1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

فضله اتومی تا 100 هزار سال تشعشع رادیواکتیف دارد

کرستوف هیزلباخ/ صفی الله ابراهیم خیل۱۳۹۴ مرداد ۱۶, جمعه

فرانسه می خواهد یک انبار فضلۀ اتومی را در نزدیکی مرز با آلمان ایجاد کند. این طرح که مخفی نگه داشته شده بود، سبب ایجاد موانعی از سوی مخالفان انرژی هسته یی گردیده است. حتی وزیر محیط زیست فرانسه در این رابطه تردید دارد.

https://p.dw.com/p/1GBRp
عکس: picture-alliance/dpa

هر مؤسسه ای که نیروگاه هسته یی دارد، فضلۀ اتومی نیز تولید می کند. این فضله هزاران سال تشعشات رادیو اکتیف از خود بیرون می دهد. حتی آلمان که در حال پایان دادن به استفاده از انرژی هسته یی و جست و جوی یک محل برای انبار کردن فضلۀ اتومی اش است، تا هنوز در این رابطه تصمیم مشخصی نگرفته است.

فرانسه در این راستا یک گام جلوتر است. این کشور، که ده ها سال از انرژی هسته یی به ویژه برای تولید برق کار می گرفت، حالا در جست و جوی محلی برای انبار کردن فضلۀ اتومی اش تحت فشار شدید قرار دارد. از قرار معلوم حکومت فرانسه حالا تصمیم گرفته است که چنین انباری را در منطقۀ "بور" در شرق این کشور، در تقریباً 120 کیلومتری مرز با آلمان، ایجاد کند.

دانشمندان از سال ها به این طرف در این منطقه تحقیق می کنند که چگونه بتوانند مواد رادیواکتیف متوسط و بالا را در عمق 500 متری زمین انبار کنند. سازمان "اندرا" (آژانس ملی فرانسه برای ادارۀ انبار کردن مواد رادیواکتیف) به این باور است که "بور" مکان درستی برای ایجاد انبار فضلۀ اتومی است. به قول این سازمان تا صد سال می توان فضلۀ اتومی را در این محل انبار کرد، آنگاه انبار را می توان بست. فضلۀ اتومی پس از آن تا 100 هزار سال دیگر تشعشعات رادیواکتیف دارد، و بعد از آن برای انسان ها بی ضرر خواهد شد.

نه بحث و نه رأی گیری

اما مخالفان نه تنها برای ایجاد انبار فضله، بلکه به خاطر شیوۀ تصمیم گیری در این مورد، ناراضی اند. پاریس این مسأله را در میانۀ ماه جولای سال روان ضمن یک بسته قوانین برای حمایت از عرصۀ اقتصاد ارائه کرد. در این رابطه در پارلمان فرانسه نه بحث و نه هم یک رأی گیری صورت گرفته است.

از آنجایی که از محل دیگری در فرانسه برای ایجاد یک انبار فضلۀ اتومی نام برده نشده است، منتقدان می گویند که منطقۀ "بور" از همان آغاز بدین منظور درنظر گرفته شده است. جناح سبز ها در مجمع ملی فرانسه این شکل تصمیم گیری را "خشونت غیر قابل تحمل" خوانده است، حتی ادارۀ نظارت بر برنامه های اتومی و انستیتوت دولتی برای حفاظت از تشعشعات و امنیت هسته یی "قید و شرط های زیادی" را در رابطه با این طرح ابراز کرده اند.

انتقاد از سوی سبزهای فرانسه در جانب آلمان نه تنها از سوی حزب سبز ها استقبال شد، بلکه همه احزاب دیگر آلمانی از آن طرفداری کردند. جو لاینن نمایندۀ آلمان در پارلمان اروپا از حزب سوسیال دموکرات با جدیت اظهار داشت: "اجتناب از مطرح کردن این بحث در پارلمان در تضاد با همه قواعد شفافیت و مناسبات خوب همسایگی قرار دارد".

