آغاز مذاکرات سه‌جانبه‌ی ایران، پاکستان و افغانستان
۱۳۸۸ خرداد ۳, یکشنبه
لطیف پدرام، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی افغان، در گفت‌وگو با دویچه‌وله، از چشم‌انداز اجرایی این دیدار و دستاوردهای احتمالی آن برای ایران می‌گوید.
دویچه‌وله: آیا دستور کار کنفرانس تهران، به درستی فصل مشترک مسائل سه کشور همسایه است؟
لطیف پدرام: این نشست اساسا براساس پیشنهاد زرداری در کنفرانس اکو برگزار می‌شود. به نظر من، مبارزه با قاچاق تنها به مواد مخدر محدود نمی‌شود و باید قاچاق انسان‌ها از مرزها را نیز در بربگیرد. موضوع تروریسم و فعالیت رادیکال‌ها در دو طرف خط ایران و پاکستان و افغانستان بسیار مهم است. این مسائل در کلیت خود به درستی طرح شده‌اند اما به نظر من، رسیدن به نتیجه‌ی ملموس و مشخص در این نشست، دور از انتظار خواهد بود. موضوع ملموس، خریداری برق ایران از سوی پاکستان خواهد بود. می‌دانید پاکستان با مشکل انرژی و کمبود برق و گاز مواجه است. آنها می‌خواهند سالانه هزار مگاوات برق از ایران وارد کنند. در نتیجه پاکستان این ملاقات را تاریخی توصیف کرده است.
مبارزه با قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان در حالی‌که از ضعف لجستیکی و ساختاری پلیس افغانستان صحبت می‌شود، چگونه عملی خواهد بود؟
البته تلاش‌هایی شده که بی‌ثمر هم نبوده‌اند. اما اگر انتظار داشته باشیم که با این کنفرانس بتوان بر مرزها مسلط شد، هنوز خیلی زود است و این سال‌ها کار می‌برد. افغانستان اول از همه به امنیت داخلی نیاز دارد تا بعد از آن بتواند روی مرزهای خود نیز کنترل داشته باشد. دولت‌های پاکستان و افغانستان به خوبی روی مرزهای خود تسلط ندارند و وضعیت ایران بهتر است. آنها نمی‌توانند حتی در برخی شهرهای خود امنیت را تامین کنند. مسئله‌ی اصلی روی عملی کردن راهبرد آقای اوباما در افغانستان است و تلاش آقای زرداری که چگونه می‌توان ایران را وارد مسائل افغانستان کرد. تلاش این بوده که در این راه، موافقت سازمان ملل و آمریکا نیز جلب شود تا ایران در مبارزه با تروریسم و قاچاق و برای امنیت منطقه ایفای نقش کند.
با این توضیحات می‌خواهید بگویید طنین اصلی کنفرانس سیاسی است؟
بدون تردید! هرچند این را رسما اعلام نکرده‌اند. مسئله این است که می‌خواهند ایران را به صورت مستقیم و با موافقت آمریکا و کشورهای منطقه وارد مسائل افغانستان کنند. دادن نقش به ایران در تامین ثبات افغانستان خیلی اهمیت دارد.
و ایران خودش چگونه وارد این بازی خواهد شد؟
ایران و پاکستان هردو در افغانستان صاحب نفوذ هستند. هر دو در افغانستان تاثیر جدی از جنبه‌های فرهنگی و مذهبی دارند. حضور ایران در افغانستان در صورت عدم مخالفت آمریکاییان و نیروهای مستقر در آن، امتیاز بسیار بزرگی برای ایران خواهد بود. واقعیت این است که تلاش‌هایی هست برای این‌که به ایران مجال داده نشود و نفوذش در افغانستان انکار شود.
روسای جمهور ایران و افغانستان با انتقادهای سخت داخلی و فشار بین‌المللی مواجهند. ایران در آستانه‌ی انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد. چه بخش از این نشست می‌تواند تبلیغی برای آقایان کرزای و احمدی‌نژاد باشد؟
بسیار طبیعی است که از نظر تبلیغاتی برای هر دومفید است. این نشست برای رهبران دو کشور نشان‌دهنده‌ی آن است که جامعه‌ی جهانی آنها را جدی می‌گیرد. قبلا در طرح مسائل افغانستان، بیشتر به پاکستان اعتنا می‌شد و می‌گفتند کلید این مشکل در دست پاکستانی‌هاست. اما ورود ایران به این بازی، طبعا یک امتیاز سیاسی برای دولت ایران خواهد بود.
مصاحبه‌گر: مهیندخت مصباح
تحریریه: بهرام محیی