تبصره: حرص سعودی‌ها باعث حادثه منا شد
۱۳۹۴ مهر ۳, جمعه
ظاهراً به نظر می‌رسد که خدا از وضعیت حاکم در عربستان خیلی راضی نیست. به بیان دیگر، نشانه‌هایی از غضب و نارضایتی خداوند به چشم می‌خورند. در ابتدا یک جرثقیل در نزدیکی کعبه سقوط کرد و بیش از 100 تن را کشت. سپس بیش از 700 زایر دیگر در جریان مراسم سنگ اندازی به نماد شیطان در اثر ازدحام و سراسیمگی جان دادند.
ایران که دست کم 131 شهروندش در این حادثه کشته شدند، حکومت عربستان سعودی را به ناتوانی در مدیریت و سیستم ایمنی در جریان حج متهم کرده است. اگر دشمنی دیرینه میان ایران و عربستان سعودی را از نظر دور نگهداریم، انتقاد ایران در این زمینه بجاست. در واقع، ما دلایل بیشتری داریم که در جریان مراسم سالانه حج به جای مسامحه از عربستان سعودی انتقاد کنیم.
سفر به مکه برای مراسم حج می‌تواند ژرف ترین تجربه معنوی برای هر مسلمان باشد، اما تحولات در مکه همواره روی محور اقتصادی چرخیده است. تا اواسط 1950 میلادی اقتصاد سعودی بیشتر از درآمدهای مراسم حج به دست می‌آمد. اما کشف نفت و ثروت جدید بر بخت ریاض افزود و عربستان سعودی تبدیل به یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه شد، و پادشاهی آل سعود خود کنترول سیاست و اقتصاد را به دست دارد.
ثروت نفت مشهور به "پترول دالر" تشریفات حج و هچنین کعبه را دگرگون کرد که عربستان سعودی آن را با طلا و نقره زینتی کرده است. آنها به توسعه محیط اطراف کعبه شروع کردند تا امکاناتی برای زائران بیشتر از اطراف جهان فراهم سازند.
حادثه اخیر سقوط جرثقیل و ازدحام مرگبار ناشی از حرص و طمع سعودی‌هایی است که دین برای شان تبدیل به تجارت و درآوردن پول شده است. حالا حج آن سادگی را که حضرت محمد پیامبر اسلام روی آن تاکید کرده بود از دست داده است. این مراسم حالا به صورت یک شرکت اقتصادی درآمده است که حاوی هوتل‌های پنج ستاره، مراکز خرید و آپارتمان‌های لوکسی است که در اطراف این محل مقدس ساخته شده است. همچنین گزارش‌هایی از غصب زمین به بهانه گسترش ساحه مکه توسط نخبگان سعودی وجود دارد. در عین زمان مقام‌های سعودی محلاتی را تخریب می‌کنند که هم برای اکثریت مسلمان‌ها مقدس اند و هم از نظر تاریخی اهمیت دارند.
مقام‌های سعودی به سرعت تقصیر را به گردن "بی‌نظمی" زائران افریقایی انداختند و گفتند که آنها رهنمودها را عملی نکردند. اما واقعیت این است که می‌شد از این حادثه با کم کردن و مدیریت شمار زائران جلوگیری کرد. امسال بیش از دو میلیون حاجی در مراسم شرکت کردند و در سال‌های آینده ممکن است شمار آنها بیشتر شود.
سعودی‌ها به جای اعمار ساختمان‌های غیرضروری و بستن قرارداد با شرکت‌های خارجی برای سرازیر کردن زائران بیشتر، نیاز دارند که پول بیشتری را برای مصونیت زائران مصرف کنند. حج بر یک فرد مسلمان یک بار در زندگی و آنهم در صورتی که توانایی مالی داشته باشد فرض است. ازدحام بیش از حد به سادگی قابل جلوگیری است، حرص و طمع باید متوقف شود. در غیر آن حوادثی از این گونه در آینده نیز تکرار خواهند شد.
در حالی که جامعه بین المللی سکوت خود را در مورد وضعیت وخیم حقوق بشری در عربستان سعودی حفظ می‌کند، مساله حج احتمالاً به دلیل سرشت دینی‌اش بیشتر حساس پنداشته شده و مورد انتقاد قرار نمی‌گیرد. اما سرانجام باید کسی پیدا شود که در این رابطه زبان باز کند.