به ویژه در ایالت زارلند آلمان، که حدود 150 کیلومتر از "بور" فرانسه فاصله دارد، مقام های سیاسی ناراض اند. تمام پارلمان ایالتی مخالفت خود را در برابر ایجاد انبار فضلۀ اتومی در "بور" ابراز داشته اند.

وزیر محیط زیست در وضعیت دفاعی

سیگولن رویال، وزیر محیط زیست فرانسه از این هیجان زدگی متعجب شده است. او می گوید: "در مورد ایجاد یک انبار چندین سال پیش توافق صورت گرفته است". واقعاً هم در سال 2006 این مسأله قانونی ساخته شد، اما در آن زمان محل ساخت چنین انباری مشخص نشده بود.

جالب این است که شریک پیشین زندگی فرانسوا اولاند نیز روی این مسأله تآکید کرده است. او گفته است: "من شخصاً مخالف یک انبار زیر زمینی برای فضلۀ اتومی هستم، اما حالا حکومت تصمیم اتخاذ کرده است، پس توجه من بر آن است که این یک اصل برگشت ناپذیر است".

این بدان معناست که اگر امکانات دیگر تخنیکی میسر گردد، در آن صورت فضلۀ اتومی به گونۀ دیگری بتواند انبار گردد. نخست وزیر فرانسه اطمینان داد که نسل های آینده نه تنها انبار کردن فضلۀ اتومی را در اعماق زمین متوقف بسازند، بلکه امکان بیرون کشیدن فضلۀ عصر کنونی را نیز داشته باشند.

انتقاد از سوی آلمان

"اندرا" یا آژانس ملی فرانسه برای ادارۀ انبار کردن مواد رادیواکتیف، با درنظرداشت انتقادهای شدید، بر شفافیت کارکرد خود تأکید کرده است. این سازمان در صفحۀ انترنتی خود نوشته است: "اندرا حاضر است که با یک روحیۀ باز تبادل اطلاعات با همه جوانب دخیل در این مسأله گفتگو کند". اندرا حتی بازدید از انبار های فضلۀ اتومی را سازماندهی می کند. سالانه حدود 2000 نفر از این انبار ها دیدن می کنند.

برنامۀ ساختن انبار فضلۀ اتومی در خود محلۀ کوچک "بور" کمتر با انتقاد روبرو است، زیرا این امر از همین حالا برای شمار زیادی از ساکنان این منطقه شغل ایجاد می کند. آلمان و فرانسه در هیچ مورد دیگری تا این حد با هم اختلاف فکری ندارند، که در مسألۀ نیروی هسته یی دارند. ساختن یک نیروگاه اتومی در سال های 80 قرن گذشتۀ میلادی در محلۀ کاتانوم فرانسه، که دوازده کیلومتر از مرز آلمان فاصله دارد، تظاهرات خیابانی اقشار مختلف مردم آلمان را در پی داشت.

اعمار انبار فضلۀ اتومی در خود فرانسه مورد سؤال قرار ندارد. در سال 2011، زمانی که در یک نیروگاه اتومی در فوکوشیمای جاپان سانحۀ ذوب هسته یی رخ داد، آلمان با صدراعظم دموکرات مسیحی اش به انصراف تدریجی از نیروی اتومی تصمیم گرفت، در حالی که فرانسه هنوز هم در استفاده از این نیرو هیچ تردیدی نشان نداد.

اما فرانسه در همین اواخر به تغییر مشی اتومی خود آغاز کرده است و می خواهد اندکی از نیروی هسته یی فاصله گرفته و به استفاده از انرژی بدیل و سازگار با محیط زیست رو آورد. اما اگر فرانسه حتی به شکل افراطی آن هم مشی خود را تغییر بدهد، با آنهم فضلۀ رادیواکتیف پابرجا می ماند و تشعشعات آن مدت بسیار بسیار طولانی ادامه دارد.