نمایشگاهی برای کاریابی پناهجویان در برلین

مرد تنومندی که در این نمایشگاه پشت میز یک شرکت امنیتی نشسته است، سر خود را تکان داده و می‌گوید که آنقدر هم ساده نیست که قبلاً تصور می‌کرد. او رسماً اجازه ندارد در این مورد سخن بگوید، زیرا شرکت وی برای این کار شعبۀ خاص مطبوعات خود را دارد. با آنهم او می‌گوید که استخدام پناهجویان آنقدر کار ساده نیست.
شرکت وی مأموران امنیتی،‌ کارمندان شعبه مراجعین و همچنان نیرو های تنظیف یا تمیزکاری را آموزش می دهد و به شرکت های دیگر معرفی می‌کند. او از مشکل زبان و همچنان بررسی سوابق پناهجویان به عنوان بزرگترین موانع یاد می کند. او می گوید چگونه می‌توان دریافت که طور مثال یک پناهجوی سوریایی سابقۀ جرمی نداشته است؟
اما نمایندگان تقریباً ۲۰۰ شرکت مختلف، که در هوتل استریل در برلین نمایشگاه "اعلانات بست های کاری برای پناهجویان" را برگزار کرده اند، تا حدی خوشبین اند. شرکت های مختلف تنظیف، مراقبت های بهداشتی، ‌هوتل ها، شرکت های خدمات پذیرایی و تهیۀ غذا و همچنان شرکت های فارمسی در این نمایشگاه تقریباً ۳۰۰۰ بست آموزش های فنی، دوره های عملی و چند بست کاری را معرفی می‌کنند. حدود ۴۵۰۰ پناهجو، که در جست و جوی کار اند، قبلاً ثبت نام کرده اند. برگزار کنندگان این نمایشگاه با افتخار می‌گویند که جای خالی در این نمایشگاه باقی نمانده است.
بعض پناهجویان، اکثراً در گروه های کوچک، صبح زود از یک میز به میز دیگری می‌روند. گیت و مامیت فوهرا، دوخواهری اند که به قول خود شان به دلیل هندو بودن همواره در کابل مورد تحقیر و آزار قرار می‌گرفتند و مجبور بوده اند از افغانستان فرار کنند، شامل این پناهجویان اند. هردو دختر نوجوان حالا در آلمان مکتب می‌روند و بعد از آن می‌خواهند یک دوره آموزش فنی را سپری کنند. گیت می‌خواهد طراح داخلی شود و خواهرش مامیت آرزو دارد در رشتۀ کمپیوتر درس بخواند. آنها با لبخند می‌گویند که هردو شغل های رؤیایی شان را یافته اند.
از مأموریت دولت به دورۀ کار عملی؟
همزه الحاج سید، پناهجوی ۲۸ سالۀ سوریایی در گذشته در دمشق مأمور دولت در ادارۀ حمایت از مستهلکین بوده و در رشتۀ تکنالوژی مواد غذایی درجه تحصیلی ماستری دارد. او حالا در آلمان امیدوار بدست آوردن یک دورۀ کارآموزی است. همزه الحاج سید شانه هایش را بالا انداخته و می‌گوید که دنیای کاری در آلمان طور دیگریست و شرکت های آلمان کسانی را استخدام می‌کنند که تجربۀ کاری داشته باشند. او می‌خواهد نخست یک دورۀ کار عملی را سپری کند و برای این که بیکار نماند حاضر است همه شرایط را بپذیرد. 
او می‌گوید: «بیکار نشستن در خانه بسیار سخت است.»

همزه الحاج سید می افزاید که قبلاً با دو شرکت فارمسی حرف زده و آنها برایش مشوره داده اند که صفحۀ انترنتی شان را دنبال کرده و بعداً تقاضانامۀ خود را بفرستد. او می‌گوید که همینگونه خواهد کرد و انتظار میکشد. این پناهجو، به قول خودش قبلاً به شرکت های زیادی درخواست کار فرستاده، اما همه بی نتیجه بوده اند.
بزرگترین مشکلات: زبان و کمبود شهادت‌نامه
رایموند بیکر، از ادارۀ فدرال امور کاریابی می گوید که جویندگان کار باید صبر و تحمل زیاد داشته باشند. به قول وی تنها شمار کمی از پناهجویان، که از سال ۲۰۱۵ به اینطرف وارد آلمان شده اند، داکتر و انجنیر اند.
بیکر می افزاید: «بسیاری از پناهجویان تا هنوز به زبان آلمانی حرف نمی‌زنند. در سال گذشته این وضعیت به خاطری بهتر شد که ما در بخش ادغام اجتماعی و کورس های زبان سرمایه‌گذاری هنگفتی کردیم. دومین مانع بزرگ اینست که پناهجویان آنگونه اسناد و شهادت‌نامه های تحصیلی ندارند که ما در آلمان با آن عادت داریم. ما در برابر یک سیستم دوگانۀ آموزشی قرار داریم، زیرا برنامه ها و زمینه های آموزشی آنها کاملاً با سیستم تدریسی آلمان متفاوت است.»
به گفتۀ بیکر شاید برخی از این پناهجویان در کشور خود تجارب چندین ساله در رشته های میخانیک و یا برق داشته باشند، اما این تجارب و دانش با نظام آموزش های فنی آلمان مطابقت ندارد. شرکت ها می توانند در یک دورۀ کار عملی، سطح دانش فنی یک پناهجو را معلوم کنند.
روبرت بار، از سازمان جابز فور رفیوجی jobs4refugees.org، می‌گوید که وضعیت بازار کار برای پناهجویان حالا نسبت به سال قبل بسیار بهتر شده است. به قول وی نمونه های مثبت زیادی وجود دارد که پناهجویان از طریق این سازمان کار یافته اند، با آنهم اشتغال یابی برای آنها بیوروکراسی زیادی با خود دارد.
جست و جوی کار برای پناهجویان دیرتر طول می‌کشد
در بسیاری از مناطق آلمان "اولویت دادن" قسماً و یا کلاً از بین رفته است. در گذشته چنین بود که برای یک بست خالی کار، نخست به یک متقاضی آلمانی و یا شهروند اتحادیۀ اروپا اولویت داده می شد.
بیکر می‌گوید که با وجود بهبودی های زیاد، وارد شدن یک پناهجو به بازار کار در آلمان بیشتر طول می‌کشد. او می‌افزاید: «پنج تا شش سال طول می کشد که یک پناهجوی جوان، یک کارگر فنی گردد.»
با اینهمه کارمندان اداره کاریابی در برلین طرفدار برگزاری همچو نمایشگاه ها اند که در آن کارفرمایان و پناهجویانی که در جست و جوی کار اند، از نزدیک با هم تماس گرفته بتوانند، و این نمایشگاه گام اول است.