تهدید حمله بر سوریه توسط امریکا؛ سکوت جهان عرب

در میان سران کشورهای دیگر عربی، تنها محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی ضمن دیدارش از فرانسه در همین هفته میلادی تأکید کرد که کشورش در این حمله احتمالی نظامی اشتراک می کند.

این درحالیست که دو روز قبل از اظهار نظر ولیعهد سعودی، جیش الاسلام یکی از شرکای اصلی این کشور در غوطه شرقی در نزدیکی دمشق توسط نیروهای نظامی سوریه مجبور به تسلیم شدن گردید. ریاض نیز در این اواخر از هدف اصلی خود مبنی بر سقوط رژیم اسد و جانشین سازی آن توسط یک حکومت هوادار عربستان سعودی منصرف گردیده است. برخلاف مهمترین هدف عربستان سعودی را در حال حاضر عقب زدن نفوذ ایران در منطقه تشکیل می دهد.

علایق متضاد

اکنون در صورتی که تهدیدهای ایالات متحده مبنی بر حمله بر سوریه به واقعیت مبدل گردند؛ ایالات متحده امریکا دست کم مورد حمایت عملی و لفظی عربستان سعودی قرار خواهد گرفت.

زمانیکه ایالات متحده امریکا در ماه اپریل سال گذشته یکی از میدان های هوایی سوریه را با حدود ۶۰ موشک کروز مورد حمله قرار داد، عربستان سعودی، امارات متحد عرب، بحرین، کویت و اردن از این حملات استقبال نمودند.

قطر که در آن زمان از این حملات استقبال نموده بود، همچنان یکی از اعضای ائتلاف عرب بود، اما پس از کدورت مناسبات این کشور با شماری از کشورهای عربی، این کشور از ائتلاف مذکور خارج شد.

با آنهم، اکنون نیز به دلیل اینکه در قطر بزرگترین پایگاه نظامی امریکا در خاورمیانه وجود دارد، این کشور نیازمند حمایت ترامپ در برابر تحریم هایی عربستان سعودی و امارات متحده عربی می باشد که سال گذشته وضع گردیدند. بنابراین این کشور ناگذیر است که در صورت حمله احتمالی ایالات متحده بر سوریه، مخالفت نکند.

اما موضع مصر و عراق در این ارتباط دشوارتر است؛ زیرا عراق موفق گردیده تا روابط سیاسی خود با ایران و امریکا را حفظ کند؛ به همین دلیل بغداد در ارتباط به جنگ سوریه از موقف بیطرفی پیروی می کند. با آنهم موقف حکومت عراق تأثیری براین ندارد که هزاران عراقی به شبه نظامیان هوادار ایران می پیوندند؛ گروه هایی که جریان جنگ در سوریه را به گونه چشمگیری به نفع اسد تغییر داده اند.

مصر نیز برای ادامه چرخ اقتصادی اش وابسته به کمک های مالی عربستان سعودی و امارات متحده عربی می باشد؛ اما همزمان با دمشق همکاری استخباراتی داشته و یکی از شرکای استراتیژیک روسیه می باشد. بنابراین از هردو کشور نه انتظار پشتیبانی رسمی از جنگ علیه سوریه می رود و نه هم این دو کشور قادر به محکوم کردن این حملات احتمالی خواهند بود.

بی اهمیتی جهان عرب

موقف رسمی لبنان در این ارتباط مرتبط به وضعیت شکنند این کشور می باشد، زیرا این کشور از وجه عقیدتی توسط یک (خط گسست) میان مذاهب به هم پیوند دارد و یک کشور واحد نمی باشد.

میشایل عون رئیس جمهور مسیحی مذهب لبنان از شاخه مسیحیان مارونی، به طور غیرمعمول در آخرین مورد به صراحت رئیس جمهور اسد را "رئیس جمهور مشروع" و "تنها رئیس جمهور سوریه" خوانده است.

همچنان نبیه بری، رئیس شیعه مذهب پارلمان این کشور گفته است که لبنان خشونت شماری از کشورهای غربی علیه سوریه را محکوم می کند و هرگونه استفاده از حریم هوایی لبنان را "نقض صریح حریم ارضی" این کشور می داند. دربرابر این اظهارات، سعد الحریری نخست وزیر سنی مذهب لبنان تأکید کرده است که این کشور در قبال حملات احتمالی ایالات متحده موقف بیطرف خواهد داشت.

سرانجام در میان مجموع ۲۲ کشور عربی، احتمالاً تنها الجزایر خواهد توانست تا با مخالف در برابر این حملات، موضعگیری نماید.

الجزایر از آغاز جنگ داخلی در سوریه در هفت سال قبل تا اکنون، مناسبات خیلی نزدیکی با حکومت سوریه دارد و تا اکنون بار بار در برابر عملیات نظامیان خارجی صریحاً موقف گیری کرده است. در نخستین مورد علیه جنگهای خلیج در ۱۹۹۰ و سپس در سال ۲۰۰۳ در پی حملات ناتو در لیبیا و تا حملات ائتلاف عرب بر یمن در همه موارد موقف صریح مخالف داشته است.

اما در صورت حملات غیرمنتظره علیه سوریه نه موقف لیگ عرب و نه هم موقف کشورهای عربی به طور جداگانه از اهمیت چندانی برخوردار می باشد. زیرا تصمیم نهایی در پایتخت های کشورهای غربی اتخاذ خواهد شد و در نهایت فقط واکنش مسکو تنها موردی خواهد بود که دارای اهمیت می باشد.

بشیر عمرونی/ن.ف