1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

«خطر آفرینان» اسلامگرا چالشی برای دولت قانونمدار

۱۳۹۵ دی ۳, جمعه

«هرگز در گذشته چنین زیاد نبوده است»، جمله ای است که توماس دیمیزیر وزیر داخله آلمان فدرال در مورد شمار «خطر آفرینان» اسلامگرا در ماه سپتمبر اظهار داشت. در آن وقت تعداد این افراد ۵۲۰ نفر گفته شده بود.

https://p.dw.com/p/2Umy2
Deutschland Breitscheidplatz nach dem Anschlag in Berlin
عکس: DW/F. Hofmann

از آن زمان تاکنون شمار این افراد بیشتر گردیده است. مقامات امنیتی آلمان در حال حاضر شمار افراد خطر آفرین را ۵۴۹  نفر می گویند. این چیزی است که سخنگوی وزارت داخله امروز در برلین اظهار داشت.

در ماه سپتمبر دیمیزیر «خطر آفرینان»را چنین تعریف کرد: افرادی اند که "واقعیت های موثق این برداشت را توجیه می نمایند که حاضرند مرتکب  جرایم قابل ملاحظه با انگیزه سیاسی گردند". افزون بر آن ۳۶۰ نفر دیگر وجود دارند که توسط دوایر ایالتی به حیث «افراد ارتباطی» تصنیف می شوند. احتمال دارد این ها از جرایم سیاسی سنگین حمایت کنند.

خطر از چندین جهت

بنا به اظهار وزیر داخله، درحال حاضر تهدیدهای تروریستی در دو جهت سیر می کنند: یکی از جانب به اصطلاح تیم های ضربتی که از خارج به اروپا فرستاده می شوند تا جرایم تروریستی را مرتکب شوند. دیگری از سوی مجرمان منفرد متعصب در خود آلمان. شناسائی آن ها مستلزم مشکلات بزرگی است، زیرا این مجرمان به مشکل با دیگران ارتباط می گیرند. هر دو گروه خطرناک اند. دیمیزیر گفت: «هر دو تهدید متاسفانه امروز بسیار واقعی اند».

اداره حفاظت از قانون اساسی یا استخبارات داخلی آلمان در گزارش سال ۲۰۱۵ خود علاوه بر این ها از دو گروه دیگر نام برده است که آن ها نیز می توانند خطر آفرینان را جلب کنند. این ها شامل کسانی می باشند که از مناطق جهاد برگشته اند و کسانی که از سفرشان به مناطق جنگی خاورمیانه جلوگیری شده است. این گزارش همچنان خطری را تذکر می دهد که از ناحیه مهاجرت به اروپا به وجود می آید. گزارش حاکیست که:«با توجه به جنبش مهاجرت جاری به آلمان، چنین فکر می شود که اعضای فعال و سابقه، حامیان و هواداران سازمان های تروریستی و همچنان افرادی با طرز دید افراط گرا و یا جنایتکاران جنگی با انگیزه های اسلامگرایانه در بین آن ها باشند».

Irak | video still des mutmaßlichen IS-Führer Abu Bakr al-Baghdadi
ابوبکر البغدادی، رهبر گروه تروریستی "دولت اسلامی"عکس: REUTERS

رشد لگام گسیخته برداشت های دینی

در این گزارش، گرایش سلفی پاگرفته در آلمان به طور خاص خطرناک شمرده می شود که برخلاف خود کشورهای اسلامی، نیاز به آن نمی بیند که عنعنات مسلمانان را در نظر گیرد. به عبارت دیگر رهبران این جنبش می توانند خصلت دینی- ایدئولوژیک آن را مطابق به خواست خودشان شکل دهند.

از آنجائی که مرجع دینی جا افتاده ندارند در مورد رشد لگام گسیخته برداشت های دینی آن ها تشویش وجود دارد. زیرا پیشوایان فکری هر گروه می توانند ملاحظات سیاسی و دینی را باهم خلط نموده و با نیازهایشان انطباق دهند.

