لغو توافقنامۀ پناهجویان با ترکیه چه پیامدی خواهد داشت؟

در صورتی که ترکیه دیگر مرز خود با سوریه و دریای یونانی آژه را کنترول نکند، و همچنان هیچ مهاجری را پس نگیرد، آنگاه انسان های بیشتری راه اروپا را در پیش خواهند گرفت. شاید آنها اولتر از همه خود را به جزایر یونانی برسانند و در آنجا مسکن گزین شوند، زیرا تقسیم‌بندی پناهجویان در اروپا در اصل صورت نمی‌گیرد.

آرنِه لیتس نمایندۀ حزب سوسیال دموکرات آلمان در پارلمان اروپا، که در ماه های گذشته چندین بار به ترکیه سفر کرد، احتمال می‌دهد که رئیس جمهور ترکیه به توافقنامۀ پناهجویان پایان خواهد داد. با آنهم او می‌گوید: «هیچ معامله ای ممکن نیست و نباید هم وجود داشته باشد. ما نمی‌توانیم موضوع حقوق بشری را قربانی این مسأله کنیم و نباید خود را زیر فشار ترکیه قرار بدهیم".
به گفتۀ باربارا لوخبیلر، نمایندۀ حزب سبز های آلمان در پارلمان اروپا، حتی اگر اردوغان مرز ترکیه به سوی اروپا را باز هم بکند، وضعیت امروزی نسبت به یک سال پیش متفاوت است. مسیر بالقان غربی مسدود است. بلغاریا مرز خود با ترکیه را به مراتب بیشتر کنترول می‌کند. ناتو علیه قاچاقبران انسان در دریای آژه گزمه می‌زند. فرونتکس، یا آژانس همکاری های عملی برای حفاظت از مرز های بیرونی اتحادیۀ اروپا، پول، پرسونل و تجهیزات بیشتر بدست می‌آورد. افزون بر آن در بسیاری از کشور‌های عضو اتحادیۀ اروپا، به شمول آلمان، از خزان سال گذشته تا حال امکانات بیشتری برای پذیرش پناهجویان فراهم شده است.
خانم لوخبیلر چند روز پیش به رادیوی آلمان گفت: «هرج و مرج سال گذشته دیگر تکرار نخواهد شد. ما حالا به قدر کافی مراکز اولیۀ پذیرش داریم.»
لوخبیلر اظهار تأسف می‌کند که بسیاری از کشور ها در داخل اتحادیۀ اروپا مرز‌های خود را بسته اند. او می‌گوید برخی از این کشور‌ها، مانند مجارستان در مرز خود با صربستان، حتی دیوار سیمی کشیده اند. این نمایندۀ حزب سبز ها می‌افزاید: «به این ترتیب هجوم غیر قابل کنترول پناهجویان به سمت ما اصلاً ممکن نخواهد بود.»

عدم موج غیر قابل کنترول پناهجویان به این معناست که اگر رئیس جمهور ترکیه توافقنامۀ پناهجویان را به طور یکجانبه لغو کند، در آنصورت این سیاست انزوای اردوغان به احتمال زیاد آسیب شدیدی به اتحادیۀ اروپا نمی‌رساند، به جز از یونان. از سوی دیگر اردوغان هیچ وسیلۀ دیگری در دست نمی‌داشته باشد که با استفاده از آن اروپا را تحت فشار قرار بدهد. برعکس چنین چیزی از نگاه استراتیژیک برای خود وی نامناسب خواهد بود. طور مثال لغو ویزای سفر به اتحادیۀ اروپا برای شهروندان ترکیه، که حکومت ترکیه خواستار تصویب هرچه زودتر آن از سوی این اتحادیه است. همچنان کسب احتمالی عضویت اتحادیۀ اروپا، با آنکه در آیندۀ نزدیک یک امر ناممکن پنداشته می‌شود.
وابستگی اقتصادی ترکیه به این مسایل علاوه می‌گردد. این کشور بخش بزرگ تولیداتش را به اتحادیۀ اروپا، به خصوص به آلمان، بریتانیا، ایتالیا و فرانسه صادر می‌کند. از بیست سال به اینطرف یک اتحادیۀ گمرگی با اتحادیۀ اروپا وجود دارد. افزون بر آن شرکت های بزرگ اروپایی سرمایه گزاری های چندین میلیاردی در ترکیه دارند. شرکت های موترسازی آلمانی مانند "ام ای ان" و "دایملر کرایسلر" در آن کشور بس تولید می‌کنند و شرکت های "بوش" و "زیمنس" در آنجا فابریکه های تولید یخچال و دیگر لوازم برقی آشپزخانه دارند.
با اینهمه، به قول باربارا لوخبیلر، تهدید های اردوغان باید جدی گرفته شود. لوخبیلر می‌گوید: «باید به دقت شنیده شود و دقیق ارزیابی شود که اصلاً چه کسی مخاطب او است.»

به گفتۀ لوخبیلر، وقتی اردوغان در مورد یک ترکیۀ قوی و غیر وابسته به اتحادیۀ اروپا سخن می‌گوید، اغلب مخاطبش اروپا نه، بلکه طرفداران اش در داخل کشور خودش است.