روز بین‌المللی کاندوم: تاریخچه رابری که زندگی را متحول کرد
۱۴۰۱ بهمن ۲۴, دوشنبه
کاندوم ابتدا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفت. مصری‌های باستان آن را رنگ‌آمیزی می‌کردند، در حالی که به نظر می‌رسد رومی‌ها آن را از ماهیچه نیروهای کشته شده دشمن می‌ساختند.
هیچ توافقی برسر بزرگ‌ترین اختراع بشریت وجود ندارد، تایرها؟ انتی‌بیوتیک‌ها؟ و یا ماشین ظرف‌شویی؟ هر کدام در جای خود اهمیت دارند. ولی امروز ما به یک اختراع دیگر علمی تمرکز می‌کنیم که در نگاه نخست شاید خیلی پیش پا افتاده به نظر برسد، اما زندگی را متحول کرده است: کاندوم.
مرتبط: آیا طالبان فروش کاندوم و محرک های جنسی را منع کرده اند؟
به یاری این پوشه ساخته شده از لاتکس، انسان‌ها می‌توانند بدون انتقال امراض مقاربتی و با جلوگیری از بارداری ناخواسته رابطه جنسی داشته باشند. براساس یافته‌های برنامه «والدین برنامه‌ریزی شده در ایالات متحده»، هرچند محافظت کاندوم صد درصدی نیست، ولی اگر به صورت درست استفاده شود، ۹۸ درصد می‌تواند از بارداری جلوگیری کند. اما اگر درست استفاده نشود، میزان موثریت آن ۸۷ درصد است، یعنی حدود ۱۳ تن از ۱۰۰ نفری که از کاندوم استفاده می‌کنند، باردار می‌شوند.
با آن‌هم کاندوم زندگی انسان‌ها را نجات داده و به زنان در دوره‌هایی از تاریخ استقلالیت داده اند. به ویژه زمانی که باردار شدن خارج از ازدواج زنان را در معرض تهدید قرار می‌دهد و حتی بدتر از آن حیات شان را در خطر می‌اندازد. بیایید مروری داشته باشیم به زاویه‌های خرسند کننده این پدیده.
کاندوم برای محافظت در برابر مارها
اولین اشاره به ابزار کاندوم مانند، به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد بر‌می‌گردد. گفته می‌شود که پادشاه مینوس که یکی از اساطیر یونان و پادشاه کرت بود، از مثانه بز برای محافظت از شریکان جنسی خود در برابر ابتلا به یک مرض جنسی غیرمعمول استفاده می‌کرد. در افسانه‌ها آمده است که آب منی مینوس به مار یا عقرب تبدیل می‌شده است.
این در واقع ناخوشایند به نظر می‌رسد. برخی منابع می‌گویند که مینوس آلت تناسلی خود را با مثانه بز می‌پوشاند، در حالی روایات دیگر حاکی از آن است که همسرش پاسیفا مثانه بز را در درون واژن خود فرو می‌کرد تا از گزیدن اندام‌های خصوصی خود توسط آن گزندگان مزاحم، جلوگیری کند. به هر صورت، این اولین روایت از یک وسیله محافظتی است که برای جلوگیری از آنچه که امروزه ما آن را امراض مقاربتی می‌دانیم، استفاده می‌شود.
کاندوم به عنوان نشانه طبقات اجتماعی
مصریان باستان نیز از کاندوم به منظور محافظت از امراض مقاربتی استفاده می‌کردند. هوارد کارتر، باستان شناس و تیم او یک کاندوم را در مقبره توت عنخ‌آمون یافتند که حاوی نمونه‌هایی از (دی ان ای) فرعون بود. این کاندوم از کتان نازک آغشته به روغن زیتون ساخته شده بود و به تاری وصل شده بود که به باور محققان، به دور کمر او بسته می‌شد. قدامت این کاندوم به حدود سال ۱۳۵۰ قبل از میلاد بر می‌گردد.
مرتبط: برای مقابله با افزایش بیماری‌های مقاربتی چه باید کرد؟
کاندوم‌ها تنها برای پادشاهان نبودند. مصریان دیگر نیز از آن استفاده می‌کردند، ولی فقط با رنگ‌هایی که نشاندهنده طبقه اجتماعی آن‌ها بود. این گونه وقتی رنگ کاندوم نشان می‌داد که کسی مثلاً یک دهقان است، او نمی‌توانست با این ادعا که گویا عضوی از حلقه درونی فرعون است، شریک جنسی خود را فریب بدهد.