چنین گرایش دینی یک امتیاز دارد و آن اینکه می تواند با نیازمندی های اعضای بالقوه انطباق یابد. این گرایش انعطاف پذیر است و می تواند انتظارات متعددی را بسیار آسان تر از یک آموزش دینی جا افتاده و قانونمند پاسخ گوید.

یک تصویر اجتماعی پیچیده

بنا به اظهار مارتین کال، دانشمند علوم سیاسی و جامعه شناس در بنیاد تحقیقات صلح و سیاست امنیتی دانشگاه هامبورگ، جلب و جذب افراد جدید به خوبی جلو می رود. زیرا حلقه جهادگرایان بالقوه شامل افراد منسوب به اقشار کاملاً مختلف می باشند: «غالبا این ها مردان مسلمان جوان هستند. این در حقیقت مجموع مقطع اجتماعی آن ها می باشد».  اغلب مجرمان از اقشار پائین اجتماعی اند. « با وجود این، قشربندی اجتماعی گسترده ای وجود دارد».

بنا براین به طور مثال نمی توان گفت که افراد از لحاظ اجتماعی وابسته بیشتر در معرض خطر قرار دارند. «جهاد گرایانی وجود دارند که از موقعیت های خوبی اجتماعی می آیند».

عامل های تندرو شدن

با اینهم در گزارشی که در ماه اکتوبر ۲۰۱۶ توسط اداره فدرال برای جرایم (بی. کی. آ) انتشار یافته است به برخی از پدیده ها اشارت می شود که به طور گسترده در پروسه تندرو شدن دیده می شوند. به طور مثال مقامات امنیتی آلمان می دانند که از سال ۲۰۱۴  به اینسو ۵۷۲ نفر به سوریه و عراق فرستاده شده اند. این ها به طور نمونه ۴۸ درصد با مساجد ارتباطی تماس داشته اند. ۴۴ درصد وبسایت های جهاد گرایان در انترنت را می دیده اند. ۲۷ درصد در به اصطلاح سمینارهای اسلامی و یا فعالیت هائی برای توزیع قرآن در مجامع عام شرکت داشته اند. چنانکه حدود ۲۴ در صد در پروژه "لیس" یعنی «اقرأ» یا « بخوان» سازماندهی شده اند. حدود یک پنجم آن ها توسط اعضای خانواده شان تندرو شده اند.

Deutschland Salafisten Koran-Verteilung
توزیع قرآن توسط سلفی ها در پروژه "بخوان"عکس: picture-alliance/dpa/B. Pedersen

نگرانی مقامات از این جهت افزایش می یابد که سازمان هائی مانند انجمن ممنوعه "دین حقیقی" (دی. وی. ار) طبق گزارش سال ۲۰۱۵  اداره حفاظت از قانون اساسی یا استخبارات داخلی آلمان علناً با گروه های جهادگرا همکاری کرده اند. «قابل تذکر در این ارتباط اینست که شمار بسیار اندک شرکت کنندگان در فعالیت توزیع قرآن ("لیس" یا "بخوان") » تا به آنجا تندرو شده باشند که برای جهاد به سوریه و یا عراق رفته باشند.

« راه حل ساده وجود ندارد»

انگیزه و خاستگاه تندرو شدن تا توسل به خشونت متعدد است. در زندگی نامه تندرو شدن هریک، یک طریق جدید وجود دارد. از این جهت است که مارتین کال دانشمند علوم سیاسی و جامعه شناسی و مقامات امنیتی با مشکلات بزرگی مواجه اند. «یک مداوا برای همه وجود ندارد».

در حال حاضر در سطح بین المللی یک موج خشونت وجود دارد. این امر عده ای را ترغیب می کند که با کنشگران جهادی همنوائی نشان بدهند و حتا تماس بگیرند. اقدامات طویل المدت و پیچیده ای  برای منصرف ساختن این افراد از طرح ها و یا جهان بینی شان لازم است. «برای برخی مشکلات راه حل های ساده وجود نمی داشته باشد و چنین چیزی را نه علم و نه سیاست می توانند وعده بدهند».

دویچه وله / ر. ر.

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه

بیشتر در این زمینه