"مولانا فرامرزی است، زادگاه اش را فراموش نکنید"

وزارت خارجه افغانستان در پی به دست آوردن اطلاعاتی در این زمینه از سفارت افغانستان در تهران، نماینده یونسکو (سازمان علمی، آموزشی ملل متحد) در کابل را فراخوانده و در زمینه از وی خواستار توضیح شده است.

احمد شکیب مستغنی سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در مصاحبه با دویچه وله گفت که این فقط یک توافق میان مقامات ترکیه و ایران بود است.

این وزارت به سفارت افغانستان در پاریس که نماینده افغانستان در یونسکو می باشد هدایت داده است تا این موضوع را پیگیری کند: «همچنان در ملاقاتی که وزیر خارجه افغانستان دیروز با وزیر خارجه ترکیه در انقره داشت، از وی خواهان معلومات شده و از وی خواسته است، در صورتی که قرار است مثنوی معنوی ثبت یونسکو شود، نباید پیوند معنوی مولانا با زادگاهش بلخ در افغانستان نادیده گرفته شود».

به گفته سخنگوی وزارت خارجه افغانستان، وزیر خارجه ترکیه در این زمینه اظهار بی اطلاعی کرده و به مسئولان این وزارت دستور داده است تا در زمینه خواسته دولت افغانستان را در نظر داشته باشند.

وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان می گوید که به هیچ کشوری اجازه نخواهد داد که بدون هماهنگی با افغانستان آثار مولانا را در یونسکو به نام خودش ثبت کند.

هارون حکیم سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در گفتگو با دویچه وله گفت که رئیس اسناد و کتابخانه های ایران که مشاور رئیس جمهور این کشور نیز می باشد، اعلام کرده که قرار است ایران و ترکیه مثنوی معنوی را ثبت یونسکو نمایند: «وزارت اطلاعات و فرهنگ از نمایندگی یونسکو در افغانستان خواستار معلومات شد و نگرانی اش را اعلام کرد. آنها بعد از دو روز خبر دادند که چنین اقدامی در یونسکو صورت نگرفته و پیشنهادی به آنان نرسیده است».

این وزارت همچنان به یونسکو گفته است که هیچ کشوری حق ندارد که مولانا و افتخاراتش را به نام خودش ثبت کند. در عین زمان قرار است در این زمینه میان مقامات فرهنگی سه کشور نیز گفتگوهایی صورت گیرد.

وزارت خارجه افغانستان در مورد تماس با مقامات ایران و یا خواستن توضیحات بیشتر در این زمینه چیزی نگفت، اما به این تاکید کرد که مولانا و افتخاراتش تنها به افغانستان متعلق نیست و کشورهای منطقه ارزش های فرهنگی مشترک دارند.

صادق عصیان، استاد ادبیات در دانشگاه بلخ از گردهمایی جامعه مدنی در این ولایت خبر داد. وی به دویچه وله گفت که روز پنج شنبه فعالان جامعه مدنی نشستی داشتند تا روز جمعه گردهمایی اعتراضی را در خانقاه مولانا (زادگاهش) در بلخ برگزار کنند.

آقای عصیان گفت که مولانا نمادی از همپذیری است و اندیشه اش فراتر از یک یا چند کشور گسترش یافته، به این دلیل نباید "گران سنگ ترین" اثرش، مثنوی معنوی باعث شود میان مردم شکاف ایجاد گردد: «فکر می کنم برای هر بزرگی بالاخره باید زادگاه و مکان و زمانی مشخص شود. امروزه در جهانی شدن شکی نیست. مولانا به تمام جهان تعلق دارد و بشریت با اندیشه اش روز تا روز بیشتر آشنا می شود. بزرگترین اثرش مثنوی معنوی مرزی نمی شناسد».

وی با اشاره به خانه و مدرسه پدری مولانا جلال الدین محمد بلخی در بلخ گفت که کسی نمی تواند منکر زاده شدن وی در جغرافیای افغانستان شود؛ اما همزمان وی به این اشاره کرد که "مولانا و آثارش مثل مثنوی معنوی خیلی هم نیاز به حفاظت و ثبت ندارند، چرا که اندیشه و محتوای آثار خودشان خود را حفاظت می کنند".

دیکاپریو در نقش مولانا

آثار مولانا به زبان های مختلف دنیا ترجمه شده و از دیر زمانی در جهان شناخت و محبوبیت خاصی دارند؛ تا جایی که اخیرا یک شرکت فیلمسازی امریکایی در هالیوود کارهای مقدماتی ساختن فیلم زندگی مولانا را آغاز کرده است.

دیوید فرانزونی، فیلم نامه نویس برنده اسکار در مصاحبه با "گاردین" گفته است که در حال حاضر فیلمنامه ای را در رابطه با زندگی مولانا شاعر و صوفی قرن هفتم هجری می نویسد و در نظر دارد نقش مولانا را به لئوناردو دیکاپریو بازیگر مشهور هالیوود بدهد.

این خبر در میان کاربران شبکه های اجتماعی، همزمان با خبر ثبت مثنوی معنوی جنجال برانگیز شده و انتقادهای شدیدی را در پی داشته است. کاربران افغان در فیس بوک به صفحه یونسکو هجوم برده اند و به اقدام ایران و ترکیه اعتراض کرده اند. در عین زمان هشتک "مولانا سفید نبود" نیز در شبکه های اجتماعی با عکس دیکاپریو می چرخد.

وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به دویچه وله گفت که دولت افغانستان به زودی در رابطه با چگونگی ساختن این فیلم و حساسیت هایی که باید در آن در نظر گرفته شود، با مقامات کشورهای ذیدخل گفتگو خواهد کرد.