در روم باستان نیز کاندوم‌ها از کتان و یا روده یا مثانه گوسفند و بز ساخته می‌شد. رومی‌ها از کاندوم به عنوان وسیله‌ای برای جلوگیری از بارداری استفاده نمی‌کردند، بلکه دلیل اصلی استفاده از این وسیله، جلوگیری از گسترش بیماری‌هایی مانند سفلیس بود. همچنین گفته می‌شود که آن‌ها از بافت ماهیچه مردانی که در جنگ کشته می‌شدند، کاندوم می‌ساختند؛ اما نویسندگان تحقیقی که در مجله یورولوژی هند منتشر شده است، گفته اند: «هیچ مدرک محکمی برای این موضوع وجود ندارد.»
انقلاب رابر
نظریه‌های مختلفی در باره این که اصطلاح «کاندوم» از کجا سرچشمه گرفته، وجود دارد. نویسندگان این تحقیق خاطر نشان کرده اند که ممکن است این اصطلاح از کلمه لاتینی «کاندوس» گرفته شده باشد که به معنای ظرف یا بشقاب است و یا هم کلمه فارسی «کمدو» که به یک قسمتی از روده بزرگ حیوانات، اطلاق می‌شده است.
بی ای فینچ و هوگ گرین در کتاب شان «پیش‌گیری از بارداری در طول اعصار» می‌نویسند که این نام به احتمال زیاد از یک داکتر دربار شاه چارلز دوم که در قرن هفدهم حکومت می‌کرد، گرفته شده است. آنگونه که در تاریخ آمده است، چارلز در باره کودکان غیرقانونی در حال افزایش خود خشمگین بود. بنابراین دکتر کاندوم (بلی این نام واقعی او بود) تحقیقاتی را انجام داد. او غلافی را که از روده بره ساخته شده بود، ساخت و به پادشاه توصیه کرد که آن را در هنگام مراقبت جنسی بپوشد تا از باردار شدن معشوقه‌هایش جلوگیری شود.
در هر صورت، باید سپاسگزار چارلز گودیر مخترع امریکایی باشیم، کسی که اولین‌بار نوع مدرن کاندوم امروزی ساخت. در اواسط دهه ۱۸۰۰ او پروسه حرارت دادن رابر را کشف کرد که در آن رابر طبیعی همراه با گوگرد حرارت داده می‌شد تا ماده نرم و شکل‌پذیرتر و با دوام‌تر را شکل دهد. در ۱۸۶۰ کاندوم‌ها به صورت گسترده تولید شدند. آن زمان کاندوم قیمت بالایی داشت، اما برخلاف امروز که کاندوم‌ها یک بار مصرف اند، آن زمان مردم آن را بعد از استفاده می‌شستند و دوباره استفاده می‌کردند.
دومین روش محبوب جلوگیری از بارداری در جهان
اختراع لاتکس در دهه ۱۹۲۰ صنعت کاندوم را متحول کرد. کاندوم‌های لاتکس امروزی می‌توانند پیش از پاره شدن هشت بار بیشتر از اندازه واقعی خود بزرگ شوند. آن‌ها همچنین روغن‌کاری شده و طعم دار عرضه می‌شوند.
براساس یک مطالعه ملل متحد، در سال ۲۰۱۹ کاندوم‌های مردانه دومین روش جلوگیری از بارداری در سراسر جهان بوده است. در جایگاه اول، عقیم‌سازی زنان قرار داشته است. براساس این تحقیق، ۲۱ درصد مردم در سال ۲۰۱۹ از کاندوم برای جلوگیری از بارداری استفاده کردند. یعنی در همین سال ۱۸۹ میلیون نفر از آن استفاده کردند.
کاندوم‌ها همچنین برای جلوگیری از ابتلا به ویروس «اچ آی وی» حیاتی است. براساس تحلیل آماری مرکز تحقیقات درمان ایدز در ایالات متحده، در صورتی استفاده مرتب و درست، کاندوم می‌تواند ۹۰ تا ۹۵ درصد از ابتلا به بیماری ایدز محافظت کند.
مرتبط:
روز بین‌المللی کاندوم، که در ۱۳ فبروری تجلیل می‌شود، توسط بنیاد مراقبت‌های صحی ایدز در سال ۱۹۸۷ نام گذاری شد. این موسسه غیرانتفاعی در پاسخ به شیوع ایدز ایدز این روز را روز بین المللی کاندوم نامگذاری کرد. این سازمان این روز را با توزیع کاندوم رایگان تجلیل می‌کند.