بازار گرم خرید و فروش سند دانشگاهی در ایران

"حمید ب" دانشجوی دوره دکترا در دانشگاه تهران است که رساله دکترایش را می نویسد. او تجربه شخصی اش را در این مورد چنین شرح می دهد: "من با بعضی از دوستانم، که مانند من مشغول کار روی رساله دکترا بودند، موقع غذا دیدار داشتم. آنگاه که من شکایت کردم که کار نوشتن رساله دکترایم به خوبی پیش نمی رود و بار آن هر دم سنگین تر می شود، دوستانم شروع کردند به خندیدن. یکی از آنها از من پرسید: خودت رساله دکترایت را می نویسی؟ اما تو البته می توانی کسی را مامور این کار کنی. تو می توانی در انترنت تقاضا های بیشماری بیابی.

اگر کسی در صفحۀ انترنتی گوگل زیرعنوان "خرید و فروش پایان نامه های دانشگاهی" جستجو کند، حدود چهار میلیون نتیجه به دست می آورد. مسیر بعضی از این لینک ها به فروشگاه های آنلاین می رسد که در تقاضاهای آن همه چیز را که دلت می خواهد، می توان یافت: از وسایل و ضروریات خانه، لباس، وسایل آرایش گرفته تا پایان نامه های دانشگاهی از هر نوع آن.

یکی از عرضه کنندگان حتی در انترنت آدرس دفترش در تهران را نیز می دهد و این عرضه جالب را پیش کش می کند: "همه چیز آماده است! شما باید فقط نامتان را زیر رساله بنویسید و آن را چاپ کنید. تمام!"

عرضه کنندگان دیگر، کالاهای خود را با تمام جزئیات پیشکش می کنند، از قبیل ارایه مشوره درباره محتوای رساله که مثلاً چگونه از این پایان نامه های دانشگاهی در برابر پروفیسورها دفاع کنند. علاوه بر این، برای دانشجویانی که در نیمه کار مایوس شده و در ادامه آن گیر مانده اند، نیز راه حل ارائه می شود. با این تذکر کار روی پایان نامه دانشگاهی تا انجام آن توسط "اشخاص با صلاحیت" پیش برده می شود.

دامنه وسیع خرید و فروش پایان نامه های دانشگاهی

برای هر کسی با امکان اقتصادی متفاوت، رساله های جعلی عرضه می شود. برخی دانشجویان برای تهیه رساله دانشگاهی جعلی از مجموعه های "دی. وی. دی" حاوی نمونه های رساله ها گرفته تا به نویسندگان ناشناس (Ghostwriter) که سفارش ها را می پذیرند، مراجعه می کنند. فرقی هم نمی کند که در کدام رشته باشد؛ در رشته تخنیکی، انجنیری، یا علوم اجتماعی یا زبان شناسی. فرقی هم نمی کند که این رساله ها در دانشگاه های دولتی پیشکش شوند یا دانشگاه های خصوصی.

تقاضا در بخش تهیه پایان نامه جعلی خیلی زیاد است؛ و در این میان، افرادی نیز داخل این معامله سودآور شده اند و می خواهند با رساله های شخصی خود تجارت کنند. یک کاربر انترنتی نوشته است که او رساله دیپلومش را به شش فرد علاقمند آن فروخته است و آماده است که در مورد قیمت آن با شخص هفتمی نیز چانه بزند.

رضا امیری، رییس ادره نظارت و کنترول برای دانشگاه ها در وزارت علوم علت را در چنین تحولی در خود دانشگاه ها می بیند. او در گفتگو با رسانه خبری ایرانی "مهر" گفت این که در مجموع اشخاصی با معاش نازل گماشته می شوند، این خطر بزرگ است که رساله ها خرید و فروش شوند.

"شهرت دروغین اشخاص معروف"

در برابر دانشگاه تهران می توان به صدها اعلان فروش پایان نامه دانشگاهی برخورد. حتی بعضی از کتابفروشی ها نیز به نظر می رسد که به محل خرید و فروش پایان نامه های دانشگاهی جعلی تبدیل شده اند. در ایران دانشجویان عادی که رساله دیپلوم یا دکترای شان را خود نمی نویسند، باید القاب رویایی دکتر یا دیپلوم را بخرند؛ اما اشخاص با نفوذ در صحنه سیاسی با استفاده از روابط خود نیز به این القاب علمی دست می یابند.

یکی از موارد معروف از این القاب جعلی اکادمیک، قضیه علی کردان، وزیر متوفای داخله ایران بوده است. او در سال 2008 محبور به اعتراف شد که لقب علمی دکترایش از دانشگاه نخبه های آکسفورد، جعلی بوده است. بعد از آن او چاره ای جز کناره گیری از مقامش نداشت. بعضی از نمایندگان در پارلمان ایران، لقب دکترای محمود رضا رحیمی، معاون پیشین رییس جمهور را نیز جعلی می دانند. در این میان حتی در مورد لقب دکترای احمدی نژاد، رییس جمهور نیز شک و تردید هایی خلق شده است.