آیا دیدگاه طالبان نسبت به زنان تغییر کرده است؟

هدف اصلی این میز مدوری که روز پنج شنبه (22 حمل/ 11 اپریل) در کابل برگزار شد، این بود تا زنان دریابند که دیدگاه طالبان در رابطه به زنان تغییر کرده است یا این گروه هنوز هم به دیدگاه های تندروانه نسبت به زنان باور دارد. این نشست توسط شبکه زنان افغان و انستیتوت زنان، صلح و امنیت برگزار شد.

حکیم مجاهد، نماینده پیشین طالبان در سازمان ملل متحد گفت که طالبان خواستار تعدیل قانون اساسی اند: «قانون اساسی موجود را ما قبول نکردیم. طالبان می گویند حکومت موجود و قانون موجود از پروسه بن منشا گرفته و زیر چتر خارجی ها به وجود آمده است. طالبان می گویند اگر ما یک جزء را بپذیریم به این معناست که تمام پروسه را پذیرفته ایم».

به باور آقای مجاهد، دموکراسی و حقوق بشر که در قانون اساسی افغانستان درج شده برای طالبان هرگز قابل قبول نیست. او تاکید کرد که قانون اساسی باید با دین، مذهب، سنت و باورهای افغان ها همخوانی داشته باشد.

هرچند طالبان نیز ادعا نکرده اند که دیدگاه شان در مورد زنان تغییر کرده است، اما برخی مقام های افغانستان وقتی از مصالحه صحبت می کنند، به نحوی به انعطاف پذیری طالبان در مورد زنان و تحصیل دختران اشاره می کنند.

این مقام پیشین طالبان گفت که جنگجویان طالبان از ولایت ها و روستاهای افغانستان به کابل آمده بودند و آن ها شرایط شهر را با شرایط روستاها همسان کردند. مجاهد گفت طالبان از اطراف به کابل آمده بودند و با همان دیدگاه های اطرافی با زنان برخورد می کردند.

اما شرکت کنندگان دیگر این کنفرانس گفتند که قانون اساسی وثیقه ملی است و هیچ نیازی به تغییر این قانون نیست. نصرالله استانکزی، مشاور حقوقی ریاست جمهوری و استاد دانشگاه کابل در این نشست گفت: «فکر می کنم نیاز نیست ما به این فکر شویم که قانون اساسی را تعدیل می کنیم. یکی از عوامل بی ثباتی نظام ها در افغانستان تغییر زودهنگام قانون بوده است».

در یازده سال اخیر زنان افغان فرصت تعلیم، تحصیل و کار را یافتند. زنان حالا در تلاش اند که عملاً حقوق برابر با مردان را داشته باشند، در حالی طالبان بیرون شدن زنان از خانه را خلاف شریعت می دانند.

«شلاق طالبان را نمی‌پذیریم»

فریده نیک زاد، یک تن از فعالان زن در این میز مدور گفت: «زن افغان امروز آن زن افغان نیست که شلاق طالب را قبول کرده بود. امروز هر زن افغان می فهمد که از حق، از جایگاه و از سهم خود در عرصه های سیاسی و اجتماعی دفاع کند».

زنان افغانستان نگرانند که با خروج نیروهای خارجی از افغانستان، نیمی از جامعه افغانستان یک بار دیگر به بهای مصالحه با طالبان از حق شان محروم خواهند شد. نگرانی اصلی زنان این است که حکومت نسبت به هر امر دیگر به مصالحه با طالبان اولویت داده و بعید نیست که برای کشاندن طالبان به صلح، حقوق زنان پایمال شود.

نیلوفر ابراهیمی، نماینده پارلمان و از اشتراک کنندگان نشست امروزی گفت زنانی که در شورای عالی صلح عضویت دارند، نمی توانند از اراده تمام زنان افغانستان نمایندگی کنند: «حضور فزیکی و کیفی زنان در شورای صلح در تناقض با حقوق زنان است. به تعداد 80 نفر در یک شورا وجود دارد در حالی که ده کرسی آن به زنان تعلق گرفته است. این نشان می دهد که عدالت در رابطه به زنان مدنظر گرفته نشده است».

نهادهای مدنی و فعالان حقوق زن در این نشست تاکید کردند که دست آوردهای یازده سال اخیر افغانستان به هیچ صورتی نباید قربانی صلح با شورشیان شود.