یک شرکت ترکی بند کجکی را انکشاف می دهد
۱۳۹۵ خرداد ۱۸, سه‌شنبه
بند کجکی در ولسوالی کجکی ولایت هلمند موقعیت دارد. این بند در حال حاضر نیز فعال است و با تولید حدود ۳۳ میگاوات برق، نیازمندی بخشی از شهر لشکرگاه و ولسوالی‌های همجوار به انرژی را تامین می‌کند اما توربین‌های این بند تکمیل نیست و حالا حکومت تصمیم گرفته است تا از تمام ظرفیت این بند، برای تولید برق استفاده کند.
در صورتی که این بند تکمیل شود، ۱،۱ میلیارد متر مکعب آب در آن ذخیره خواهد شد. این بند بر روی دریای هلمند ساخته می‌شود. بندهای کجکی و کمال خان دو بند بزرگ است که بر روی دریای هلمند اعمار می‌شوند و سبب می‌شود تا افغانستان از آب این دریای بزرگ استفاده کند.
شرکت ۷۷ ترکی در مرحله اول دو توربین را در بند کجکی تا ماه دسمبر امسال فعال می‌کند که توانایی تولید بیش از ۵۱ میگاوات برق را خواهد داشت. سپس این شرکت چهار توربین دیگر را در این بند فعال خواهد کرد که هریک ظرفیت تولید ۲۵ میگاوات برق را دارند. با تکمیل کار بند برق کجکی، ۱۵۱ میگاوات برق تولید خواهد شد.
علی احمد عثمانی، وزیر انرژی و آب افغانستان روز سه شنبه (۱۸ جوزای ۱۳۹۵) در محفل امضای تفاهمنامه انکشاف بند برق کجکی که در ارگ ریاست جمهوری برگزار شده بود، گفت که همه از ساخت این برق ناامید شده بودند: «حکومت وحدت ملی با عزم و اراده راسخی که دارد این نقطه ناامیدی را به یک نقطه امید برای مردم تبدیل کرد.»
ناامنی و جنگ
ساخت بند کجکی مانند بند سلما برای حکومت افغانستان آسان نیست. تهدیدهای امنیتی در هلمند به مراتب بیشتر از هرات است. طالبان در هلمند نیروی کافی برای توقف کار بند کجکی را دارند.
اما وزیر انرژی و آب گفت ممکن است کار این بند در نتیجه ناامنی‌ها با تاخیر مواجه شود اما امکان توقف کار وجود نخواهد داشت: «ممکن است بعضی از پروژه‌ها به دلایل قراردادهای قبلی و ناامنی با تاخیر انجام شود اما هیچ نیرویی وجود ندارد که عزم ما را متوقف سازد. این را به شما اطمینان می‌دهم.»
بند کجکی گنجایش بیش از یک و نیم برابر آب بند سلما را دارد و بیشتر از بند سلما برق تولید می‌کند.
حکومت قبلی نیز تلاش کرد تا این بند را که در یکی از ولایات ناآرام افغانستان موقعیت دارد، بازسازی کند اما ناامنی و حضور گسترده طالبان در ولسوالی کجکی و مناطق همجوار این بند، کار روی این پروژه بزرگ را ناممکن کرده بود.
سهم سکتور خصوصی
بند برق کجکی توسط شرکت خصوصی ترکی ساخته می‌شود و برق تولید شده از این بند، برای حکومت و شرکت‌ها به فروش می‌رسد. امان الله غالب معین وزارت انرژی و آب گفت: «تحت این تفاهمنامه کمپنی ۷۷ با همکاری وزارت انرژی و آب یک پروپوزل تخنیکی، اقتصادی و مالی خویش را تهیه می‌کند که پس از منظوری وزارت انرژی و آب به شورای عالی اقتصادی فرستاده می‌شود و پس از تصویب شورا، یک قرارداد خرید برق میان وزارت انرژی و آب، شرکت ۷۷ و برشنا امضا می‌گردد.»
حکومت افغانستان تصمیم گرفته است تا شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را برای سرمایه گذاری بر سکتور برق تشویق کند. دولت افغانستان قانونی را تصویب کرده که شیوه فعالیت سکتور خصوصی در عرصه تولید برق در آن توضیح داده شده و حمایت‌های لازم حقوقی برای سکتور خصوصی نیز در نظر گرفته شده است.
وزیر انرژی و آب از سکتور خصوصی داخلی نیز تقاضا کرد تا در عرصه تولید انرژی سرمایه گذاری کنند: «از سکتور خصوصی داخلی درخواست می‌کنیم که همانگونه که روی سایر صنایع سرمایه گذاری کرده‌اند، روی برق نیز سرمایه گذاری کنند. ما حمایت‌های لازم را از آنها انجام می‌دهیم.»
شیوه کار سکتور خصوصی طوری است که آنها در عرصه تولید انرژی سرمایه گذاری می‌کنند و برق تولید شده را به مردم و شرکت‌های دیگر می‌فروشند. نقش دولت تنها نظارت است و شرکت برشنا در توزیع برق سهم می‌گیرد.
تفاهمنامه بازسازی بند برق کجکی در حالی امضا شد که جنگ در هلمند جریان دارد و ولسوالی‌های این ولایت بین طالبان و نیروهای دولتی دست به دست می‌شود. نیروهای ناتو در سال ۱۳۸۹ تنها برای تامین امنیت انتقال یک توربین به بند برق کجکی ۵۰۰۰ هزار نیروی امنیتی را مامور کرد.