آیا سقوط کوبانی به مفهوم شکست استراتژی اوباما است؟

شبکه "سی ان ان" به نقل از مقام‌های عالی رتبه نزدیک به رئیس جمهور اوباما بدون ذکر نام آن‌ها گزارش داده است که آن‌ها قویاً باور دارند شهر کردنشین کوبانی در شمال سوریه به دست "دولت اسلامی" سقوط خواهد کرد. حتی مارتین دیمپسی، نظامی عالی رتبه امریکایی، به شبکه "ای بی سی" گفت: «من نگرانم که کوبانی سقوط می‌کند». در عین زمان، جان کری وزیر خارجه ایالات متحده امریکا روز چهار شنبه واضح ساخت که حفاظت از کوبانی نباید هدف استراتژیک ایالات متحده باشد. کری گفت که هدف اصلی تلاش‌های امریکا ازبین بردن مراکز فرماندهی و کنترول و زیرساخت‌های "دولت اسلامی" است.

حملات بی‌تاثیر هوایی

هرچند ایالات متحده امریکا و متحدین‌اش در چند روز گذشته حملات هوایی بر کوبانی را گسترش داده اند، اما نتوانسته اند مانع پیشروی جنگجویان شوند. جنیفر روبی از روزنامه واشنگتن پست به صورت غیرمنتظره نوشته است که ایالات متحده در جنگی که اوباما با هشدار و محدودیت شروع کرد، «با شکست فاجعه بار مواجه است».

استراتژی اشتباه؟

برخلاف؛ مایک اوهانلون از انستیتوت بروکینگز به این باور نیست که جنگ بر سر کوبانی و حملات بی‌تاثیر هوایی تا حالا به مفهوم شکست استراتژی اوباما باشد. او می‌گوید: «این واقعیت ساده که یک شهر دیگر سقوط می‌کند، هرچند تراژیک هم باشد نمی‌تواند ثابت کند که این استراتژی اشتباه است».

جیم فلیپس، کارشناس شرق میانه در مرکز تحقیقاتی بنیاد هریتیج در واشنگتن نگاه متفاوتی به قضیه دارد. او به دویچه وله گفت که استراتژی اوباما «در مسیر ناکامی است»، اما باید دیده شود که حملات هوایی به ویژه پس از تشدید آن می‌تواند تاثیر قابل دید داشته باشد یا نه.

به چیزی بیشتر از حملات هوایی نیاز است

جنگجویان "دولت اسلامی" چند هفته است که تلاش می‌کنند شهر کوبانی را از مبارزان کردی بگیرند. فلیپس می‌گوید این واضح است که بمباران هوایی برای تضعیف و نابودی "دولت اسلامی" کافی نیست. او می‌افزاید: «بدون معلومات بهتر در محل، حملات هوایی آن تاثیر قاطعی را ندارد که اداره (اوباما) می‌خواهد مردم به آن باور کنند».

برخلاف عراق، ایالات متحده امریکا در جنگ علیه "دولت اسلامی" در سوریه شرایط مورد نیاز برای موفقیت را ندارد. فیلیپس شرح می‌دهد: «از نظر استراتژیک عملیات در سوریه بسیار مشکل است چونکه در آنجا هیچ متحد امریکایی حضور ندارد تا در هدایت حملات هوایی همکاری کند». به گفته او، اگر اولویت استراتژی امریکا به عراق متمرکز باشد، باز هم تحلیل‌های نظامی متقاضی این است که از سربازگیری احتمالی "دولت اسلامی" در سوریه جلوگیری شود، زیرا این دو زمینه استراتژیک به صورت جدایی ناپذیر باهم ارتباط دارند.

مسیر طولانی پیش رو در سوریه

اوهانلون به این باور است که هنوز یک استراتژی خوب تکامل یافته در قبال سوریه وجود ندارد. به گفته او، تنها برنامه ریزی شده است که 5000 شورشی سوریه در ظرف 12 ماه آموزش داده و تجهیز شوند که با توجه به قدرت "دولت اسلامی" و نیروهای رئیس جمهور بشار اسد، تنها شروع کار است. اوهانلون می‌گوید: «می‌خواهم بگویم که استراتژی اوباما خصوصیت قوی تجربی دارد، اما راه درازی را در سوریه در پیش داریم».

