آغاز دورانی تازه در روابط آلمان و چین

نشست‌های مشترک اعضای کابینه‌ی دو کشور از بالاترین سطوح روابط دیپلماتیک به شمار می‌رود. آلمان تاکنون فقط با اسرائیل، روسیه، هند، لهستان و فرانسه چنین روابطی داشته. اکنون چین نیز به این جمع می‌پیوندد.

مذاکرات غیررسمی در مورد ایران و ...

نخست وزیر چین، ون جیابائو را یک هیات ۳۰۰ نفره همراهی می‌کند که ۱۳ وزیر را نیز شامل می‌شود. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، رئیس دولت چین را دعوت کرده تا امشب شام را میهمان او باشد. قرار است دور نخست مذاکرات دو طرف به صورت غیر رسمی در همین میهمانی آغاز شود. مذاکرات اصلی اعضای دولت و دیگر مقام‌های ارشد دو کشور، فردا (۶ تیر، ۲۸ ژوئن) انجام خواهد شد.

به گفته‌ی منابع نزدیک به دولت آلمان، مسائل بین‌المللی محور اصلی گفت‌وگوهای دوشنبه شب هستند. مسائل و موقعیت کره شمالی، پاکستان، افغانستان، شمال افریقا و ایران از جمله‌موضوع‌های مورد بحث سران دو کشور عنوان می‌شود. فو یینگ معاون وزیر خارجه چین با اشاره به ترکیب هیات همراه جیابائو می‌گوید: «این نشان دهنده‌ی اهمیت فراوان روابط دو کشور است و ما امیدواریم گفت‌وگوهای متقابل به پیشبرد همکاری‌های عملی در بسیاری از حوزه‌ها منجر شود.»

آلمان دروازه‌ی ورود به اتحادیه اروپا

آلمان در میان کشورهای اروپایی بیشترین همکاری‌های فنی و اقتصادی، و بالاترین سطح معاملات بازرگانی را با چین دارد. پکن نه تنها مایل است این روابط را گسترده‌تر و عمیق‌تر کند، که آلمان را دروازه‌ی ورود به اتحادیه اروپا می‌داند.

یانگ شین، عضو مرکز مطالعات اروپایی دانشگاه خلق چین می‌گوید «ما موقعیت آلمان را در اقتصاد جهان و جایگاه مرکزی این کشور در اتحادیه‌ی اروپا را با دقت مورد توجه قرار می‌دهیم.» او می‌افزاید «چین امیدوار است از طریق روابط خوبش با آلمان ارتباط خود با اتحادیه‌ی اروپا را تقویت کند.» یکی از امیدواری‌های چین، لغو تحریم‌های تسلیحاتی این کشور از سوی اتحادیه‌ی اروپاست. ظاهرا این اتحادیه و آلمان زمینه‌ی گفت‌وگو درباره این مسئله را فراهم نمی‌بینند.

مسئله‌ی حقوق بشر در چین

به گفته‌ی وزیر خارجه‌ی آلمان، گیدو وستروله، یکی از موضوع‌هایی که قرار است در دیدار دو روزه‌ی هیات چینی از آلمان مورد گفتگو قرار بگیرد، مسئله حقوق بشر و نقض آن در چین است. وستروله می‌گوید «کیفیت و عمق روابط دو کشور به ما امکان می‌دهد که در مورد دشوارترین مسائل نیز بی‌پرده گفت‌وگو کنیم.»

سازمان دیده‌بان حقوق بشر انتظار دارد نقض حقوق شهروندی در چین، به یکی از موضوع‌های مهم گفت‌وگوهای دو جانبه در برلین تبدیل شود. این سازمان می‌گوید آزادی "آی وی‌وی"، هنرمند منتقد حکومت نشان می‌دهد فشار سیاسی بر پکن اثر دارد. آی وی‌وی روز چهارشنبه (۲۲ ژوئن) پس از حدود سه ماه که در مکان نامعلومی حبس بود، در پی اعتراض‌های گسترده‌ی بین‌المللی با قید وثیقه آزاد شد.

روز گذشته (یکشنبه ۲۶ ژوئن) نیز "هو جیا" یکی از سرشناس‌ترین فعالان حقوق بشر چین، پس از تحمل حدود سه سال و نیم زندان، آزاد شد. تحلیل‌گران آزادی این دو نفر را بی‌ارتباط با سفر اروپایی نخیت‌وزیر چین نمی‌دانند. پکن وجود چنین ارتباطی را انکار می‌کند.

حقوق بشر؛ گفتگو آری، عمل خیر

مسائل حقوق بشر و نقض حقوق شهروندی همواره بر روابط آلمان و چین سایه افکنده است. اما اهمیت روابط اقتصادی دو کشور به حدی است که این مسائل نقشی تعیین‌کننده در مناسبات دو کشور پیدا نمی‌کند. با این همه، سیاستمداران آلمان در هر فرصتی ضرورت توجه بیشتر پکن به آزادی‌های فردی و اجتماعی را گوشزد می‌کنند.

وزیر خارجه آلمان می‌گوید ما آشکارا به میهمانان چینی خود خواهیم گفت که «آزادی عقیده، آزادی رسانه‌ها و رعایت حقوق بشر برای ما از چه اهمیتی برخوردار است.» سفیر چین در برلین می‌گوید ما از گفتگو درباره هیچ مسئله‌ای هراس نداریم، اما اگر قرار باشد کسی نظر خودش را به ما تحمیل کند قابل پذیرش نخواهد بود.

سخنگوی وزارت خارجه‌ی چین نیز تاکید می‌کند «ما امیدواریم کشورهای دیگر به استقلال قوه‌ی قضاییه‌ی چین احترام بگذارند و در مسائلی که به این حوزه مربوط می‌شود دخالت نکنند.»

بزرگترین شریک تجاری چین در اروپا

آلمان مقصد یک سوم تمام کالاهایی بوده که در سال گذشته‌ی میلادی وارد کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا شده است. حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۱۰ به ۱۴۲ میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود امسال افزایش یابد. سرمایه‌گذاران آلمانی نیز بیشترین سهم را در پروژه‌های مختلف چین دارند.چینی‌ها به ویژه به دستاوردهای آلمان در حوزه‌ی تکنولوژی‌های فوق پیشرفته، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع سنگین علاقه‌ی فراوانی دارند. انتظار می‌رود در دیدار مقام‌های سیاسی و اقتصادی دو کشور، قراردادهایی به ارزش چند میلیارد یورو به امضا برسد.

نخست وزیر چین در تور اروپایی خود از مجارستان و بریتانیا نیز دیدار کرده است. حاصل سفر ون جیابائو به لندن قرارداهایی به ارزش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو بوده و انتظار می‌رود قراردادها و توافق‌های چین با آلمان به ده برابر این مبلغ برسد. جلسه مشترک اعضای کابینه‌ی مرکل و جیابائو که قرار است بعد از ظهر سه شنبه برگزار شود، یکی از ده‌ها برنامه‌ای است که برای هیات چینی در نظر گرفته شده است.

BK/JT