زنان و بازسازی کاخ دارالامان
کاخ دارالامان یکی از مکان های مهم تاریخ معاصر افغانستان نیز در ادامه چهار دهه جنگ به شدت تخریب گردید. در ویرانی این کاخ نیز نقش مردان جنگجو را نمی توان از نظر دور داشت. اما اکنون زنان قصد دارند کاخ دارالامان را بازسازی کنند.
در خوازه اطراف عمارت کاخ دارالامان با خطوط درشت نوشته شده است: "ما می توانیم". جمله کوتاه و اما نمادی از امیدواری که نشان می دهد برای بازسازی مجدد کاخ سه طبقه یی دارالامان عزم محکمی وجود دارد.
"آزار و اذیت را ناشنیده می گیرم"
وژمه خرم یکی از زنان مهندی است که در پروژه بازسازی کاخ دارالامان سهیم می باشد. با توجه به شرایط اجتماعی افغانستان، اکثراً این اتفاق نیز می افتد که وژمه و بانوان همکار او مورد آزار و اذیت خیابانی قرار می گیرند. زنان مستقل و شاغل هنوز هم در افغانستان به شدت نادر اند؛ به ویژه زنانی که در رشته های فنی فعالیت دارند.
وژمه خرم نیز با خونسردی در مورد پاسخ داده گفت: "جامعه ما همین است، باید یاد گرفت که چگونه در برابر آنان برخورد نمود."
او افزود: "اگر من به چنین آدم هایی که سبب آزار دیگران می شوند، جواب بدهم، آنها نیز به گونه یی به هدف خود رسیده اند، بنابراین من آنها را نادیده می گیرم، زیرا وقتی به آنها اهمیتی داده نشود، آنها به اینگونه جزای خود را می بینند".
وژمه خرم تازه از رشته مهندسی دانشگاه کابل تحصیلات خود را به پایان رسانیده است و این نخستین محل کاری او می باشد.
او می گوید: "در اینجا می توانیم نشان دهیم، آنچه را که خود تخریب کرده ایم، می توانیم دوباره هم بازسازی کنیم. نسل جوان نیروی این را دارد که اشتباهات گذشته ها را تصحیح نماید. علاوه بر این اینجا بخشی از میراث فرهنگی ماست و ما باید آن را محافظت نماییم".
جوانان مهندس، لپتاب و بازسازی دارالامان
در یکی از اتاق های تاریک حدد ۵۰ مهندس جوان با لپتاپ های خویش نشسته اند و برای بازسازی ویرانه های این کاخ قدیمی طرح ریزی می کنند. در بیرون از این اتاق شمار زیاد کارگران مصروف بازسازی و ترمیم این ساختمان اند. کهن سال ترین آنان محمد امین نام دارد. مردی که یکی از فرزندانش چهار سال قبل به آلمان مهاجرت کرده است. او گفت: "وقتی با یک بیمار نزد داکتر بروی، شخص بیمار برای علاج خود امیدوار می شود. همین امید برای علاج را ما هم داریم".
بازسازی در میان آتش جنگ
کمتر روزی در افغانستان است که بمبی منفجر نشود و قربانی نگیرد. با این حال، آیا منطقی خواهد بود که در چنین وضعیتی به ویژه در کابل برای بازسازی کاخ ویران دارالامان اقدام کرد و ترسی نداشت؟ وژمه خرم در پاسخ به این سوال گفت: "طبیعتاً که ما هم ترس داریم، اکثراً نمی دانیم که آیا عصر زنده به خانه بر خواهیم گشت یا خیر؟ همین زندگی ماست، اما نمی توانیم صرف به این دلیل ناامید در خانه بمانیم و کاری نکنیم".
سوال دیگری که مطرح می گردد، این است که آیا درست تر نبود، اگر این ویرانه ها را به عنوان یادگار جنگ به همین گونه می ماندند؟ نماد جنگ در کشوری که همه روزه مردمش کشته می شوند، مجبور به فرار می گردند و با فقر دست و گریبان اند.
وژمه در این باب گفت: "ما باید مثبت فکر کنیم. می دانم که شمار زیادی دلشکسته شده اند و فکر می کنند که در این کشور هیچگاهی تغییری رخ نخواهد داد. اما من امیدوار هستم؛ زیرا به نسل جوان باور دارم."
وژمه خرم در ادامه نیز با خوشبینی گفت: «من به نیرو و توانایی خود مان باور دارم. اینجا واقعاً شمار زیادی اند که خواهان تغییر در کشور اند و می خواهند این کشور را تغییر دهند.»
ساندرا پیترزمن/ ن. ف.