پناهجوی افغان که امدادگر دیگر پناهجویان شد

امداد محمد آلمانی صحبت می کند و به یکی از مکاتب حرفه ای نیز می رود. او در موسسه کمک های تخنیکی در ایجاد اقامتگاه ها برای پناهجویان فعال است.

روت مویلر آلبرشت مسئول محلی موسسه کمک های تخنیکی آلمان در نویکیرشن دست اش را روی شانه امداد گذاشته و او را به خود می فشارد و می گوید: "ما نمی گذاریم که امداد ما برود." آلبرشت در ماندن امداد در آلمان و کارش در این موسسه بسیار جدی است. او واقعا می خواهد امداد در این موسسه تخنیکی در شهر نویکیرشن ایالت زارلند آلمان بماند. امداد یک بار در هفته به کورس های فنی آموزش های پایه برای امدادگران حوادث طبیعی می رود.

اما اینکه امدادالله محمد در آلمان اجازه اقامت دایمی را می گیرد یا خیر، نامطمئین است. او از چهار و نیم سال به این طرف در آلمان زندگی می کند، اما هنوز هم پذیرفته نشده بلکه به اصطلاح "تحمل" می شود. این بدین معنی است که هر لحظه امداد را می توانند از آلمان اخراج کنند و به افغانستان بفرستند. در سال 2011 امداد چهارده سال داشت که به آلمان آمد. یک نواجوان وحشتزده که نه زبان آلمانی یاد داشت و نه انگلیسی. امداد تنها به زبان مادری اش که پشتو است صحبت می کرد.

اخراج امداد یک مشکل جدی برای موسسه کمک های تخنیکی آلمان

فعلاً امداد در تمریناتی که با این موسسه انجام می دهد و هم در جریان آموزش های فنی، مشکل زبانی ندارد. همه دستور العمل ها را در جریان تمرینات بسیار به سادگی درک می کند و عملی می نماید.

امداد خودش به آنچه انجام می دهد افتخار می کند. او می گوید که "من از سال گذشته به این طرف در این موسسه کار می کنم و بسیار به شوق اینجا می آیم. کار در این موسسه را دوست دارم. من به طور مداوم چیزهای زیاد و جدید را یاد می گیرم. همکارانم نسبت به من مهربان هستند."

میشایل والسدورف، سخنگوی موسسه کمک های تخنیکی در ایالات هِسن، راینلاند-فالتس و زارلند می گوید که امداد یگانه پناهجو در این موسسه نیست که آموزش می بیند، بلکه در مجموع 30 پناهجو از کشورهای افغانستان، عراق و سوریه در اینجا مصروف آموزش اند. از سال 2015 این موسسه پروژه ادغام پناهجویان را راه اندازی کرده است. او در ادامه می گوید که "بسیاری از پناهجویان خوشحال اند که با این موسسه می توانند کار کنند. از یک طرف می توانند کار تخنیکی کنند و از طرف دیگر می توانند با دیگر مردم در تماس باشند." والسدورف به این باور است که این پروژه به نفع هر دو طرف است. بنابراین موسسه کمک های تخنیکی همکاران جدید به دست می آورد و پناهجویان از این طریق به صورت بسیار طبیعی با جامعه آلمان می توانند معاشرت پیدا کنند.

پناهجویان به حیث امدادگران

والسدورف اقرار می کند که مشکلات زبانی وجود دارد. اگر چه شمار زیاد شان می توانند تا اندازه ای با زبان انگلیسی رفع مشکل کنند اما این تنها یک راه حل موقتی است. او می گوید که هدف در نهایت این است که پناهجویان زبان آلمانی را یاد بگیرند تا بتوانند قادر به دریافت سفارشات به زبان آلمانی باشند. اما بسیاری از پناهجویان نسبتا به سرعت زبان آلمانی را آموزش می بینند و می توانند بعدا به نوبه خود برای دیگران ترجمه کنند. والسدورف می گوید که بیشتر این پناهجویان یک روز حتی در بخش کمک رسانی به دیگر پناهجویان کار خواهند کرد، مثلاً در ایجاد اقامتگاه ها، در جا هایی که کمتر آموزش های حرفه ای تخنیکی مطرح باشد. به نظر او این پروژه هنوز موفق پیش می رود. او تا حال هیچ مشکلی در ادغام اجتماعی مشاهده نکرده است. در عوض، هر دو طرف بیشتر در مورد فرهنگ و زندگی یکدیگر آشنایی پیدا کرده اند. او در ادامه می گوید که "در واقع، همه ما یک هدف را تعقیب می کنیم و آن عبارت است از کمک به مردم."