سوریه، ویتنام اوباما؟

با وجو اطمینان‌های مجدد اوباما، امریکایی‌ها هراس دارند که گرفتار یک جنگ دیگر شوند. روزنامه نیویارک تایمز در مقاله‌ای زیر عنوان "آیا سوریه به ویتنام اوباما تبدیل خواهد شد؟" به این نگرانی مردم پرداخته است. این روزنامه به رئیس جمهور پیشنهاد کرده است که با وجود مشوره های نظامی، محتاطانه عمل کند.

بی‌میلی خردمندانه و غیرارادی اوباما در قبال جنگجویان در سوریه انتقادهای سناتورانی مانند جان مک کن را برانگیخته است. جیم فیلیپس، تحلیلگر شرق میانه نیز به این باور است که این بی‌میلی اوباما فرصت‌ها را از او می‌گیرد: «کاخ سفید هنوز هم ماموریت نیروی زمینی امریکا را رد می‌کند. آن‌ها استدلال می‌کنند که دیگران، مانند شورشیان میانه رو سوریه، می‌توانند این خلاء را پر کنند». او می‌افزاید که جنگ کوبانی واضح ساخت که حملات هوایی به تنهایی نمی‌تواند جلو پیشروی "دولت اسلامی" را بگیرد.

جیمی کارتر از اوباما انتقاد کرد

جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق ایالات متحده امریکا به صف منتقدان پیوسته و اوباما را متهم کرده است که با بی‌میلی خود در اقدام علیه جنگجویان، گروه "دولت اسلامی" را توانمند ساخته است. این موضع کارتر که به دودلی خود مشهور است، تقاضای امریکایی‌ها برای تجدید نظر در استراتژی مبارزه علیه "دولت اسلامی" را تقویت کرده است.

در عین زمان، اوهانلون از این مساله انتقاد می‌کند که ایالات متحده امریکا مجبور است بار جنگ را به تنهایی بکشد. او می‌گوید: «ظاهراً بسیاری کشورهای ناتو و متحدین عرب نمی‌خواهند کار بیشتری انجام دهند». او به ویژه از آلمان نام گرفت که اخیراً اعلام کرده است مسئولیت‌های بیشتری در امور خارجی به عهده می‌گیرد.

اما فعلا این ترکیه و رئیس جمهورش رجب طیب اردوغان هستند که در مرکز انتقادها قرار دارند. اداره اوباما گفته است که عدم اقدام ترکیه زمینه عملیات‌های موفقیت‌آمیز را برای "دولت اسلامی" در سوریه ممکن ساخته است. رجب طیب اردوغان متهم است که نه مانع عبور جنگجویان از ترکیه به سوریه شده است و نه هم از تجارت نفت "دولت اسلامی" در خاک ترکیه جلوگیری کرده است.

جیم فلیپس می‌گوید: «بدبختانه رئیس جمهور اردوغان کردهای سوریه را تهدید بزرگ‌تر از "دولت اسلامی" می‌بیند. زیرا اکثر این کردها با حزب کارگران کردستان ترکیه (پی کا کا) رابطه دارند».

فلیپس گمان می‌برد که در گفتگوی انقره و واشنگتن در مورد واکنش موثر در قضیه کوبانی، اردوغان احتمالاً خواست‌های بیش از حد داشته است. به گفته او، اردوغان نه تنها خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع، بلکه انجام حملات هوایی علیه رژیم بشار اسد نیز است. این تحلیلگر ادامه می‌دهد: «کاخ سفید نمی‌خواهد تا این اندازه پیش برود. مقام‌های کاخ سفید دوست دارند با ترکیه همکاری نظامی داشته باشند بدون این که عملیات نظامی خود را علیه رژیم بشار اسد گسترش دهند».