فروش تفنگ های پلاستیکی در افغانستان ممنوع شد

تفنگ پلاستیکی یکی از بازیچه های محبوب کودکان در کشور جنگزده افغانستان است و کنترولی بر واردات و فروش آن وجود نداشت. صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت داخله افغانستان، روز سه شنبه در یک نشست خبری در کابل گفت که به نیروهای پولیس این کشور گفته شده که از فروش این تفنگ ها جلوگیری کنند.

همچنان قرار است این وزارت با همکاری وزارت تجارت و اتاق های تجارت و صنایع این کشور از واردات سلاح های پلاستیکی و بازیچه های خطرناک برای کودکان جلوگیری کند. بیشتر این تفنگ های پلاستیکی از کشورهای پاکستان، چین و ایران وارد می شوند. افغانستان هنوز هم کنترول دقیقی بر کیفیت و مصئونیت وسایل بازی کودکان ندارد.

بازی خطرناک کودکان در روزهای عید

روزهای عید شمار زیادی از کودکان پول عیدی شان را تفنگ خریده و کوچه جنگی می کنند. یکی دزد می شود و یکی پولیس، دیگری طالب و داعش می شود و سربازان اردو را می کشد. در این روزها جاده ای نیست که کودکان تفنگ به دستی را نبینی که سنگر گرفته اند و خیلی جدی در حال جنگ اند.

مثل جنگ های واقعی این جنگ های کودکانه هم قربانیان بی گناهی را در پی دارند. عبدالحکیم، باشنده ولایت فاریاب در شمال افغانستان است و در روز سوم عید برادرزاده سه ساله اش در جنگ ملسحانه میان دیگر کودکان آسیب دید. مرمی پلاستیکی کودکان جنگجو به چشمش اصابت کرده بود.

عبدالحکیم گفت چشم برادرزاده اش بسیار سرخ شد و نیاز به تداوی داشت: «این طفل برادرزاده ام است که پدرش فوت کرده. در کوچه میان بچه هایی که سنگر بازی می کردند بوده و چشمش توسط این تفنگ های پلاستیکی که از پاکستان می آید افگار شده است. خودش تفنگچه نداشته، اما یکی از بچه ها به طرفش فیر کرده و مرمی پلاستیکی به چشمش خورده، نمی دانیم کی بود.»

این کودک سه ساله تنها قربانی این تفنگ های پلاستیکی نبود. سخنگوی وزارت داخله افغانستان گفت که بیش از 100 تن در این جنگ های کودکانه و توسط این سلاح های پلاستیکی آسیب دیده اند. مقامات صحی این کشور اعلام کردند 116 تن به شفاخانه های نور منتقل شده اند که بیشترشان کودکانی بودند که چشم شان آسیب دیده است.

داکتر محمدمرتضی فرهمند، مسئول کلینیک چشم "فرهمند" در شهر مزار گفت تنها در کمتر از دو روز ایام عید 15 واقعه از این گونه به کلینیک وی مراجعه کردند: «بسیاری واقعات هم هستند که به داکتر مراجعه نکرده اند. برخی ها درمان خانگی می کنند. برخی به داکتر غیر عمومی مراجعه می کنند. برخی ها اصلا پول داکتر رفتن را ندارند و برخی هم در مناطق دوردست زندگی می کنند که پول سفر را ندارند.»

افزایش نابینایان

وی افزود در روزهای عید کلینیکش بسته بود و این تعداد از مریضان عاجل را در پی تماس تلفنی مریضداران معاینه کرد. داکتر فرهمند با بیماری های مختلفی که باعث نابینایی مردم می شود سر و کار دارد. او نگران این است که این تفنگ ها چشم های بیشتری را آسیب بزند و آمار نابینایان را در افغانستان بیشتر کند.

وی اضافه کرد که ضربه خوردن چشم در درازمدت می تواند باعث کم بینی و نابینایی شود؛ مسئله ای که مردم افغانستان متوجه نیستند. به گفته وی اکثر شفاخانه های افغانستان بخش تخصصی چشم ندارند و به این دلیل آمار نابینایان در حال افزایش است: «آمار سازمان صحی جهان و وزارت صحت عامه می رساند که 1.5 تا 2 درصد از مردم افغانستان از دو چشم نابینا هستند. هشتاد درصد این رویدادها قابل وقایه و قابل تداوی اند. کسانی که از یک چشم نابینا اند شمارشان به تقریبا 1.5 میلیون تن می رسد.»

در روزهای عید علاوه بر تفنگ های پلاستیکی، کودکان از بازیچه های دیگری هم استفاده می کنند که بیشتر ماهیت جنگی دارند. مثلا پتاقی ها و مواد انفجاری در این روزها کودکانی زیادی را دچار سوختگی و آسیب های دیگر می کند.

تاثیرات روانی

داکتر فرهمند می گوید تاثیرات روانی اینگونه بازی ها بر کودکان نیز خطری جدی است. به باور وی کودکی که امروز از داشتن اسلحه لذت ببرد و خودش را در مقام یک تروریست تصور کند، امکان دارد در جوانی اش دست به اسلحه ببرد و یک جنگجوی واقعی شود.

جامعه شناسان در افغانستان علاقه مفرط کودکان به اسلحه را ناشی از جنگ های دوامدار و ارزش دادن به اسلحه در خانواده ها می دانند. این اسلحه های پلاستیکی بیشترین فروش را در روزهای عید دارد. عبدالحکیم که برادرزاده اش در کوچه جنگی کودکان مسلح و جنگدوست زخمی شد، از دولت خواست تا جلو واردات و فروش اسلحه های پلاستیکی و دیگر بازیچه های خطرناک را بگیرد: «دولت باید بر تاجران فشار وارد کند و مالیات این نوع از جنس های وارداتی را بالا ببرد. پولیس باید جلو فروش پتاقی و اسلحه های پلاستیکی را بگیرد. خانواده ها هم باید نگذراند که کودکان اینطور بازیچه ها بخرند.»

وزارت داخله افغانستان اعلام کرده است که پس از این با کسانی که اسلحه های پلاستیکی و بازیچه های خطرناک و غیرمصئون را بفروشند برخورد قانونی می شود. پولیس افغانستان قبل از این فروش و استفاده از پتاقی را ممنوع اعلام کرده بود؛ اما هنوز هم وارد می شود، فروخته می شود و استفاده می گردد.

وزارت داخله افغانستان از والدین و بزرگترها در خانواده ها خواسته تا با پولیس همکاری کنند و کودکان شان را نگذارند اسلحه های پلاستیکی یا پتاقی های خطرناک بخرند.

تقریبا چهار دهه است که در افغانستان جنگ است و هر روز رسانه های این کشور از درگیری های مسلحانه و کشتن و کشته شدن خبر می دهند. هیچ کنترولی بر برنامه هایی که برای روان کودکان خطرناک است وجود ندارد. کودکان با بزرگسالان سرویس های خبری، برنامه های سیاسی و فیلم های اکشن می بینند.

از سویی هم وجهه دینی دادن به دفاع مقدس از وطن از جانب دولت و شورشیان باعث شده که اسلحه و جنگ در افغانستان به گونه ای تقدس پیدا کند. در جانب دیگر داشتن اسلحه در افغانستان نشانه ای از اقتدار، حاکمیت، شخصیت و ثروت است. اینکه کودکان در آینده به اسلحه و جنگ چه دیدی خواهند داشت، همین امروز در کوچه های افغانستان به وضوح دیده می شود.