نگرانی ها از ناحیه شهروندان غیر نظامی در موصل

بیش از 10 هزار نفر، به قول آندرس گونزالس رودریگز مدیر اجرایی در امور عراق در اکسفام، از این بزرگترین دژ گروه خودخوانده "دولت اسلامی"، از آغاز حمله نظامی به موصل فرار کرده اند. او در مصاحبه با دویچه وله همچنان گفته است که تا کنون تنها مناطق کمی از دست جنگجویان "دولت اسلامی" آزاد شده اند. گونزالس رودریگز که در منطقه کردنشین اربیل مستقر است می گوید که در نتیجه درگیری ها، که در حال حاضر در نزدیکی شهر ادامه دارد، انتظار می رود که در سه هفته آینده تا 200 هزار نفر از آنجا فرار کنند. رودریگز همچنان می خواهد روشن سازد که حملات تهاجمی در 16 اکتوبر آغاز نشده بلکه در ماه مارچ آغاز گردیده بود. در آن زمان، حکومت عراق تصمیم گرفت تا راه های عبوری به موصل را آزاد بسازد. او تخمین می زند که در اثر این جنگ ها 150 هزار نفر مجبور به ترک خانه هایشان گردیده اند.

فرار با مرگ مجازات می شود

با گذشت هر روز از حمله تهاجمی به موصل، سرنوشت مردم غیر نظامی بیشتر در مرکز بحث ها قرار می گیرد. بیش از یک میلیون نفر جمعیت موصل گروگان اند که از آنها به عنوان سپر انسانی سوء استفاده می گردد. علاوه بر این، یک سخنگوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد روز جمعه گزارش داد که جنگجویان "دولت اسلامی" 550 خانواده را از روستاهای اطراف موصل به داخل شهر آورده اند. ریناد منصور کارشناس امور عراق در "چتم هاوس" در گفتگویی با دویچه وله گفت که هر کسی که تلاش به فرار می کند و یا مظنون به فرار است شدیدا مورد مجازات حتی جزای مرگ قرار می گیرد. منصور در ادامه گفت اگر این انسان ها موفق به فرار شوند، مشکلات شان بیش از حد است. علاوه بر مشکلات عادی پناهجویان، حکومت عراق و مقامات کردی بالای این انسان ها، که دونیم سال را تحت سلطه "دولت اسلامی" گذشتانده اند، بی اعتبار اند. منصور می گوید: «پناهجویان نخست باید یک روند دقیق بررسی را پشت سر بگذرانند.» فلوریان گوتشالک هماهنگ کننده شبکه کمک های تخنیکی آلمان در اربیل نیز این مسأله را تایید کرده می گوید: «مقامات عراق و هم کرد ها می خواهند مطمین گردند که جنگجویان گروه تروریستی "دولت اسلامی" در بین فراریان نباشند. آوارگان مرد که بیش از 14 سال سن دارند، قبل از اینکه با خانواده هایشان یکجا گردند، ابتدا در اردوگاه های خاص بررسی می شوند.»

سازمان های مددرسان آماده اند

با این حال، سازمان ملل متحد و همچنین سازمان های غیر دولتی مختلف مانند صلیب سرخ و یا اکسفام خود را آماده موج عظیمی از پناهجویان از موصل گردانیده اند. رودریگز کارمند اکسفام با توجه به تصرف شهرهای رمادی و فلوجه در سال روان، می گوید "ما از اشتباهات گذشته آموخته ایم. در آنزمان هماهنگی درست در رساندن کمک ها وجود نداشته است و به اندازه کافی مواد کمکی در اختیار نداشتیم". پاتریک همیلتون معاون مدیر کمیته بین المللی صلیب سرخ روز جمعه گفته است که در حال حاضر ما آمادگی حمایت تا 800 هزار نفر را داریم.

همیلتون افزوده است "این که آیا واقعا انتظار یک موج پناهجویان از موصل را داشته باشیم، وابسته به عملکرد جنگویان "دولت اسلامی" در نبرد برای نگهداری موصل است". سوال این است که آیا "دولت اسلامی" یک جنگ شهری گسترده با نیروهای عراقی و پیشمرگه های کردی را پیش میبرد، یا خیر. سپس احتمالا افراط گرایان شهر را که شدیدا ماین گزاری شده است و به یک دژ محکم این گروه تبدیل گردیده است، ویران خواهند کرد. اما امکان هم دارد که جنگجویان گروه تروریستی "دولت اسلامی" موصل را ترک بگویند و با موج پناهجویان از این شهر خارج گردند. گوتشالک از شبکه کمک های تخنیکی آلمان می گوید که در این قسمت اختلاف نظر وجود دارد. برخی به این باور اند که (جنگجویان دولت اسلامی) "ممکن است برای گذاشتن یک علامت تاریخی، تمام شهر را انفجار دهند و هیچ کس را اجازه خروج از موصل ندهند. یا اینکه دروازه های شهر را باز نگهدارند تا خود شان را نجات دهند."

همچنین با در نظر داشت اهمیت زیاد نمادین موصل، فعلا چنان معلوم می شود که "دولت اسلامی" به جنگ اش ادامه می دهد. در سال 2014 البغدادی رهبر گروه تروریستی "دولت اسلامی" در موصل خلافت را اعلام کرد. یک و نیم سال پیش، زمانیکه اردوی عراق تکریت را از دست "دولت اسلامی" آزاد گردانید، 400 جنگجوی این گروه در برابر 25 هزار سرباز اردوی عراق، یک ماه تمام مقاومت کرد.

بر اساس تخمین ها در موصل حدود 5000 جنگجوی "دولت اسلامی" وجود دارند، یعنی تقریبا ده برابر بیشتر از زمانی که در تکریت می جنگیدند.

NKA / Matthias von Hein