1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

رقابت القاعده با «دولت اسلامی»

کرستین کنیپ/نادیه فضل۱۳۹۳ شهریور ۱۶, یکشنبه

ایمن الظواهری، رهبر القاعده با نشر پیام ویدیویی اعلام کرد که گروه اش اکنون در هندوستان نیز شاخه جدیدی تاسیس نموده است. این اقدام نشان می دهد که القاعده در رقابت با «دولت اسلامی» به شدت در پی کسب موفقیت های چشم گیراست.

https://p.dw.com/p/1D8Mc
عکس: Reuters/SITE

ایجاد خلافت اسلامی برای القاعده یک گام کاملاً جدید است. به گفته البرشت میتسگـَر نویسنده و دانشمند علوم اسلامی احتمال دارد که این گروه تروریستی اکنون در رقابت با «دولت اسلامی» وارد کارزار شده باشد؛ زیرا دولت اسلامی تهدیدی برای القاعده در جلب و جذب افراد تندرو اسلامگرا می باشد.

میتسگر می گوید، القاعده می خواهد قدرتش را در رقابت با سازمان تروریستی «دولت اسلامی» نشان دهد و به این دلیل پروژه تاسیس خلافت را پیش می برد. به گفته این دانشمند علوم اسلامی، برای القاعده این خطر وجود دارد که «دولت اسلامی» از نظر محبوبیت در نزد مسلمانان افراطی از این سازمان پیشی بگیرد. میتسگر می گوید که در مقایسه با موفقیت های نظامی «دولت اسلامی»، دستاوردهای نظامی القاعده کم رنگ تر و ناچیزتر است و مسلما این اوضاع باعث ایجاد رقابت میان دو گروه می شود.

متمول ترین سازمان تروریستی

پیشروی برق آسا و سریع «دولت اسلامی» در ایجاد و تشکیل خلافت اسلامی بسیاری از جهادی های بالقوه را تحت تاثیر قرار می دهد. مفکوره «خلافت اسلامی» آن ها را به خود جلب می کند و عصر شکوفایی اسلام را در ذهنشان بیدار می کند.

افزون براین، «دولت اسلامی» در پی چور و چپاول، اختطاف افراد و از همه مهمتر فروش نفت موفق به اندوختن سرمایه های هنگفتی شده است. چنانچه روزنامه معتبر اقتصادی آلمان «هندلس بـِلـَت» نیز این گروه را یکی از سرمایه دارترین گروه های تروریستی در سرتاسر جهان خوانده است، آنچه که همچنان دلیل جلب و جذب جنگجویان و یا هم دستان این گروه در میان جهادی ها شده است.

در مقابل القاعده نسبت به گروه تروریستی «دولت اسلامی» پشتوانه ضعیف تری دارد و مخصوصاً اینکه اعضای این گروه نیز بار بار به گروه های تروریستی دیگرپیوسته اند. بنابرین چنین معلوم می شود که گروه «دولت اسلامی» در حال حاضر در نظر هوادارانش از موقف بهتری برخوردار بوده و انتخاب بهتری تلقی گردد.

البغدادی، رهبر «دولت اسلامی»
البغدادی، رهبر «دولت اسلامی»عکس: picture alliance/dpa

افزون براین، روش به شدت خشونت آمیز و قساوتگری این گروه نیز یکی دیگر از عوامل پیشروی آنان محسوب می شود. سربریدنها، قتل عام، فراری ساختن های جمعی، اختطاف ها و تجاوز های آنان بر زنان از عواملی اند که در جلب و جذب تندروان مؤثر بوده است.

در اواسط دهه سال های 2000، ابوموسی الزرقاوی یک شهروند اردنی که در اصل از اعضای القاعده بود و در این میان کشته شده است، شروع به نشر ویدیوهای سربریدن و فلم هایی شبیه به آن نمود. میتسگر می گوید که: «القاعده آن زمان از چنین رفتاری انتقاد کرد...اما «دولت اسلامی» از چنین روش هایی در عراق و سوریه به طور هدفمندانه استفاده می کند تا در میان مردم ترس و وحشت ایجاد کند و مخالفانش را مرعوب نماید».

تفاوتهای استراتیژیک

همچنان میان هردو گروه تفاوت هایی نیز از وجه استراتیژیک وجود دارد، زیرا «دولت اسلامی» برخلاف القاعده به جنگ با شیعه مذهبان آغاز کرد و بعد مسیحیان و ایزدی ها را تحت نام «کفار» مورد حمله قرار داد.

طرفداران «دولت اسلامی» در موصل
طرفداران «دولت اسلامی» در موصلعکس: picture alliance / AP Photo

به گفته میتسگر چنین تفاوت های عمل در میان هردو گروه تروریستی سبب شد که در سالهای اخیر انشقاق شدید میان آنان به وجود آمده و از هم جدا شوند.

بنابرین ظاهراً القاعده در حال حاضر در برابر دولت اسلامی مغلوب شده است. روزنامه انگلیسی زبان «تایمز آف اندیا» که در هندوستان چاپ می شود، با اشاره به سخنرانی الظواهری می نویسد: "چنین معلوم می شود که القاعده سیطره جهاد را در شرق میانه و نزدیک باخته باشد، بناءً اکنون تمام توجه خود را بر پایگاه هایش در افغانستان، پاکستان، و کشور های جنوب آسیا متمرکز کرده است."

استفاده از موازین دینی علیه ترور

در نهایت به باور تحلیل گران فقط از طریق موازین مذهبی می توان در دراز مدت علیه «دولت اسلامی» مبارزه کرد. براساس بررسی های روزنامه «الحیات» که در لندن چاپ می شود، "اکنون نیاز به جناح های معتدل در میان سنی باوران و شیعه مذهبان می رود، و این مهمترین اسلحه برای نابود ساختن دولت اسلامی می باشد."