آرکستر زهره در داووس روی سکوی جهانی می‌رود
۱۳۹۵ دی ۲۹, چهارشنبه
زهره، آرکستری متشکل از ۳۵ دختر میان ۱۳ تا ۲۰ ساله که برخی شان یتیم و یا از خانواده‌های فقیر اند، روز پنج شنبه و جمعه در حضور سه هزار تن از اشتراک کنندگان به شمول سران کشورها و مدیران اجرایی سازمان‌‌ها روی صحنه می‌رود و موسیقی اجرا می‌کند.
این گروه موسیقی توسط نگینه خپلواک رهبری می‌شود که در بازگشت از این سفر بیستمین سالگره تولد خود را جشن می‌گیرد. به این ترتیب این دختران بر تهدیدها و تبعیض‌ها در جامعه عمیقاَ محافظه کار افغانستان فایق آمده و پا به عرصه جهانی می‌گذارند.
داکتر احمد سرمست، موسیقی دان افغان که انستیتوت ملی موسیقی و آرکستر زهره را بنیانگذاری کرده است، با ابراز افتخار به نگینه خپلواک گفت: «او نخستین رهبر زن آرکستر در افغانستان است.»
سرمست از خطرات احتمالی و تهدید‌هایی که در افغانستان متوجه زنان در عرصه موسیقی است، آگاهی دارد. موسیقی در زمان حاکمیت طالبان میان سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ کاملاَ ممنوع شده بود و تاهنوز هم موانعی در این عرصه به ویژه برای زنان وجود دارد.
او می‌گوید آرکستر زهره برای افغانستان «بسیار سمبولیک» است.
نگینه خپلواک می‌گوید: «برای دختران افغان (پرداختن به موسیقی) خیلی سخت است. برخی پدران حتی نمی‌گذارند که دختران شان به مکتب بروند، چه رسد که راجع به مکتب موسیقی صحبت کنیم. برای این افراد، زن برای خانه ماندن و پاک کاری خانه است.»
نگینه می‌گوید که والدین‌اش در برابر همه اعضای خانواده ایستادند تا او بتواند به مکتب موسیقی برود: «مادر کلانم به پدرم گفته بود: "اگر نگینه را بگذاری به مکتب موسیقی برود، دیگر بچه من نیستی”.»
از آن زمان بود که خانواده او زادگاه شان ولایت کنر در شرق افغانستان را رها کرده و به کابل کوچ کردند. نگینه می‌گوید که زندگی در کابل سخت است و کار پیدا نمی‌شود، با آن‌هم «بهتر از اینست که کشته شوی.»
او هنوز تهدید کاکایش را فراموش نکرده است که گفته بود: «هر جایی که تو را ببینم، می‌کشمت. تو برای ما مایه ننگ هستی.»
هدف نگینه به دست آوردن یک بورسیه است تا در خارج از کشور به تحصیلات خود ادامه بدهد. سپس او می‌خواهد به کشورش برگشته و رهبر آرکستر ملی شود. نگینه می‌گوید: «اگر مقاومت نکنی، آینده‌ای نداری. می‌خواهم راه را برای دیگر دختران هموار سازم.»
موسیقی برای بعضی دختران شامل در آرکستر زهره شانس زندگی دیگری را مهیا کرده است. شماری از نوازندگان ویلون، پیانو و آلات موسیقی سنتی افغانستان که به تازگی شامل این گروه شده اند، قبلاَ در روی سرک‌ها کار می‌کردند.
ظریفه ادیبه، ویلون نواز در هجده سالگی‌اش در سالون کارنگی در نیویارک موسیقی اجرا کرد. او در مجمع جهانی اقتصاد در داووس نیز به عنوان دومین رهبر آرکستر، اجرای چهار قطعه را رهبری می‌کند.
ظریفه می‌گوید: «افغان بودن و زندگی در اینجا هر لحظه‌اش خطر مرگ را به همراه دارد. شما نمی‌دانید که انفجار بعدی در کجا خواهد بود.»
او می‌گوید موسیقی‌دان‌ها وقتی رژیم طالبان را به خاطر می‌آورند، خطر بدتر می‌شود. مادر ظریفه هیچ زمانی فرصت تعلیم را نداشت، اما حالا این دختر مصمم است و می‌گوید تغییر ذهنیت وظیفه نسل اوست.
ظریفه می‌گوید: «حالا بر نسل من است که کاری برای کشورم بکند، اما ایجاد تغییر دست کم یک نسل وقت می‌گیرد.»
او آرزو دارد که در یکی از دانشگاه‌های یل، هاروارد یا استانفورد تحصیل کند و سپس به کشورش خدمت کند. او ناگهانی می‌پرسد: «فکر می‌کنید که میشل اوباما در داووس خواهد آمد؟ من به همه سخنرانی‌های او گوش داده ام. وقتی سخنرانی او را می‌شنوم، به زن بودنم افتخار می‌کنم. من میشل اوباما را دوست دارم.»
برای داکتر سرمست که می‌خواهد «به جای کلاشینکوف، راکت و حملات انتحاری، چهره بهتر افغانستان» را به نمایش بگذارد، این دختران بهترین سفیران افغانستان هستند. او می‌گوید: «ما امیدوارم که نگاه به افغانستان را در خارج تغییر بدهیم.»
af/rr (AFP)