«آزادی حقیقی در گرو آزادی مطبوعات است» • تفسیر

رژیم‌های دیکتاتوری و سرکوب‌گر با ایجاد محدودیت در کار روزنامه‌نگاران در پی تثبیت قدرت خود هستند و می‌خواهند نظر و برداشت مورد توافق حاکمان تنها نظر جاری در سطح جامعه باشد. و درست همین جاست که نقش مطبوعات مستقل روشن می‌شود.

ساختارهای دموکراتیک در جوامعی که آزادی مطبوعات در آن‌ها وجود ندارد و مبارزه‌ی سیاسی بین حکومت و نیروهای اپوزیسیون در جریان نیست، شکل نمی‌گیرند. حکومت‌های غیردموکراتیک با ایجاد محدودیت، از تاثیر سازمان‌های غیردولتی بر روند سیاسی کشور می‌کاهند.

ارتباط آزادی مطبوعات و حقوق بشر

آزادی، بدون آزادی مطبوعات بی‌معنا و بی‌ارزش است؛ در نبود این آزادی حق شهروندی پایمال می‌شود و صدای شهروندان به گوش کسی نمی‌رسد. از همین روست که ارتباط مستقیم آزادی مطبوعات با مباحث مرتبط با حقوق بشر را نمی‌توان پنهان کرد.

اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که مرزهای بیان نظرات از کاغذهای چاپی روزنامه‌ها فراتر رفته است. در وقایع اخیر در کشورهای عربی نقش شبکه‌های ماهواره‌ای همچون الجزیره و العربیه کاملا مشهود بود. این شبکه‌های خبری از فراز مرزهای جغرافیایی چشم مردم جهان را به وقایع و تحولات جاری در کشورهای عربی گشودند.

دفاع از "آزادی رسانه‌ها"

تاثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی از سوی جوانان تونسی، مصری و لیبیایی در سرعت‌بخشیدن به تحولات این کشورها باعث شد که دامنه دفاع از "آزادی مطبوعات" به دفاع از "آزادی رسانه‌ها" گسترش یابد. امروزه دیگر هر کسی می‌تواند بسته به سن و سال و میزان آشنایی‌اش با امکانات شبکه‌های اجتماعی در پیشبرد حرکت‌های دموکراسی‌خواهی سهیم شود.

ما در زمانه‌ای به سر می‌بریم که وقتی دولت مصر ارتباطات تلفنی را مختل می‌کند، مردم از شبکه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند و وقتی فعالیت شبکه الجزیره در قاهره مختل می‌شود، تظاهرکنندگان از میدان تحریر وقایع و گزارش رویدادها را به سراسر جهان توییت می‌کنند، و چنین است که چاره‌ای برای رژیم مبارک باقی نمی‌ماند، جز خداحافظی.

با درنظر گرفتن این تحولات و پررنگ‌تر شدن نقش شبکه‌های اجتماعی باید بیش از پیش بر آزادی رسانه‌ها تاکید شود، تا دشمنان آزادی در فشار بیشتری قرار گیرند.

میشائیل ردیسکه
کاوه بهرامی/کیواندخت قهاری