اکثر قسمت‌های شاهراه‌های اسفالت شده افغانستان تخریب شده اند
۱۳۹۵ بهمن ۱۴, پنجشنبه
پانزده سال پیش همزمان با آغاز نظام جدید، ساخت و ساز شاهراه‌های افغانستان آغاز شد. جامعه جهانی میلیون‌ها دالر را برای ساخت شاهراه‌ها مصرف کرد، جاده‌های ویران شده کابل هرات دوباره ساخته شد. چون شاهراه‌های افغانستان توسط شرکت‌های خارجی ساخته شد، در ابتدا به نظر می‌رسید که از کیفیت خوبی برخوردارند.
اما اکثر قسمت‌های این شاهراه‌ها حالا به دلیل انفجار ماین‌ها و عبور لاری‌های اضافه بار، دوباره تخریب شده‌اند.
مهدی روحانی، سخنگوی وزارت فواید عامه بخشی از تقصیر را به گردن موترهای سنگین باربری می‌اندازد: «موترهای تناژبلند که خلاف قانون جاده حرکت می‌کنند، این موترها دوبرابر توان شان بار می‌برند و هر موتر ۳۰ الی ۴۰ تن انتقال می‌دهند، در حالی که حد مجاز ۹ تن برای هر لاری است.»
براساس اظهارات مسئولان وزارت فواید عامه، در چهارده سال گذشته در مجموع ۲۴ هزار کیلومتر شاهراه در افغانستان ساخته شده است که ۱۰ هزار کیلومتر آن پخته و اساسی ساخته شده و متقباقی به صورت درجه دوم و درجه سوم ساخته شده‌اند.
وزارت فواید عامه می‌گوید برای ترمیم دوباره هر کیلومتر سرک، یک صد هزار دالر نیاز است در حالی که حکومت افغانستان توانایی پرداخت این هزینه هنگفت را ندارد.
آقای روحانی گفت پس از این در صورتی که لاری‌ها براساس استندرد بار انتقال ندهند، جریمه خواهند شد: «بار اول باید توسط خود شرکت تخلیه و بارگیری شود. بار دوم در صورتی که تخطی کند، جواز فعالیت شرکت لغو خواهد شد.»
نصب دروازه‌های دیجیتلی در دروازه‌های شهرهای بزرگ راه حل دیگری برای جلوگیری از اضافه بار است. مسئولان وزارت فواید عامه می‌گویند در این صورت جلو اضافه بار گرفته خواهد شد.
ساخت دوباره جاده‌ها
وزارت فواید عامه می‌گوید در نظر دارد تا در سال ۲۰۱۷ شاهراه‌های کابل – جلال آباد، کابل - قندهار و شاهراه سالنگ را دوباره بازسازی کند. بانک انکشاف آسیایی ۳۰ میلیون دالر را برای ساخت این جاده‌ها کمک می‌کند.
اما جنگ نیز منجر به تخریب سرک‌ها می‌شود. طالبان در سال‌های اخیر با استفاده از ماین‌های کنار جاده نیروهای داخلی و خارجی را هدف قرار می‌دهند. در نتیجه انفجار ماین‌ها قسمت‌های زیادی از شاهراه‌ها تخریب شده‌اند. ده‌ها پل بزرگ که در مسیر شاهراه‌ها ساخته شده بودند، اکثراَ توسط ماین‌های طالبان تخریب شده اند.
آقای روحانی گفت در صورتی که امنیت تامین نباشد، ساخت دوباره شاهراه‌ها نیز نتیجه نخواهد داشت: «اگر در یک مسیر امنیت نباشد، ما نمی توانیم سروی کنیم. بعدا ما به استملاک نیاز داریم و در نبود امنیت هیچ چیزی ممکن نیست. حتا ما نمی‌توانیم در نبود امنیت سرک‌ها را حفظ و مراقبت کنیم.»
ضرر اقتصادی
آگاهان مسایل اقتصادی می‌گویند تخریب شاهراه‌ها تاثیرات بسیار بدی بر اقتصاد افغانستان به جا گذاشته است. آن‌ها می‌گویند از یک سو میلیون ها دالری که برای ساخت این جاده ها مصرف شده، هدر می‌رود. از سوی دیگر تاجرانی که اموال شان را با بسیار سادگی و در وقت کم انتقال می‌دادند، حالا مجبورند پول بیشتری برای ترانسپورت بپردازند و وقت بیشتری را صرف نمایند که هزینه آن را مردم می‌پردازد، زیرا در این صورت قیمت اجناس افزایش خواهد یافت.
محب شریف آگاه مسایل اقتصادی گفت: «این مساله اقتصاد را ضربه می‌زند. اموالی که پیش از این به آسانی و ارزانی انتقال می‌شد حالا قیمت تر و وقت گیر تر می‌شود. این مسایل به شدت به اقتصاد افغانستان ضربه می‌زند.»