آشنايى و گفت‌وگو با فرهنگ اسلامى
۱۳۸۳ شهریور ۲۸, شنبه
را براى زندگى راحت‌تر مهاجران كشورهاى اسلامى در اروپا فراهم كند. وزارت امور خارجه آلمان با ترتيب دادن برنامه‌هاى آموزشى در دو شهر بن و برلين قصد كمك به چنين گفتوگويى را دارد. گزارشى از اين نشست در شهر بن توسط همكار صداى آلمان مريم انصارى
اين برنامه شامل سمينارهاى گوناگون از جمله در مورد قوانين دولت آلمان، مسئله حقوق بشر، امتياز مذهبى، دولت ميباشد. زنانى كه به اين برنامه دعوت شده اند، معلمين، مسئولين آموزشى از كشورهاى اسلامى هستند كه علاوه بر سمينارها ازمدارس مختلف نيز بازديد ميكنند و خود اين فرصت را مييابند كه در باره سيستم آموزشى در سرزمينشان سخنرانى كنند سوالات شان را مطرح نمايند و يا به بسيارى سوالات دراين زمينه پاسخ گويند.
در جريان اين گفتگو و تبادل نظرها بيش از هرچيز به اين پرداخته شد كه آيا نزديكى ميان فرهنگ رايج در يك كشور اسلامى ويا ميان خانواده هاى مهاجر بسيارى كه از اين كشورها مييايند با آنچه در سيستم آموزش و پرورش آلمان به عنوان يك كشور اروپايى پيش برده ميشود هست يا نه. حتى اگر در اين جا تلاشهايى براى مثلا تدريس مذهب اسلام در مدارس انجام شود. آيا اين فرهنگها واقعا نطقه توافقى باهم دارند وآيا قوانين اسلام با قوانين جامعه مدنى در تضاد نميافتد و اگر چنين موردى پيش آيد تكليف چيست؟
خانم مصباح صبوحى استاد رشته حقوق اسلامى در دانشسراى بين المللى حقوق در اسلام آباد پاكستان بر اين عقيده است كه مسلمانان نميتوانند در همه جاى دنيا يكسان عمل كنند. آنها بايد تابع قوانين زمان و مكان باشند و اين در امر آموزش نيز صدق ميكند. از او ميپرسم آيا واقعا ظرفيت انطباق در اسلام آنقدر كه شما ميگوييد گسترده است؟
” قطعا! اگر پيامبر ما آخرين بوده پس پيامى هم كه آورده بايد براى كل تاريخ بشريت صادق باشد. اين پيام بايد قابل انطباق و انعطاف باشد و در برگيرنده تمام زمانها و مكانها.”
خانم صبوحى در پاسخ به اين سوال كه اگر قوانين اين كشور ها در تضاد با قوانين اسلام قرار گرفت آنگاه بايد چه كرد ميگويد:
”ما مجبوريم به قوانين كشورى كه در آن زندگى ميكنيم احترام بگذاريم حتى اگر مطابق قوانين اسلام نباشد. اين از نظر اسلام گناه نيست، بلكه آنزمان كه چاره ديگرى وجود ندارد بايد قوانين مدنى كشور ميزبان را پذيرفت.”
از خانم صبوحى پرسيدم مهم ترين نطقه مثبت اين برنامه دو هفته اى از نظر ايشان چه بوده و اصولا برداشتشان از اين سمينار ها چيست؟
”من متوجه شدم چه ضرورت مبرمى براى مبادله فرهنگى مين ما وجود دارد. و نكته جالب تر اينكه آلمانى ها نه فقط به آن نياز دارند بلكه واقعا هم قدمهاى مثبت و قابل توجهى در اين زمينه برداشته اند.”
از ايران خانمها معصومه طاقى مشاور رئيس سازمان آموزش و پرورش در امور بانوان و خانم حميرا هاشمى نژاد معلم دبيرستان و پيش دانشگاهى و سوپر‌وايزر معلم هاى شهرستانهاى اطراف تهران وانجام كارهاى پژوهشى دراين برنامه شركت داشتند. از خانم هاشمى نژاد پرسيدم كه اين سميناربه لحاظ آموزشى حاوى چه نكات جالبى براى ايشان به عنوان يك معلم بوده است؟ ايشان معتقدند:
”جنبه آموزشى هدف اين سمينار نبوده اما من چون از بخش آموزش آمدم چيزهاى آموزشى برايم خيلى مهم بوده. آچه برايم خيلى جالب بود فعاليت هاى گروهى و مشاركتى دانش آموزان بود من خودم در مدرسه خودم به اين شكل كارم را انجام ميدهم و بچه هاى كلاس هميشه فعال هستند. هميشه اين مخالفت از سوى همكاران من بود نسبت به خودم ولى چيزى كه اينجا برايم جالب بود در واقع اين روش و شيوه خودم را تقويت كرد و متوجه شدم كه خوب اينكار كار درستى هست چون در تمام دروس، درتمام كلاس ها اين حالت را ميديدم كه هست. ”
اما گذشته از اين نكته آيا برنامه كه تا اين اندازه روى آن سرمايه گزارى شده بود حاوى دستاورد ديگرى براى مهمانان ايرانى آن نبوده؟ خانم هاشمى نژاد معتقدند:
”اين سمينار در پى كسب دستاورد براى كشور خودشان و آموزش مذهب در كشور خودشان بودند. من چيزى كه اينجا متوجه شدم به نظرم ميايد كه شايد خيلى در مورد كسب تجربه از كشورهاى مسلمان مصر نيستند. شايد آلمان ميخواهد نوع فعاليت خودش را نشان بدهد. تا اينكه بخواهد از ما كشورهاى مسلمان كسب تجربه كند.”