تجارب یک پناهجو از دشواری‌های کاریابی در بازار کار آلمان

محمد، پناهجوی ۲۹ ساله سوریایی برای این که شانس خود را در بازار کار آلمان کاملاَ از دست ندهد، نمی خواهد تخلص اش ذکر گردد. آنچه را که محمد در تلاش هایش در عرصه کاریابی تجربه کرده است، برای بعضی ها می تواند ناراحت کننده باشد. تجارب او تصویر خوبی از برخورد کارخانه های آلمانی با پناهجویان ترسیم نمی کند. چشمدیدهای این پناهجو همچنین نشان می دهد که مشکل اصلی در ادغام در بازار کار آلمان در چیست. در حال حاضر، حدود ۵۰۰ هزار پناهجویان پذیرفته شده برای دست یافتن به کار تقلا می کنند که تلاش بسیاری آنان مانند محمد بیهوده است.

محمد می خواهد کار کند و در آلمان بماند

این پناهجوی سوریایی که از سه و نیم سال به این طرف در آلمان زندگی می کند، با تمام توان به جستجوی کار آغاز کرد. محمد در سال ۲۰۱۴ با ویزای رسمی در چوکات سهمیه کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، از لبنان به آلمان مهاجرت کرد. او می گوید: «آن زمان من این احساس را داشتم که در زندگی شانس جدیدی برایم پیش می آید».

خانواده محمد تا سال ۲۰۱۲ زیر گلوله های بمب در شهر دمشق گیر مانده بودند. او از آخرین خاطرات بودن در خانه شان به آهستگی از صدای بلند انفجارها یادآوری می کند که بعد از آن خانواده اش منزل را ترک کرده بود.

محمد می خواست به زودی در آلمان با یافتن یک کار سر پای خود بی ایستد. او از این که در بخش تخنیک سامان آلات طبی تحصیل کرده بود، شانس های خوبی را برای آینده کاری خود می دید. خصوصاَ در حال حاضر که در بخش تخنیک فقدان افراد مسلکی در بازار کار آلمان محسوس است. اما محمد با وجودی که در این بخش تجربه کاری دارد،  سه سال می شود که از کارخانه ها پاسخ منفی می گیرد. پیش از فرار به آلمان، محمد به عنوان کارمند مسلکی در یکی از فابریکه های تخنیک طبی و زمانی را هم در یک کلینیک دانشگاه کار کرده بود.

اولین مانع برای محمد نداشتن یک مهر آلمانی بر روی مدارک تحصیلی اش بود. تا زمانی که مدارک تحصیلی او از سوی ادارات آلمانی مورد تایید قرار گرفت، زمان طولانی سپری شد. او می گوید: "یک سال مکمل من پی در پی سوال می کردم (که اسنادم کی تایید می شود)".

محمد در سطح متوسط (B2) زبان آلمانی یاد دارد. نخستین شانس او یک فرصت کارآموزی در شرکت زیمنس بود. زمانی که در این مورد یادآوری می کند، چشمانش جرقه می زنند. محمد می افزاید: «این فرصت فوق العاده بود، چرا که من دیدم چگونه کارها در آنجا به پیش می رود».

او علاوه می کند که "رئیس این شرکت خیلی صمیمی بود اما دورنمای کاری در آنجا برایم وجود نداشت". وظیفه رویایی برای محمد در بخش تخنیک طبی زیمنس بود که آن هم به دست نیامد.

سوء استفاده: پناهجویان در کارهایی با معاش پایین

محمد نمی خواهد که انگیزه خود را از دست بدهد. او سرسختانه و با نگاه انتقادی به خود، به تلاش هایش ادامه می دهد. مدارک خود را با گذشت هر روز بهتر و مکمل می سازد. با آنهم این پناهجوی سوریایی پیهم پاسخ رد دریافت می کند. او تا حال درخواست های زیادی را ترتیب داده است. از دوستان آلمانی خود کمک خواست که او را در بهتر شدن مصاحبه برای یافتن کار کمک کنند، اما مشکل این است که درخواستی اش حتی به این مرحله نمی رسد که او را به مصاحبه دعوت کنند.

محمد می گوید یک بار برای یک کار در یک کارخانه درخواست داده بود، اما پاسخ منفی گرفت. اما چند روز بعد، از اداره کار نامه دریافت کرد که برایش یک کار پیدا شده است. او وقتی به این این پیشنهاد کاری نگاه کرد، متوجه شد که همان کاری است که او قبلاَ پاسخ منفی گرفته بود، اما این بار این کار از طریق اداره ای پیشکش شده است که کارهای پاره وقت و با مزد کمتر به متقاضیان می دهد.

پیام محمد برای مرکز کاریابی همین است که "لطفا درک کنید، من دنبال کاری هستم که دوامدار باشد. برای من کار مقطعی مفهومی ندارد".

«برخی مقررات تنها بالای من اعمال می گردیدند»

یکی از روزها محمد از طرف فابریکه ای در برلین که در آن ۱۵ مرد کار می کردند، برای کار آزمایشی دعوت شده بود. او گفت: «من خیلی خوشحال بودم». در نخستین روز کار آزمایشی برایش ثابت شد که در این محل کار برخورد دوگانه صورت می گیرد. محمد می گوید: "برخی مقررات تنها باید بالای من اعمال می شدند. " محمد تشریح می کند که نخستین هشدار را زمانی دریافت کرد که بیرون از محوطه کار، سگرت کشید. در حالی که او می گوید سایر همکارانش بدون مخالفت رئیس به این عمل پرداختند. این پناهجوی سوریایی افزود: «من هم یک انسان هستم، نه یک شی و باید با من هم برخورد مشابه صورت می گرفت».

برادر جوان محمد هم با سرنوشت همسان روبرو است. هرچند او در بخش برق در سوریه آموزش دیده است اما مرکز کاریابی برای او کار در یک رستورانت را پیشنهاد کرده است. در حال حاضر، بخش تخنیک برق در بازار کار آلمان با فقدان کارگران مسلکی مواجه است. برادر جوان محمد روزانه حدود چهار ساعت را در جستجوی کار سپری می کند، اما پی در پی پاسخ های منفی دریافت می کند.

دویچه وله/ ا. ج