خراب شدن وضعیت آزادی مطبوعات در اروپا

اروپا برای خبرنگاران به وضاحت خطرناک تر شده است. این مسأله در فهرست درجه بندی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۸ دیده می شود که سازمان گزارشگران بدون مرز همین چهارشنبه (۲۵ اپریل ۲۰۱۸) به نشر رسانده است. از جمع پنج کشوری که جایگاه شان در فهرست سالانه درجه بندی آزادی مطبوعات پایین تر رفته است، چهار کشور آن در اروپاست. طور مثال در کشور های مالتا، چک و سلواکیا، که عضو اتحادیه اروپا اند، وضعیت آزادی مطبوعات سیر نزولی دارد.
اما در کشور صربستان، که نامزد کسب عضویت اتحادیه اروپا است، نیز خبرنگاران و صدا های انتقادی با تحریک مردم علیه رسانه ها، شکایت ها و تهدید ها از سوی سیاستمداران ارشد، روبرو هستند. این امر یک فضای خصمانه و زهرآلود را ایجاد می کند، که به قول سازمان غیر دولتی گزارشگران بدون مرز، با آن زمینه خشونت علیه رسانه ها فراهم می گردد. این سازمان، که مقر آن در برلین است، در گزارش خود گفته است که خشونت در برابر خبرنگاران در مالتا و سلواکیا در سال گذشته تنها به تهدید ها محدود نبود. پژوهش های دو خبرنگار تحقیقی، دفنه کارووانا گالیسیا و یان کوچایک، به قیمت جان شان تمام شد.
اساسات دموکراتیک در خطر اند
برای کریستیان میهر مدیر عامل سازمان گزارشگران بدون مرز، به این ترتیب تحریک علیه خبرنگاران به عنوان یک برنامه دولتی، دیگر به حکومت های سرکوبگر مانند ترکیه و یا مصر محدود نمی شود. میهر در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «به باور من تحولات در اروپای مرکزی و شرقی واضح می سازد که ما در بسیاری موارد با کشور های سرو کار داریم که دموکراسی در آنها هنوز تثبیت نشده و احتمالاً زودتر از موقع عضویت اتحادیه اروپا را کسب کرده اند.» شمار زیاد تخطی ها و زیاده روی ها در سال گذشته، این ارزیابی کریستیان میهر را تأیید می کنند.
طور مثال روبرت فیکو، نخست وزیر کنار رفته سلواکیا، از کوچیاک، خبرنگار مقتول، به تکرار به عنوان "فاحشه کثیف ضد سلواکیا" و به عنوان "کفتار" نام برده بود. همچنان در کشور همجوار، در جمهوری چک، رئیس جمهور میلوش زمان در محضر عام یک کلاشنیکوف چوبی را در دست گرفته بود که روی آن نوشته شده بود: "برای خبرنگاران". در پولند حکومت محافظه کار ملی، پس از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۵، رادیو-تلویزیون عامه را به شدت تحت کنترول قرار داد، و صدا های انتقادی در این رسانه را خاموش ساخت.
در مجارستان حکومت منتخب نخست وزیر ویکتور اوربان قسماً هر کلمه گزارش های رادیو-تلویزیون دولتی را مشخص می سازد. افزون بر آن شرکت های طرفدار اوربان در تابستان سال ۲۰۱۷، آخرین روزنامه های مستقل محلی را خریداری کردند. کریستیان میهر افزون بر آن از تخطی دیگری نیز یاد کرد: «در رسانه های مجارستان فهرست های شامل نام خبرنگاران خارجی به نشر رسیدند که غیر مطلوب خوانده شده اند.» یکی از این خبرنگاران برای دویچه وله گزارش می دهد. جای تعجب نیست که مجارستان در فهرست درجه بندی آزادی مطبوعات، پس از به قدرت رسیدن ویکتور اوربان در سال ۲۰۱۰، بیشتر از ۵۰ جایگاه پایینتر افتاده و در جایگاه هفتاد و سوم قرار گرفته است. چنین زوالی در اروپا بی سابقه است. میهر افزود: «اگر کمیسیون اروپایی واکنشی نشان ندهد، بزرگترین سهل انگاری خواهد بود.»
به بیان سازمان گزارشگران بدون مرز آزادی رسانه ها در بسیاری از کشور های دیگر جهان، مانند ایالات متحده امریکا، هندوستان و یا فیلیپین، نیز در وضعیت خرابتری قرار دارد. سیاستمداران ارشد و حتی رؤسای دولت این کشور ها خبرنگاران را هدفمندانه "خاین" و یا "تروریست" می نامند. ایالات متحده امریکا در اولین سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ بار دیگر دو مقام پایین تر افتاده و حالا جایگاه چهل و پنجم را دارد. در این فهرست‌ که شامل ۱۸۰ کشور است، آلمان در جایگاه پانزدهم قرار دارد. در صدر این فهرست باز هم کشور های ناروی، سویدن و هالند جا گرفته اند.