«چهار و نیم میلیون جریب زمین در افغانستان غصب شده است»
۱۳۹۴ اسفند ۲, یکشنبه
تهیه این گزارش صد صفحه‌ای سه ماه را در برگرفته و براساس اسناد معتبر از ادارات دولتی لوی سارنوالی، اداره عالی اراضی، کمیسیون‌های پارلمان، شهرداری‌ها و وزارت شهرسازی تهیه شده است. محققان در این گزارش با 70 تن از منابع معتبر دولتی مصاحبه کرده‌اند.
در این گزارش آمده است که بیش از یک میلیون و دوصد هزار جریب زمین دولتی در 34 ولایت افغانستان غصب شده است. گزارش گفته است که آمار و ارقام متفاوتی از مجموع زمین‌های غصب شده در افغانستان ارایه شده چنانچه در یکی از گزارش‌های دولتی آمده است که بیش از چهار و نیم میلیون جریب زمین در افغانستان غصب شده است.
این گزارش خانه آزادی افغانستان روز یک شنبه 2 حوت 1394 نشر شد. در این گزارش نام غاصبان زمین افشا نشده ولی شاه حسین مرتضوی از اعضای این خانه در یک کنفرانس خبری در کابل گفت کسانی در غصب زمین دست دارند که از قدرت کافی حکومتی برخوردار بوده‌اند: «از جمله 15831 تن که در غصب زمین متهم‌اند، برخی از سران اقوام، زورمندان محلی، شماری از فرماندهان جهادی، سران برخی از احزاب سیاسی، سرمایه‌داران، شاروال‌ها، نمایندگان و سناتوران، اعضای کابینه و تعدادی از اراکین دولتی بیشترین زمین‌دولتی را در سال‌های اخیر غصب کرده‌اند.»
غصب زمین براساس ولایات
این گزارش نشان می‌دهد که بیشترین زمین در چهارده سال گذشته در زمان حاکمیت حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان غصب شده است. تحلیل آمار گزارش حاکی از آن است که بیشترین زمین در کابل پایتخت غصب شده و به ترتیب، ولایات هرات، بلخ، قندهار، ننگرهار، کندز، کاپیسا، بغلان، تخار، نیمروز، خوست، لوگر و غزنی ولایاتی‌اند که بیشتر از تمام ولایت های افغانستان زمین‌های غصب شده را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس این گزارش ولایات نورستان، پکتیکا، پنجشیر، دایکندی و غور به دلیل نبود زمین، کمترین زمین غصب شده‌را دارند. مسوولان خانه آزادی گفتند با وجودی که حکومت معلومات کافی در مورد غاصبان زمین دارد، اما اقدامی برای پیگرد عاملان غصب زمین نکرده است.
شهرک‌های غیرقانونی
گزارش نشان می‌دهد که شمار تمام شهرک‌های قانونی و غیرقانونی در افغانستان به 355 شهرک می‌رسد ولی غاصبان زمین بیش از 270 هزار جریب زمین را به منظور ساخت شهرک‌ها غصب کرده‌اند. تنها در شهر کابل بیش از 100 شهرک ساخته شده و از این میان تنها 18 شهرک قانونی است.
یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که بیش از دو هزار جریب زمین پارک‌های صنعتی، بیش از 10 هزار جریب زمین شهرک‌های معلمین و ده‌ها هزار جریب زمین شهرک‌های مهاجرین توسط زورمندان غصب شده‌اند. آقای مرتضوی گفت: «هیچ مکانی طی چهارده سال از غصب زمین در امان نبوده است. یافته‌های خانه آزادی نشان می‌دهد که حتا زورمندان هزاران جریب زمین مربوط به مساجد، معارف، کودکستان‌ها و سینماها را نیزغصب کرده‌اند.»
مسوولان خانه آزادی گفتند که از یک طرف قوانین مشخصی در مورد پیگرد قانونی غاصبان زمین در افغانستان وجود ندارد و از سوی دیگر نهادهای عدلی و قضایی از پیگرد غاصبان زمین عاجز بوده‌اند به همین دلیل حکومت نتوانسته طی چهارده سال اخیر جلو غصب زمین‌را بگیرد.
در این گزارش آمده است که در سال‌های اخیر بیش از 90 درصد زمین‌های اهل هنود نیز غصب شده و این اقلیت مذهبی توان استرداد این زمین‌ها را ندارد.
محدودیت‌های تحقیق
در گزارش خانه آزادی آمده است با وجودی که قانون حق دسترسی به معلومات به رسانه‌ها و نهادهای تحقیقی اجازه می‌دهد تا معلومات را از ادارات دولتی به دست آورند ولی در این گزارش بسیاری مقام‌ها و سخنگویان حکومت حاضر به ارایه معلومات نشده و یا امروز و فردا کرده‌اند.
محدودیت دیگر در این گزارش «ترس و هراس» از غاصبان زمین بوده است. علی آقا مزیدی یک تن از گزارشگران خانه آزادی در پاسخ به این پرسش که آیا هراس از غاصبان سبب شده است تا نام آنها افشا نشود گفت: «قطعا این مسایل تاثیر خودرا داشت. ما با مشکلات بسیار زیادی توانستیم این گزارش را تهیه کنیم. ما در این گزارش در یافتیم که در وزارت‌خانه‌ها و نهادهای دولتی بانک معلومات وجود ندارد و سخنگویان دولتی خودشان فاقد معلومات هستند.»
این در حالیست که رییس جمهور غنی بارها به غصب زمین در افغانستان اشاره کرده و وعده داده است که جلو غصب زمین در افغانستان را خواهد گرفت. در تازه ترین مورد رییس جمهور افغانستان روز شنبه گفت که به همه والیان دستور داده است تا مانع غاصبان زمین شود و زمین‌های غصب شده را از نزد آنان دوباره مسترد کند.