امید به زمان بهتر به عوض پایان دنیا
۱۳۹۱ آذر ۳۰, پنجشنبه
مردم مایای باستان سیاره ها، حرکت آفتاب، ماه و ستاره ها را زیر نظر داشتند. آنها پیشامدهای دوره ای اقلیم، طول روز و شب، گرمی و سردی، باران و موسم خشکه را تفسیر می کردند. سپس آنها یک سال را تعریف و آن را به 18 واحد و 20 روز تقسیم کردند.
در پایان یک سال، پنج روز مقدس وجود داشتند که در آن روزها باید در باره زمان های گذشته، حال و آینده غور می شد. به این ترتیب یک سال تقویمی مایا 365 روز را در بر می گرفت، که تقویم رایج میلادی کنونی نیز همان زمان را در بر می گیرد.
بازگشت به آینده
البته که مردم مایا فقط انسان های گذشته نیستند؛ انسان هایی که در زمان در مکان های زندگی زندگی کرده باشند که ویرانه های آن امروز سیاحان سرتاسر جهان را به حیرت می اندازد.
مایاها تا امروز اکثریت جمعیت گواتیمالا، کشوری واقع در امریکای مرکزی، را تشکیل می دهند. آنها به زبان خاص خود شان سخن می گویند، مانند نیاکان شان پیش از هزار سال به امور زراعت مشغول هستند و در همین حال برای ادامه زندگی خود در دنیای مدرن جهانی شده مبارزه می کنند.
در حالی که تقویم باستانی مایا در اروپای غرب باعث برانگیختن شور و آشفتگی شده است، چون در این تقویم پیش بینی شده که جهان به تاریخ 21 دسمبر سال 2012 پایان می یابد، اما بسیاری از مردم مایا در گواتیمالا این نوع بحث ها را با آرامش خاطر دنبال می کنند.
ماریا ماتِئو، یک خانم دهقان از مردم مایا به هر صورت باور ندارد که جهان در آستانه پایان اش قرار دارد. بلکه او فکر می کند که سیزده "باکتون" که در 21 دسمبر به پایان می رسد، باید دلیلی برای امیدواری باشد.
او می گوید: "ما واقعاً باور داریم که تحولی رخ خواهد داد، اما نه در یک تاریخ معین. هر شخص می تواند در این تغییر سهم اش را ادا کند. انسان ها باید بالاخره به این امر آغاز کنند تا طبعیت را واقعاً حفظ کنند. مردم مایا، به خصوص زنان باید متحد شوند، قوت های شان را یکجا کنند و مشترکا به نفعً زمین، مادر مان مبارزه کنند".
آغاز یک عصر نوین
برای ستاره شناسان مایای باستان، یک سال شمسی، واحدی از دوران بسیار بسیار طولانی یک باکتون بود. هر باکتون برابر با چهار قرن است. مردم مایای باستان باورمند بودند که به تاریخ 21 دسمبر سال 2012 باکتون سیزدهم پایان می یابد و یک عصر نوین آغاز می شود که بسیاری مایاها زندگی بهتری را از آن امید دارند.
ویرگیلیو الفارس، دانشمند و مدیر دانشکده علوم اجتماعی با دید انتقادی به انعکاس پایان جهان در جهان غرب، می گوید که رسانه های سرگرم کننده جهان غرب از تقویم مایا در نوعی از گزارش دهی استفاده می کنند که با واقعیت های زندگی مردم مایای امروزی ربطی ندارد، بلکه جزو فرهنگ عامیانه است.
در یک بیانیه مشترک، رهبران روحانی جمعیت مایا در گواتمالا، نگرانی و امیدهای شان را در رابطه با عصر نوین چنین ابراز کرده اند: جهان درباره ویران کردن طبعیت، درباره پیامدهای تغییر اقلیم، درباره نابودی تنوع گونه ها سخن می گوید. ما مردم مایا تغییرات اقلیم را مستقیماً احساس می کنیم. بیش از 80 درصد مردم ما در فقر به سر می برند. کوه های ما، جنگل های ما، دریاهای ما توسط شرکت های بزرگ به غارت رفته اند. شرکت هایی که نیروگاه های برق آبی می سازند، در استخراج معادن و نفت فعالیت می کنند و یا به زراعت مشغول اند. ثروت های طبیعی ما به غارت می روند. حقوق ما پامال می شوند. درست مانند چهار قرن پیش، زمانی که سیزدهمین باکتون آغاز شد."
امید به یک آینده بهتر
یکی از نویسندگان این بیانیه، ویتالینو سیمیلوکس می باشد که نسبش به مردم باستان مایا برمی گردد. او کشیش است و یک شخصیت جالب تاریخ معاصر گواتمالا به شمار می آید. او می گوید که امیدوار است آغاز عصرنوین به معنای پایان دوره رنج و بدبختی مردمش باشد: «رهبران روحانی ما می گویند که هر انسانی با هدیه خاصی به دنیا می آید. باکتون پیشین شاهد تولد کودکان بااستعدادی بود. این به ما امید می دهد که ریاضی، دانش، ستاره شناسی و دیگر هنرهای مردم مایا دوباره احیا شود». به این دلیل تصور این که مردم مایا با گذشت زمان قوت گذشته شان را باز می یابند، خیال پردازی نیست.