افتتاح پروژه تاپی، چانس خوبی بر ای رونق اقتصادی افغانستان

تاپی نام پروژه انتقال پایپلاین گاز است که از ترکمنستان آغاز و با گذشتن از افغانستان و پاکستان به هند می‌رسد. این پروژه روز یک شنبه افتتاح می‌ شود و قرار است 8 میلیارد دالر برای تطبیق این پروژه سرمایه گذاری شود. این پروژه می ‌تواند زمینه کار را برای 12 هزار تن در افغانستان فراهم کند.

کار عملی این پروژه در حالی آغاز می‌شود که افغانستان با چالش‌های بزرگ اقتصادی و امنیتی دست و پنجه نرم می‌ کند. حکومت آغاز این پروژه را گامی برای بهبود وضعیت اقتصادی عنوان کرده است. این پایپلاین قرار است از ولایات هرات، فراه و قندهار عبور کند و به پاکستان و سپس به هند برسد.

صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان روز شنبه در ولسی جرگه گفت که پروژه‌های بزرگ اقتصادی در منطقه زمینه ثبات را فراهم خواهد کرد: "پروژه تاپی پس از سال‌ها انتظار رسما افتتاح می ‌شود و باور داریم که افتتاح این پروژه علاوه از سود اقتصادی بر وضعیت امنیت نیز تاثیر مثبت خواهد گذاشت."

آگاهان مسایل اقتصادی همواره گفته اند که افغانستان می ‌تواند به عنوان پل تجارت و ترانزیت بین کشورهای آسیای میانه و آسیای جنوبی نقش بازی کند و زمینه توسعه اقتصادی را فراهم کند، اما این فرصت به دلیل تهدیدهای امنیتی هنوز با موانع زیادی روبرو است.

کشورهای آسیای میانه سرشار از منابع طبیعی مانند نفت و گاز است، در حالی که کشورهای آسیای جنوبی مانند هند و پاکستان به شدت به انرژی و گاز نیاز دارند. از سوی دیگر کشورهای قلب آسیا هنوز نتوانسته‌اند از ظرفیت‌های ترانزیتی استفاده درستی کنند. هند و پاکستان برای فروش تولیدات و محصولات خود به بازارهای جدید نیاز دارند و افغانستان مسیر مناسب تجارت برای این دو کشور به آسیای میانه است.

آقای ربانی تاکید کرد که تلاش‌می‌شود تا افغانستان جایگاه اقتصادی‌اش را در منطقه احیا کند: "می‌خواهیم در منطقه این باور را خلق کنیم که افغانستان کوتاه‌ترین و مناسب‌ترین مسیر تجارت و ترانزیت منطقه می‌تواند منطقه قلب آسیا را به یک دیگر وصل کند."

چالش‌های امنیتی

تطبیق عملی پروژه پایپلاین گاز با آن‌ که عایدات بزرگی برای کشورهای منطقه دارد اما حضور گروه‌های افراطی و جنگ با تروریسم، می‌تواند مانع بزرگی برای رسیدن به این هدف باشد. افغانستان تصمیم گرفته است که چهار هزار تن را برای تامین امنیت پروژه تاپی استخدام کند.

آگاهان به این باورند که تطبیق پروژه تاپی می ‌تواند فرصتی برای بهبود امنیت در منطقه باشد. زیرا کشورهایی که در حال حاضر گروه‌ها شورشی را در افغانستان حمایت می‌کنند، با تغییر رویکردهای سیاسی بهبود اقتصادی را ترجیح خواهند داد.

غلام فاروق مجروح نماینده هرات در ولسی جرگه در این مورد گفت: "اهمیت پروژه تاپی برای افغانستان بسیار زیاد است. این پروژه آسیای میانه را به آسیای جنوبی وصل می ‌کند. نیازمندی‌های پاکستان سبب خواهد شد که مانع سبوتاژ این پروژه شود. امیدوارم این پروژه به ثمر بنشیند."

این پایپلاین از ولایات هرات، فراه و قندهار می‌گذرد. هرسه ولایت ناامن هستند و گروه‌طالبان در بخش‌هایی از این ولایات فعالند. آقای مجروح می‌گوید: "فعلا امنیت موجود نیست ولی اگر کشورها برای موفقیت این پروژه دست به دست هم دهند، این پروژه موفق می‌شود ولی در شرایط کنونی تطبیق این پروژه مشکل است."

این در حالیست که حکومت افغانستان بیشترین تلاش‌را برای عبور خط لوله گاز تاپی انجام داده است. چندی پیش کابل میزبان رییس جمهور ترکمنستان بود و حکومت افغانستان با مراسم ویژه‌ای از این مقام ترکمنستانی استقبال کرد. ایران نیز تلاش کرده است تا امتیاز عبور پایپلاین گاز از خاک آن کشور را از آن خود کند ولی موفق نشده است.