اما اجازه اقامت امداد در تابستان سال روان میلادی به پایان می رسد. دوره سه ساله آموزش حرفه ای امداد که هنوز جریان دارد، نیز در همین زمان به پایان می رسد. امداد با وجودی که می خواهد در آلمان بماند و کار کند، اما نمی داند که سرنوشت او را به کجا خواهد کشاند. این امر او را نهایت آزار می دهد.

یاس فزاینده و انتظار طاقت فرسا

پیتر ریکتنوالد یکی از امدادرسانان امور اجتماعی موسسه کمک های تخنیکی می گوید که امداد برای این که در جامعه ادغام یابد همه شرایط لازم را برآورده ساخته است، از کورس زبان تا آموزش حرفه ای. اما امداد هنوز هم نمی داند که چرا او تا حال قبول نشده است و یک تعداد زیادی از سوریایی ها بعد از مدت بسیار کوتاهی اجازه اقامت می یابند و پناهندگی شان قبول می شود. مویلر البرشت نیز می تواند امداد را درک کنند. او می گوید: «امداد از زندگی اش برایم زیاد قصه کرده است و خیلی ترس دارد. ترس او هم بجا است زیرا سرنوشت تلخی را پشت سر گذاشته است.»

سفر دور دنیا به تنهایی

امداد در یک قریه ای در جلال آباد بزرگ شده است. پدرش دهقان بود و چهار خواهر و برادر اند. امداد پسر بزرگ خانواده است. به قول ریکتنوالد، کارمند اجتماعی، پدر امداد با طالبان نیز ارتباط داشت و روزی در نتیجه یک عملیات نظامی کشته شد. روزی هم طالبان به خانه امداد آمدند و خواستند او را با خود ببرند و تعهد سپردند که او را به مکتب روان می کنند. امداد که هیچ گاه به مکتب نرفته بود و بسیار شوق مکتب رفتن را داشت از این پیشنهاد خوش بود. مادر امداد اما در اول تردید داشت و بالاخره توافق کرد.

پای امداد بجای مکتب به یکی از اردوگاه های آموزشی طالبان رسید. طالبان می خواستند امداد را به حیث یک جنگجو تربیه کنند و او را آموزش حملات انتحاری می دادند. امداد ترس پیدا کرد و توانست فرار کند. بعداً مادرش به کمک یک کاکایش 15 تا 16 هزار دالر تهیه کردند و او را کمک کردند تا افغانستان را ترک گوید. در غیر آن طالبان او را دوباره به چنگ خود در می آوردند. امداد خود را از طریق ایران، ترکیه بعداً با قایق از یونان به فرانسه رساند. از آنجا با بسی روانه آلمان شد و در ایالت زارلند آلمان در کنترول پولیس گیرآمد و شب اول را در ماموریت پولیس گذشتاند.

امداد سه ماه را در یک مرکز ثبت نام اولیه گذشتاند. بعد از آن موسسه کمک های تخنیکی آلمان او را تحت حمایت خود قرار داد. تا امروز این موسسه تلاش می کند تا برای امداد اجازه اقامت در آلمان را به دست بیاورد. اما هنوز همه تلاش ها بدون دست آورد اند.

فعلاً همه امیدواری ها به ماده 25 بند "ای" قانون اقامت وابسته گردیده است. بر اساس این ماده قانون، خارجی های جوان که چهار سال در آلمان "تحمل" شده باشند، به مکتب رفته باشند و یا هم به یک مکتب حرفه ای مصروف آموزش باشند و سن 21 را تکمیل نکرده باشند، می توانند اجازه اقامت آلمان را به دست بیاورند. همچنین اطمینان حاصل گردد که فرد اساسات آزادی و دموکراسی جمهوری فدرالی آلمان را به رسمیت بشناسد و در جامعه حاضر به ادغام باشد.

این همه پیش شرط ها به امداد صدق می کند و او همه را انجام داده است. موسسه کمک های تخنیکی آلمان می خواهد با استفاده از این ماده قانون همه تلاش هایش را انجام بدهد تا امداد اجازه اقامت در آلمان را بدست بیاورد.