بررسی حکومت 100 روزه ائتلاف بزرگ در آلمان

یک شرکت ارائه کننده خدمات تلفون همراه در آلمان با شعار "تو می خواهی، به دست می آوری" در تلاش جلب مشتری است. این شعار برای اندکی تعدیل می تواند برای به اصطلاح ائتلاف بزرگ احزاب سوسیال مسیحی/ دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات نیز مورد استفاده قرار گیرد: "کسی که می خواست، به دست آورد". در اینجا منظور از "کس"، شهروندان واجد شرایط رای دهی هستند که در ماه سپتمبر سال گذشته میلادی، ائتلافی را که می خواستند به دست آوردند. هر دو نفر از سه شهروند آلمان به انگلا مرکل صدراعظم آلمان و حزب دموکرات مسیحی او (سی دی یو) و اتحاد سوسیال مسیحی بایرن (سی اس یو) و یا هم برای حزب سوسیال دموکرات (اس پی دی) رای دادند. این سه حزب سه ماه نیاز داشتند تا برنامه حکومت ائتلافی شان را آماده سازند.

نمایندگان این احزاب مذاکرات طولانی برای تشکیل برنامه حکومت ائتلافی را با عبارت "دقت بهتر از سرعت" توجیه می کردند. این توجیه آنها با توجه به حکومت ائتلافی قبلی محافظه کاران و لیبرال ها که به بسیار سرعت با هم ائتلاف کردند، قابل درک است. آنها از سال 2009 تا 2013 میلادی حکومت ائتلافی را با اختلافات و جنجال های زیادی که رای دهندگان نیز شاهد آن بودند، به پیش بردند. انگلا مرکل صدراعظم آلمان برای دور سوم صدرات اش نمی خواست باز هم با این مشکلات دست و گریبان باشد. او پس از 100 روز حکومت با سوسیال دموکرات ها صرفاً به محدودی از اهداف اش نایل آمد که دلایل متعددی دارد.

سوسیال دموکرات ها برای مرکل انتخاب دوم بودند

در نگاه اول، اتهام در اختیار داشتن پورنوگرافی یا تصاویر برهنه کودکان علیه سیباستیان ایداتی، نماینده قبلی حزب سوسیال دموکرات در پارلمان، می تواند دلیلی برای کندی در کار برنامه حکومت ائتلافی ارائه گردد. به همین اساس هنس پیتر فریدریش از حزب دموکرات مسیحی (سی دی یو) که تازه وزیر زراعت کشور گردیده بود، به دلیل برخورد اشتباه آمیزش با این مسأله در زمانی که وزیر داخله بود، مجبور به استعفا گردید. یکی از احزاب اتحادی (دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی) هزینه این خلاف احتمالی یک عضو سوسیال دموکرات را پرداخت. این کار باعث خشم در جمع محافظه کاران گردید که البته قابل درک است. به این ترتیب، سازگاری ای را که محافظه کاران و سوسیال دموکرات ها در ابتدا به نمایش گذاشته بوند، به سرعت پایان یافت.

در هر حال، از اعتماد رو به رشد بین شرکای ائتلافی، نمی توان بدون هیچ تردیدی سخن گفت. نه تنها در دوران مبارزات انتخاباتی بلکه از قبل احزاب سوسیال دموکرات و دموکرات مسیحی همدیگر را شدیداً تخریب کرده اند. اگر لیبرال ها در انتخابات شکست نمی خوردند، مرکل این بار نیز با آنها حکومت تشکیل می داد.

بر این اساس حزب سوسیال دموکرات (اس پی دی) انتخاب دوم بود. اما در اذهان عمومی این حزب اغلب کنترول را در دست دارد. این مسأله باعث آزار محافظه کاران و رای دهندگان شان گردیده است. با وجود 25 درصد آرای ناچیز که سوسیال دموکرات ها در انتخابات به دست آوردند، اما موضوعاتی که آنها مطرح می کنند، بر دیگر مسایل تسلط دارند. مثلاً حداقل دستمزد برای زنان، حقوق بازنشستگی در سن 63 سالگی و جلوگیری از بلند رفتن کرایه منازل. سوالی که مطرح می گردد این است که محافظه کاران چه چیزی برای پیشکش کردن چه دارند؟ ظاهراً تنها مساله ای که آنها می توانند پیش بکشند، شخص انگلا مرکل است.

سیاست سبزها و انزوای چپ ها

انگلا مرکل سه ماه پس از آغاز حکومت ائتلاف بزرگ، ناراحت است که چرا نتوانست با سبزها ائتلاف تشکیل دهد که در آن زمان ممکن به نظر می رسید. حزب سبزها در داخل و خارج از مجلس فدرال آلمان چنان سیاستمدارانه برخورد می کند که گویا بر کرسی حکومت نشسته است. نمونه های از این برخورد حزب سبزها را می توان در بحران کریمیا و در موضوع حداقل دستمزد در آلمان شاهد بود.

برای اپوزیسیون بسیار دشوار است تا برایش گوش شنوا پیدا کند. این مساله قسماً از اینجا ناشی می شود که سبزها و چپ ها با هم تنها 17 درصد آراء را در انتخابات پارلمانی به دست آوردند. این مسأله مهم است که سبزها با برنامه های سیاسی شان در میان محافظه کاران و سوسیال دموکرات ها قرار دارند و اما چپ ها در یک موقعیت دیگر به دور از این احزاب قرار دارند.

اما با آن هم در وضعیت موجود می توان بیشتر و یا کمتر با موفقیت حکومت کرد. تا زمانی که آلمان در یک اکثریت بزرگ اجتماعی و به ویژه از لحاظ اقتصادی در یک موقعیت خوبی قرار داشته باشد، ائتلاف بزرگ نباید نگران باشد. در حال حاضر بر اساس نظرسنجی ها، تغییری در فضای طرفداران احزاب ائتلافی (سی دی یو/ سی اس یو) و (اس پی دی) شناساسی نگردیده است.

اما شرکای عمده ائتلاف نمی توانند به این مساله راضی باشند. همه بازیگران، از جمله کسانی که در اپوزیسیون اند، آگاه هستند که باید به سرعت کار شان را در قبال برنامه های حکومت ائتلافی آغاز کنند. در فرهنگ سیاسی آلمان این امر که ائتلاف بزرگ ناکام شود، بسیار آسیب رسان است. البته آن هم تنها 100 روز بعد از شروع حکومت.