روز جهانی مار: جانور مورد ستایش و در معرض خطر

معروف ترین مار آلمان را همواره در روی جلد مجله های دواخانه ها می توان دید. چرا؟ به خاطری که تصویر مار بخشی از علامت مشخصۀ دواخانه هاست. تصویر مارهای غیرسمی همچنان در پرچم سازمان جهانی صحت و در معاینه خانه های داکتران حیوانات نیز دیده می شود. با اینهمه شهرت، این جانور در معرض خطر قرار دارد، زیرا ساحۀ زیست آن تنگتر می شود و تجارت غیر قانونی آن رونق دارد.

برای بسیاری از انسان ها مارهای زهری یک کابوس است. اما از زهر کشندۀ مار استفادۀ شایسته نیز ممکن است. در شهر اوترسن آلمان بزرگترین فارم مار در سطح اروپا وجود دارد. در این فارم همواره زهر ۱۵۰۰ مار به منظور استفادۀ طبی جمع آوری می گردد. مقدار کم زهر مار را به عنوان دوای فشار بلند و جالب تر اینکه حتی به عنوان پادزهر برای مارگزیدگی به کار می برند.

هنوز هم انواع جدید مار کشف می شوند. طور مثال "افعی والسر" در دره های کوه آلپ در ناحیۀ پیمونت ایتالیا. این مار به افعی اروپایی شباهت دارد و دوست دارد در چراگاه های باز کوهستانی زندگی کند، جایی که انسان ها مدت طولانی روی آن کار کرده اند. اما از آنجاییکه مالداری در همچو چراگاه ها در سدۀ گذشته کاهش یافته است، نسل این مار افعی که تازه کشف گردیده است، با خطر انقراض روبروست.

اکثر اوقات مار ها در جا های نیز یافت می شوند که محل اصلی شان نیست، مثلاً در کانالیزاسیون یا در زیر یخچال. پارک ملی ایورگلیدز در ایالت فلوریدای امریکا در برابر مار عظیم الجثۀ پیتون مبارزه می کند. برای از بین بردن آنها حتی جایزه تعیین شده است. شکارچیان توانسته اند که طی یک ماه از جمع تخمیناً ۱۰ هزار مار پیتون در این پارک تنها ۶۸ مار را بکشند.

برخلاف آنچه در فلوریدا اتفاق افتاده است، در هندوستان مالکان مار ادعا می کنند که بر مار های خود تسلط دارند. مار کبرا با نوای توله، مثل سِحر شده ای از جایش بلند می شود. اما این نمایش فریبنده است، زیرا مار کبرا، که قبلاً در سبد تاریک نگهداری شده، از اثر روشنی درست دیده نمی تواند و صدای توله را یک دشمن پنداشته و برای حمله آمادگی می گیرد.

شمار زیاد انسان ها مار را یک جانور مکار و خطرناک می دانند، اما هندو ها نه. آنها این خزنده را در هندوستان نماد فصل باران، باروری و ارواح مردگان شمرده و به آن احترام می گذارند. در اسطوره های هندی مار ها موجوداتی با توانایی های جادویی اند و به آن "ناگِن" می گویند. ناگن ها به گونۀ مجسمه در پیکر انسان و مار، به عنوان نگهبان در کنار دروازه ها قرار داده می شوند.

دوستداران مار در اروپا این جانوران را در قفسه های شیشه یی نگهداری می کنند. این قفسه ها معمولاً با بخاری زمینی، چندین منبع نور و طبعاً وسایلی برای اختفای مار مجهز می باشند. افزون بر آن همچو مار ها با حیوانات زنده، مثل موش، تغذیه می گردند. اما خانوادۀ بینگژه در چین راه حل آسان تری یافته و آن را در خانۀ آزاد گذاشته است. از سوی دیگر این مار با ۴ متر طول خود هرگونه قفسۀ شیشه یی را می تواند منهدم سازد.

در حالی که در اروپا در ایام سرد زمستان سوپ کچالو بسیار طرفدار دارد، اما در هانگ کانگ یک سوپ گرم مار روی سفره گذاشته می شود. سوپ مار یک غذای خوشمزۀ چینایی ها است، زیرا آنها بر تأثیر شفابخش آن باور دارند. چه کسی آرزو ندارد که جریان خون اش عادی باشد و از بیماری ها مصون بماند؟

ماساژ در اصل برای نرم ساختن عضلات سفت شده و همچنان آرامش یافتن است. اما آیا ماساژ مار هم آرامش بخش است؟ هرچند چنین چیزی عجیب و غریب به نظر می آید، اما در اندونیزیا جزء برنامه های آرامش دهنده است. در بالی مار پیتون پشت این مرد را ماساژ می دهد. در آنجا باور به این است که حرکت مار روی بدن انسان و در واکنش به آن تولید هورمون ادرنالین در بدن، بر نرمش عضلات و سیستم سوخت و ساز بدن انسان تأثیر مثبت دارد.