سالروز تجاوز شوروی به افغانستان؛ تاریخ تکرار می‌شود؟
۱۳۹۴ دی ۶, یکشنبه
نظامیان شوروی در افغانستان دست به کشتار گسترده زدند و هر روستا و شهری که در برابر آن‌ها مقاومت می‌کرد با حملات شدید زمینی و هوایی مواجه می شدند که نتیجه آن کشتار، ویرانی و آوارگی بود.
نیروهای ارتش سرخ نه سال در افغانستان جنگیدند اما بالاخره مجبور شدند که این کشور را ترک کنند. هرچند مداخله نظامی شوروی سابق در افغانستان منجر به جنگ‌های خونین و فروپاشی بنیه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در افغانستان شد ولی افغان‌ها پس از خروج این نیروها نتوانستند برسر تشکیل یک حکومت سراسری به توافق برسند.
در نتیجه جنگ‌های داخلی خونین، کابل پایتخت افغانستان ویران شد و کشتار، ویرانی و مهاجرت افغان‌ها ادامه یافت. نتیجه این‌جنگ‌ها ظهور طالبان بود و این گروه نیز به نوبه خود دست به قتل و کشتار زد.
موسی فریور استاد دانشگاه و آگاه مسایل سیاسی به این باور است که مداخله نظامی شوری سابق به افغانستان، آغاز یک فاجعه بود: «یک فاجعه عظیم انسانی نه تنها برای افغانستان بلکه برای کشورهای منطقه به وجود آمد. در نتیجه تجاوز روس‌ها ملت افغانستان متحمل خساراتی شد که تا امروز قادر نشده که آن را تلافی کند.»
در سی و ششمین سالروز تجاوز شوروی به افغانستان، حکومت برنامه مشخصی نداشت اما بنیادی بنام آزادگان مسلمان افغانستان با برگزاری یک نشست در کابل این تجاوز را محکوم کرد. در اعلامیه‌ای که توسط این نهاد نشر شده آمده است که روسیه باید غرامت جنگی بپردازد. این بنیاد همچنین خواهان مجازات آن عده از سران و اعضای حزب دموکراتیک خلق شد که در کشتارها و بربادی افغانستان نقش داشتند.
مردم عادی در افغانستان می‌گویند احزاب خلق و پرچم با عملکردهای خشن، مردم را به ستوه آورده بودند اما تجاوز مسلحانه شوروی اوضاع را بدتر کرد. محمد رفیق یک باشنده کابل گفت: «پیش از تجاوز هم مردم بسیار کشته شدند و روزهای سیاه را بر مردم آورده بودند. اما پس از تجاوز وضعیت بدتر شد و حزب خلق و پرچم به جان هم افتادند.»
نقش امروزی روسیه
در چهارده سال گذشته روسیه از حضور نیروهای ناتو در افغانستان حمایت می‌کرد. برخی از آگاهان به این باورند که با خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان، روس‌ها نگران قدرتمندتر شدن گروه‌های افراطی است و برای جلوگیری از نفوذ تندروان در آسیای میانه، مسکو بار دیگر فعال شده است.
مقام‌های حکومت در سال جاری تلاش کردند تا حمایت روس‌ها از نیروهای امنیتی افغانستان را جلب کنند و از روسیه بخواهند تا افغانستان را در جنگ علیه تروریسم حمایت کند. هیات‌های دولتی‌ای که از کابل به مسکو رفتند، گفتند که قرار است روسیه 10000 میل کلاشنیکوف را در اختیار اردوی افغانستان قرار دهد.
اما پیش از این‌که این وعده عملی شود، ضمیر کابلوف نماینده روسیه برای افغانستان اظهارات غیرمنتظره‌ای داشت و اعلام کرد که روسیه با طالبان منافع مشترک دارد.
عبدالودود پیمان نماینده پارلمان در این مورد گفت: «حکومتی که آب، نان و اعاشه مامورینش را ناتو می‌دهد آیا این توان را دارد که به خواست روس‌ها یک طرف ایستاد شود. اگر نشود در آن صورت آنچه را که کابلوف گفت که ما با طالبان تماس داریم، این مساله جنگ‌های رقابتی را شدت می‌بخشد.»
از تجاوز مستقیم تا حمایت از گروه‌های تروریستی
سی و شش سال پس از حمله نظامی روسیه به افغانستان حالا افغان‌ها بار دیگر نگران مداخله غیر مستقیم روس‌ها در امور افغانستان هستند. حضور و فعالیت داعش در برخی از ولایات روسیه را نگران کرده است.
این در حالیست که داعش با پول، امکانات و خشونت‌های شدیدتر، وارد افغانستان شده و تصمیم دارد طالبان را از راه بردارد. اعلام حمایت روسیه از طالبان این نگرانی را به بار آورده که مداخله این کشور در افغانستان، سبب تشدید جنگ، کشتار و ویرانی‌های بیشتر خواهد شد.
حسین فهیمی نماینده پارلمان می‌گوید روسیه حالا از بین بد و بدتر یکی را انتخاب می‌کند: «روسیه در عین حالی که می‌داند طالبان از نظر ایدیولوژی با داعش همسان است اما چون داعش نیروی فرامنطقه‌ای و فرا کشوری است به همین دلیل تهدید داعش برای روسیه بسیار جدی است.»
در چنین وضعیتی افغان‌ها بار دیگر نگران آینده هستند. مقام‌های حکومتی گفته‌اند که سال 2016 برای افغانستان سال خونینی خواهد بود. تحلیلگران می‌گویند اگر روسیه از طالبان حمایت کند، جنگ نیابتی در افغانستان تشدید خواهد شد.