مواضع شوراي علماي افغانستان دربافت مشارکت ستراتژيک افغانستان وامريکا

حکومت افغانستان از روابط خوب و استراتژيک با ايالات متحدهي امريکا سخن ميگويد، اما پس لرزههاي سخنان انتقادي حامد کرزي عليه غربيها، ادامه دارد.

احمد ظاهر فقيري، سخنگوي وزارتخارجهي کشور ميگويد: "روابط ما با ايالات متحدهي امريکا بر مبناي باور به ارزشهاي سياسي، نظامي، امنيتي و همکاريهاي استراتژيک است. تلاش ما با استفاده از ابراز موثر ديپلوماتيک اين است تا افغانستان به عنوان يک کشور مستقل از تمامي تنشهاي پيدا و ناپيدا ميان کشورها، به دور نگهداشته شود".

با وجود آنکه اظهارات مقام هاي امريکايي ملايم تر گرديده است و سخنگويان حکومت از روابط استراتژيک با امريکا صحبت ميکنند، شوراي علماي افغانستان، روز گذشته گفت ملت افغانستان "غلام" نيست و انتقادهاي اخير حامد کرزي از امريکاييها، صداي "آزاديخواهانه"ي مردم افغانستان است.

شوراي علماي افغانستان تحت تاثير تصميمهاي رييس جمهور پنداشته ميشود.

جعفر رسولي، تحليل گر مسايل بينالمللي که قبلا در دفتر رياست جمهوري کار ميکرد، ميگويد: "آنچيزي که علماي کرام در شوراي علما گفته، همه ميدانند که شوراي علما يک شوراي دولتي است و از کل علماي افغانستان در گام اول، نمايندگي نمي کند. به مقدار زياد در گذشتهها هم شوراي علما اظهاراتي کرده که با خواست مسلمانان در افغانستان که در حدود بيشتر از 99 درصد جمعيت کشور ما را تشکيل ميدهد، در بعضي مواقع، هماهنگ نبوده است".

بنا براين، به باور تحليلگران شوراي علماي افغانستان، بيان کنندهي تصميمهاي حکومت است؛ اما واضح نيست که روابط استراتژيک و انتقادهايي که شوراي علما "صداي آزاديخواهانه" ميخواند، چطور ميتواند قابل جمع باشد.

به باور تحليلگران، شوراي علما در مواقع حساس و در موارد خاص به ابراز نظر ميپردازد اما در بسياري موارد اساسي ديگر، اين شورا سکوت کرده است.

رسولي ميافزايد: "ما و شما از شوراي کرام علما تا امروز يک فتواي جدي، يک اقدام جدي در راستاي مبارزه با تروريزم و محکوميت تروريزم، اصولا شاهد نيستيم. از طرف ديگر، کدام فتوا يا کدام عمل جدي که علماي کرام فساد اداري و رشوه ستاني را نفي کند، آن را هم تا امروز چندان نديده ايم".

مشکلهاي روابط خارجي افغانستان روزبه روز افزايش مييابند. پاکستان همواره به عنوان يک مشکل قلمداد  شده است، اعدام مهاجرين افغان در ايران به مشکل ديگر تبديل شده است. پاسخ دستگاه ديپلوماسي افغانستان در اين مسايل، همواره يک جمله است: سياست چند جانبه و روابط دوستانه با همهي کشورهاي منطقه و جهان؛ جملهاي زيبا، اما براي کشوري که ابزاري براي تطبيق سياست خارجي خود ندارد و روابط با همپيمانهاي استراتژيک دچار تزلزل شده، فقط به يک ايدهآل ميماند.

هفتهي گذشته کارمندان ايتاليايي که در شفاخانهي ايمرجنسي هلمند کار ميکردند، به ههدستي با طالبان و حملات تروريستي متهم شدند. متهم شدن کساني که از متحدان افغانستان در مبارزه با تروريزم اند،به همکاري با تروريزم، اعتماد مردم به خارجيها را کاهش ميدهد. همچنان روز گذشته، تعدادي از شهروندان خارجي به اتهام شيوع فساد اخلاقي، بازداشت شدند.

به باور تحليلگران، اگر اين مسايل ارتباط مستقيم با تنشهاي اخير نداشته باشد، ميتواند متاثر از آن باشد.

به گفتهي جعفر رسولي اگر رخدادهاي اخير "عمدا قصد تصميم گيرندگان نباشد، نتيجهي تنش به اين مسايل ميانجامد" زيرا "وقتي که اظهاراتي عليه خارجيها در يک کشور برجسته ميشود و خارجيها ملامت ميشوند در هر زمينه، خواه مخواه، خارجيها هدف قرار ميگيرند".

با اين وجود، سوال اين است که رييس جمهور حامد کرزي، که در گذشته از حمايت امريکاييها و جامعه جهاني به افتخار و نقطهي قوت دولت افغانستان ياد ميکرد، چگونه حالا در مخالفت با اين کشور قرار گرفته است.

تحليلگران فشارهاي زياد جامعه جهاني، خصوصا امريکاييها بر حامد کرزي را در راستاي برآورده ساختن وعدههايي که در دور دوم رياست جمهوري اش داده است، دليل اين امر ميدانند. تنشها بعد از آن زياد شد که باراک اوباما در يک سفر غيرمنتظره، وارد افغانستان شد و با رييس جمهور گفتگو نمود. بسياريها ديدار اوباما از کرزي و خواستهايي را که ممکن است او مطرح کرده باشد، دليل بروز تنش ميدانند، اما سخنگوي وزارت خارجه، سفر باراک اوباما را، نشانهاي از حمايت امريکا از افغانستان عنوان ميکند.

فقيري ميگويد: "در مورد گسترش همکاريها و روابط استراتژيک با ايالات متحدهي امريکا، بايد بگويم که مسافرت اخير رييس جمهور ايالات متحدهي امريکا به افغانستان، مبين حمايت گستردهي امريکا از رييس جمهور منتخب افغانستان، از مردم و حکومت افغانستان است".

رسولي معتقد است که امريکا و جامعه جهاني، سه خواست مشخص از حامد کرزي دارند: مبارزه با تروريزم، مواد مخدر و فساد اداري. ولي به باور وي، حامد کرزي ميخواهد آزادي عمل داشته باشد.

رسولي ميافزايد: "امروز خواستهاي بسيار مشخصي از رييس جمهور هم در داخل و هم در خارج وجود دارد. امتيازي را که جامعه بينالملل در اين جا دارد، اين است که خواستهايي (مبارزه با تروريزم، مواد مخدر و فساد اداري) که جامعه بينالمللي مطرح ميکند، با موافقت افکار عامه در افغانستان همراه است".

گزارشگر: عارف فرهمند

ويراستار: رسول رحيم