کارگران مهاجر در قطر از وضعیت بد کاری شکایت دارند

صدها کارگر در اثر گرمای شدید و شرایط سخت کاری در قطر جان های شان را از دست داده اند. دقیقاً یک سال پیش، قطر در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که در قمست شرایط زندگی و حقوق کارگران اصلاحات به وجود می آورد.

اما یک سال از این وعده قطر می گذرد. سوالی که مطرح می گردد این است که چه اصلاحاتی عملی گردیده است؟ گروهی از خبرنگاران به دوحه پایتخت قطر سفر کردند، اما این بار این سفر پرماجرا بود.

شرایط ناگوار زندگی کارگران

روز جمعه است و در یک منطقه صنعتی بزرگ شهر دوحه، پایتخت قطر قرار داریم. فعالیت زیادی وجود ندارد. در منطقه آرامی است. گاهی یک بس عبور می کند و یا هم موتر باربری به چشم می خورد. این حومه بسیار خاموش و بی روح دوحه است، پر از ساختمان های خاکستری، سرک های خامه و گرد و غبار. سربازخانه های سه تا چهار منزله و بدون کلکین نیز دیده می شوند.

آیا هیچ کسب نمی خواهد در اینجا کار یا زندگی کند؟ این امر غیرقابل تصور است. درست در همین جا، در میان کارخانه ها و واحدهای صنعتی، انبارها و قسمتی هم منطقه صحرایی، بیش از نیم میلیون کارگر مهاجر زندگی می کنند. آنها از نیپال، هند، بنگله دیش و فیلیپین برای کار به قطر آمده اند.

ما به یک سربازخانه قدیمی داخل می شویم که در بین دو خانه غیرمسکونی جدید قرار دارد. به زودی یک تعداد کارگران نزد ما می آیند. آن ها هم چون ما کنجکاو اند و می پرسند که ما چه می کنیم؟ 300 تا 400 نفر در یک ساختمان سه طبقه یی کوچک زندگی می کنند.

آنها ما را به داخل ساختمان راهنمایی می کنند. آشپزخانه نهایت وحشتناک به نظر می رسد و از طرف دیگر بسیار کوچک است. تشناب ها هم بسیار کم اند. شاید برای 100 نفر 10 تشناب در نظر گرفته شده باشد. بعضی از تشناب ها حتی دروازه ندارند. در اینجا حریم خصوصی وجود ندارد.

اکثر کارگران از نیپال اند. آنها اتاق های شان را به ما نشان می دهند. 12 تا 16 نفر در اتاقی به اندازه 20 متر مربع از دو سال به این طرف زندگی می کنند. آنها هر روز بدون داشتن رخصتی کار می کنند.

"این زندگی نیست"

یکی از این کارگران از کشور نیپال می گوید: «چنین یک شرایطی را نمی توان زندگی عنوان کرد.» او در ادامه می گوید: «دستگاه های تهویه هوا خراب اند. در تابستان با درجه حراتی که تا 50 درجه می رسد، زندگی کردن 16 نفر در یک اتاق نهایت مشکل است. دستمزد ما بسیار کم است و معاش سه ماه اول را اصلاً به دست نیاوردیم. ما قرض گرفتیم تا خود را به اینجا رساندیم.»

700 ریال قطری معاش ماهانه این کارگران است که کمتر از 200 یورو می شود. این مقدار معاش بسیار پایین تر از توافق بین قطر و نیپال روی حداقل دستمزد 900 ریال قطری است.

با وجودی که دقیقاً یک سال قبل قطر اعلام کرد که در شرایط زندگی و کار کارگران بهبود به عمل می آورد، اما امروز چنین به نظر می رسد که برای صدها هزار کارگر مهاجر در قطر تغییراتی چندانی به وجود نیامده است.

چندین هفته تلاش کردیم تا با مقامات حکومتی قطر مصاحبه انجام دهیم، اما آنها به درخواست ما پاسخ ندادند. ما (تیم خبرنگاران تلویزیون اول آلمان، ای آر دی) حتی اجازه فلمبرداری به دست نیاوردیم با وجودی که تمام اسناد مربوطه را برای شان سپرده بودیم. در عوض اداره استخبارات قطر از خود واکنش نشان داد.

بازداشت و بالاخره برگشت به آلمان

کارگران روز جمعه در یک میدانی فوتبال می کردند. ما هم به تماشاه نشسته بودیم. سپس پولیس قطر ما را ساعت ها در اسارت گرفت و از جانب اداره استخبارات و سارنوالی از ما بازجویی کردند.

ما تا حال چندین بار به قطر سفر کرده ایم و هر بار دعوتنامه رسمی داشتیم و مشکلی برای ما ایجاد نگردیده بود. بعد از این واقعه اگرچه مقامات عالی رتبه قطر از ما بعداً معذرت خواستند و گفتند که "اتهامات زیادی در قبال ما" وجود ندارد و تنها یک سوء تفاهم بوده است، اما ما فعلاً اطلاع حاصل کردیم که قطر می خواهد از شرایط کارگران گزارش داده نشود. زیرا انعکاس این مساله در سطح بین المللی برای قطر مشکل تمام می شود. تمام رسانه های جهانی از هند گرفته تا اندونیزیا، کانادا تا واشنگتن در مورد گزارش می دهند. گزارشگران بدون مرز این اقدامات قطر را "خودسرانه" عنوان کرده و از آن "شوکه" گردیده است.

باربارا لوخبیلر از کمیسیون حقوق بشر پارلمان اتحادیه اروپا در مورد می گوید: «من انتظار دارم که سفارت آلمان در قطر این مساله را بررسی کند و خواهان جبران خساره مالی به دلیل خسارات وارده گردد. ما در قبال چنین قضایا امکاناتی را در اتحادیه اروپا نیز در اختیار داریم. باید این مساله در پارلمان اروپا نیز مطرح گردد.»

پس از 14 ساعت بازداشت و بازجویی ما را در دوحه آزاد کرده و اجازه دادند به هوتل برگردیم. اما اجازه ترک کشور را نداشتیم. پس از پنج روز، روشن شد که این موضوع می تواند هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد، بعداً وزیر خارجه قطر مطلع ساخته شد. او اجازه داد که ما دوباره به آلمان برگردیم.

وسایل تخنیکی و موادی را که ضبط کرده بودیم، کاملاً از بین برده شده و یا هم آسیب دیده بودند. بر خلاف وعده ای که داده شده بود، وسایل باقی مانده ما هفته ها بعد پس تحویل داده شدند. حلقات دیپلوماتیک به دلیل این برخورد قطر شدیداً خشمگین گردیده اند.

مینکی وردن رئیس طرح های جهانی دیده بان حقوق بشر در این سازمان جهانی، به منشور المپیک اشاره می کند که بر اساس آن قطر میزبانی جام جهانی 2022 را به دست آورده است. او می گوید: «قوانین منشور المپیک کاملاً روشن اند. در یک کشور باید آزادی مطبوعات وجود داشته باشد، در غیر آن نمی تواند چنین یک رویداد ورزشی بزرگ را راه اندازی کند. به این معنی که چنین کشوری اجازه بازداشت و یا ضبط مواد و وسایل خبرنگاران را ندارد.»