هند به افغانستان کمک نظامی می کند؟

حامد کرزی در طول دوره ریاست جمهوری اش چندین بار از هندوستان دیدار کرده است. او آن جا یک مهمان قابل قدر است که هندی روان صحبت می کند، چون در زمان دانشجویی چند سالی را در این کشور به سر برده است.

دهلی جدید بزرگترین کمک کننده افغانستان در منطقه است و تا به حال دو میلیارد دالر در پروژه های زیرساختی و بازسازی افغانستان سرمایه گذاری کرده است. در سال 2011 هندوستان و افغانستان یک سند مشارکت استراتژیک را امضا کردند. براساس این سند، هندوستان افسران افغان و نیروهای پولیس را آموزش می دهد.

مقام های هندوستان در مورد "فهرست آرزوهای" کرزی چیزی نگفته اند، اما پرناب موکرجی، رییس جمهور هند در دیدار با کرزی در دهلی جدید گفت: «هندوستان آماده است که کمک هایش را در نهادسازی، آموزش و تجهیزات گسترش دهد، تا آن جایی که برای ما ممکن است».

"فهرست آرزوهای" افغانستان

این بار خواست رییس جمهور افغانستان از هندوستان فراتر از کمک های بازسازی بود. کرزی صریحا از حکومت هندوستان خواهان کمک نظامی شده است تا جنگ علیه طالبان را پس از خروج اکثر نیروهای خارجی در سال 2014 ادامه داده بتواند.

کرزی در گفتگو با خبرنگاران گفت: «ما با یک فهرست از آرزوهای مان رو به حکومت هندوستان می کنیم. اکنون به هندوستان بستگی دارد که تصمیم بگیرد آیا تحقق یافتن این آرزوها ممکن است».

معلوم نیست که در این فهرست آرزوها چی خواست هایی درج شده است. سایت انترنتی هندی «فرست پوست کام» گزارش می دهد که رییس جمهور افغانستان خواهان کمک تسلیحاتی مانند نارنجک، هواپیماهای ترانستپورتی، لاری ها و مواد برای ساختن پل ها شده است.

هندوستان خودش تقریبا تجهیزات نظامی و اسلحه تولید نمی کند، بلکه همه آن را تا اندازه زیادی از خارج و به خصوص از روسیه وارد می کند.

افسر کریم، جنرال پیشین نیروهای امنیتی هندوستان به دویچه وله گفت: «از دیدگاه طرف افغان، این درخواست منطقی است». به گفته او، افغانستان به تجهیزات نیاز دارد و کمتر کشوری پیدا می شود که این تجهیزات نظامی را در دسترس این کشور بگذارد. تاهنوز ایالات متحده امریکا و دیگر کشورها به درخواست افغانستان برای تامین اسلحه سنگین پاسخ مثبت نگفته اند.

به گفته کریم، اگر هندوستان در این زمینه پا پیش بگذارد، باید «پیامدهای منطقه یی آن و به خصوص واکنش همسایگانش را تحمل کند». به عبارت واضحتر، مساله بر سر واکنش پاکستان است. افسر کریم در ادامه می گوید که هند باید ببیند که آیا دوستی عمیق با افغانستان چه اندازه می تواند برایش اهمیت داشته باشد.

منافع پاکستان و چین

قمر آغا، از دانشگاه جامعه ملی اسلامی در دهلی جدید در این ارتباط به تغییر حکومت در پاکستان اشاره می کند. به گفته او به این ترتیب، فرصت هایی برای بهبود روابط میان دو قدرت اتومی آسیای جنوبی ایجاد می شود: «نواز شریف تاکید کرده است که روی خوش به هندوستان نشان می دهد. وضعیت در پاکستان خراب است. شریف باید چرخ اقتصاد را به جریان بیاندازد و می خواهد تجارت با هند را گسترش دهد».

او می گوید که هندوستان آگاهانه هیچگاه فعالیت نظامی در افغانستان نداشته، بلکه صرف در آموزش نیروهای امنیتی و بازسازی کمک کرده تا کشیدگی های منطقه یی بیشتری را تحریک نکند.

اما افسر کریم به این باور است که سیاست امنیتی پاکستان در قبال هند و افغانستان از سوی نظامیان این کشور تعیین می شود. به گفته او، نظامیان پاکستان نگران اند که کمک تجهیزاتی هند به افغانستان، منجر به بی ثباتی در پاکستان شود.

افسر کریم می افزاید که نه تنها پاکستان منافع خود را در افغانستان تعقیب می کند، بلکه رقیب و همسایه دیگر هند، کشور چین نیز چنین کاری می کند: «هندوستان باید دقیقا جوانب مختلف مساله را بسنجد. تا به حال چینی ها با فعالیت هندوستان در افغانستان مشکلی نداشتند. مساله این است که اگر چارچوب فعالیت هند در افغانستان گسترش یابد، آیا این طرز برخورد چینی ها ادامه می یابد؟».

قمرآغا مشکلات افغانستان را پس از خروج نیروهای ناتو در پایان سال 2014، در درجه اول در بخش نظامی نمی بیند: «مساله تنها موافقت یا عدم موافقت به دادن کمک های نظامی نیست. چالش ها (در سر راه افغانستان) زیاد است. این کشور از اقوام مختلف تشکیل شده است. تاسیس یک دموکراسی واقعی تقریبا ممکن نیست. فساد یک مشکل بزرگ است و این که چگونه می توان صنعتی سازی را به پیش برد».