شش پناهجوی افغان در آلمان برنده جایزه شعر شدند

یاسر نیک صدا در مسیر مهاجرت، زمانی که ۱۵ سال داشت، با شعر رنج و درد مهاجرت را بیان کرده است:

«قایق غرق شد

قلب من

در اشتیاق اروپا

سرد شد».

در بخشی دیگر از یادداشت های او می خوانیم:

«جهان خوابیده

ما تنها بیداریم

گرسنه

تشنه

و خسته».

غنی عطایی، نوجوان ۱۶ ساله دیگر افغان نیز در خاطرات سفر خود نوشته است: "مردم قریه ام در برابر چشمانم کشته شدند، برای چهار روز نمی توانستم صحبت کنم [...] تا زمانی که دانستم. هیچ کسی از کس دیگر توقع چیزی را نمی کند.»

روایت های این پناهجویان زیر سن بدون همراه افغان در مورد فرار به اروپا، غم انگیز است. خانواده ها تنها پسران خود را به دور فرستاده بودند، نه دختران شان را. شماری از این نوجوانان هنگامی که احساس، آرزو و حرف های دل خود را برای خارجیان بیان می کردند، به گونه تعجب برانگیز پخته به نظر می رسیدند.

این شش جوان برنده جایزه، در یک پروژه شاعری که به ابتکار سوزانه کویلبل به راه انداخته شده بود، اشتراک کرده بودند. کویلبل به عنوان ویراستار در مجله "اشپیگل نیوز" آلمان کار می کند.

چنان به نظر می رسد که اشعار این پناهجویان خود را در "اذهان عام مردم جا می زنند". برنامه ریز این پروژه گفت: «همه در این پروژه سهم می گیرند، چه فقیر باشند یا غنی، چه داستان خوشی داشته باشند یا داستان غم انگیز.»

 

پناهجویان گذشته و حال

هایو یاهن، رئیس انجمن "الزه لسکر شولر" که مقر آن در شهر ووپرتال آلمان است، می گوید که این جایزه یک نمونه "موفق برای ادغام" است که برای شعرهای گذشته و آینده تعلق می گیرد. به بیان یاهن، میان سرنوشت الزه لسکر شولر و این جوانان افغان مشابهت هایی وجود دارند.

الزه لسکر شولر یک شاعر یهودی آلمانی بود که از سال ۱۸۶۹ تا ۱۹۴۵ زندگی کرد. شولر در سال ۱۹۳۷، در زمان حاکمیت نازی ها در آلمان پا به فرار نهاد و به بیت المقدس رفت. او در مورد تجارب مبارزات و ممانعت از کار، اشعاری را سروده بود.

شولر در خصوص جهانی که در برابر شعر "بیجاشدگان" سردتر شده بود، نیز اندیشیده بود. این اشعار خانم شولر در مجموعه "پیانوی آبی من" که آخرین کتابش است، به نشر رسیده است.

یاسر نیک صدا، متولد افغانستان که پیش از آمدن به اروپا در ایران به عنوان مهاجر زندگی کرده بود، سفر خود به اروپا را چنین جمع بندی می کند که بازگشت به وطن «دشوارتر خواهد بود». او گفته است: "همه مسیر را ما برای رسیدن به آرامش طی کردیم، نه برای خودم، بلکه برای فامیلم".

اشتیفن دیگه/ ا. ج.