تحصيلات عالي توان پذيرش حدود شصت درصد متقاضيان را دارد

امروز اولين دور از امتحانات کانکور ولايت کابل با اشتراک هشت هزار نفر از فارغان ليسههاي کابل، برگزار گرديد.

سرور دانش، سرپرست وزارت تحصيلات عالي کشور ميگويد: "امسال در مجموع در حدود شصت و چهار هزار نفر پذيرش داريم در موسسات تحصيلات عالي و نيمهعالي، که البته در مجموع کساني که پذيرش ميشوند، در حدود 22 هزار نفر در پوهنتون (دانشگاه)ها و موسسات تحصيلات عالي پذيرفته ميشوند، و بقيه هم در موسسات ديگر".

مقامهاي وزارت تحصيلات عالي پيشبيني ميکنند که حدود 25 تا 30 درصد متقاضيان کانکور را، دختران تشکيل بدهند.

با آن که در اول حمل سال تحصيلي نيز شروع ميشود، اما هنوز تمام امتحانات کانگور گرفته نشده است. امتحانات کانکور ولايتهاي کشور اخذ شده، و دو دور امتحانات کابل، تا دوهفتهي ديگر برگزار ميگردد.

مقامهاي وزارت تحصيلات عالي ميگويند که در اواسط ماه حمل سال آينده، نتايج امتحانات کانکور اعلام خواهد شد.

دانشجوياني که از راه يافتن به دانشگاهها باز ميمانند، همواره از نحوهي برگزاري امتحانات کانکور شکايت دارند و به گفتهي مسوولان وزارت تحصيلات عالي، سال گذشته بيشتر از صد مورد تقلب آشکار گرديد، ولي ابراز اميدواري ميکنند که اين پروسه با شفافيت به پيش برود.

اکنون شصتودو هزار دانشجو در دانشگاههاي افغانستان مصروف تحصيل اند. با توجه به افزايش متقاضيان وردو به دانشگاههاي کشور، پذيرش فقط افزايش پنج درصدي نسبت به سال گذشته را نشان ميدهد.

در حال حاضر، بيست و سه دانشگاه و موسسه تحصيلات عالي دولتي، و بيست و دو موسسهي تحصيلات عالي خصوصي در کشور فعاليت دارند، که بيشتر شان در کابل ميباشند.

هرچند حدود پنجاه هزار متقاضي ورود به دانشگاهها از راه يافتن به مراکز تحصيلات عالي باز ميمانند، اما سخنگوي وزارت تحصيلات عالي، اين مساله را يک امر معمولي ميداند. زيرا به گفتهي وي، اين تعداد کساني خواهند بود که نمرات لازم را پوره کرده نميتوانند.

کيفيت در تحصيلات عالي

در کنار پذيرش پايين دانشگاههاي کشور، کيفيت پايين درسي، از ديگر مشکلات تحصيلات عالي است. دانشجويان شکايت دارند که اغلب متون درسي دانشگاهها، پاسخگوي نيازهاي امروزي دانشجويان نميباشد.

عظيم نوربخش، سخنگوي وزارت تحصيلات عالي، از تغيير نود درصدي در کيفيت تحصيلات عالي خبر ميدهد، اما چنين تغييري محسوس نيست، زيرا نه در سطح تحصيلي دانشجويان و نه در متون درسي، تغيير چنداني رونما نشده است.

با توجه به نياز اشد ادارات کشور به منابع بشري مطابق نياز روز، فارغان دانشگاهها اغلب توان عملي ندارند. بخشي از کمکهاي جهاني در افغانستان، در بخش ظرفيتسازي به مصرف رسيده است که آنهم بازدهي چنداني نداشته است.

وزارت تحصيلات عالي ميگويد، براساس پلان استراتژيک اين وزارت، تغيير محسوسي در کيفيت درسي ايجاد ميشود.

سرور دانش ميافزايد: "در اين پلان خوشبختانه نقطهي اصلي که بسار روي آن تاکيد شده، موضوع ارتقاي ظرفيت و کيفيت تحصيلي در بخشهاي مختلف است و تمامي همکاران ما در وزارت تحصيلات عالي جدي هستند که تمام توجه و تلاش خود را در همين نقطه متمرکز کنيم، چون در اصل براي تحصيلات عالي افغانستان، بر علاوهي ارتقاي کمي، ارتقاي کيفي مهمتر است".

براي تطبيق پلان استراتژيک وزارت تحصيلات عالي، تا سال 2014 در حدود 560 ميليون دالر بودجه، وعده داده شده است.

عظيم نوربخش، سخنگوي وزارت تحصيلات عالي ميگويد: "بودجهاي تخمينا که دونرها در اين راستا با وزارت تحصيلات عالي در ارتباط به تطبيق پلان استراتژيک ملي وزارت تحصيلات عالي سنجيده شده و وعده داده شده، جمعا 564 ميليون دالر است که در بخشهاي مختلفي که وزارت تحصيلات عالي روي آن تاکيد دارد، به مصرف ميرسد".

تحقيقات علمي در دانشگاههاي دولتي کشور، هرچند به گفتهي سخنگوي وزارت تحصيلات عالي جريان دارد، اما در بازار کتاب، به مشکل ميتوان اثر علمياي را يافت که در دانشگاههاي کشور چاپ شده باشند.

اکثريت استادان دانشگاههاي کشور، خود ليسانسه و فارغ همين دانشگاهها هستند. دانشگاههاي کشور هم دورههاي ماستري ندارند و به تازگي، در دانشکدهي ادبيات و دانشگاه تعليم و تربيه، برنامهي ماستري شروع گرديده است.

سخنگوي وزارت تحصيلات عالي ميگويد: "ما تا سال 2014 بايد سه صد تن از کساني را داشته باشيم که به سويهي داکتر باشد. در بخشهاي مختلف، در پوهنتون (دانشگاه)هاي مختلف. بيشتر از چهل درصد [از استادان دانشگاهها] بايد ماستر داشته باشيم".

اما به جز کمک کشورهاي تمويل کننده و اعطاي بورسيهي آنها، برنامهاي براي ارتقاي سويهي علمي استادان وجود ندارد.

درحال حاضر تعداد دانشجوياني که در خارج از کشور به شکل آزادانه يا با استفاده از بورسيههاي دولتي تحصيل ميکنند، به چهار هزار تن ميرسد.

عارف فرهمند، کابل

ویراستار: یاسر