آلمانى‌هاى مهاجر
۱۳۸۵ آبان ۱۹, جمعه
مركز آمار ِ آلمان اعلام كرده است كه فقط در سال ۲۰۰۵ ميلادى حدود ۱۴۵ هزار نفر از شهروندان اين كشور، سرزمين ِ خود را به قصد زندگى در كشورهاى ديگر جهان ترك كرده‌اند تا در آنجا كار و زندگى كنند. اين در حالى ست كه در ميان مهاجران، شمار افراد متخصص و تحصيل كرده، كم نيستند و جامعه‌ى آلمان از كمبود كارشناسان ِ متخصص در زمينه‌هاى گوناگون مى‌نالد.
بر طبق يك نظرخواهى در آلمان ۶۰ درصد ِ افراد تحصيل‌كرده و دانشگاهى، به فكر مهاجرت از اين كشورند. در ميان مهاجران از آلمان، بعضى به نقاط دوردست ِ جهان مى‌روند – به كشورهايى چون استراليا، ايالات متحده‌ى آمريكا و كانادا – اما بسيارند كسانى كه در كشورهاى اروپايى مى‌مانند و زندگى جديدى را در نزديكى آلمان شروع مى‌كنند.
آندرآ اِمدِن، زنى سى ساله است كه رشته‌ى راه و ساختمان را به پايان رسانده و مهندس آرشيتكت است. او يكى از ۱۵۰ هزار آلمانى مهاجرى‌ست كه كشور خود را ترك كرده‌اند تا در گوشه‌ی ديگرى از جهان، محلى براى زندگى و كار بيابند. آندرآ سه سال است كه در يك دفتر مهندسان راه و ساختمان به نام HGM در شهر لندن استخدام شده.
او در مورد چگونگى رفتن به انگليس و كار در اين كشور می‌گويد: ”هيچ راه ديگه‌ای نداشتم. بايد تو خونه می‌موندم و پس‌اندازم رو به تدريج خرج می‌كردم و بعد، از اداره تامين اجتماعى طلب كمك می‌كردم. من از دانشگاه اومده بودم و تجربه‌ی كارى نداشتم. شرايط‌‌ام خيلى سخت بود. اول فكر كردم كه فقط برای شش ماه به كشور ديگه‌ای برم، اونجا كار كنم، تجربه‌ی كارى پيدا كنم و موقعيت استخدامی‌ام رو در آلمان بهتر كنم. اما بعد به دليل‌هاى مختلف همين‌جا موندگار شدم.”
آندرآ اِمدِن علاقه‌ای به صحبت در مورد حقوقى كه در انگلستان می‌گيرد ندارد، اما در حالت عادی، حقوق مهندسان در لندن، بدون محاسبه‌ی مالياتی، مبلغى بين ۳۰ تا ۴۰ هزار پوند در سال است كه حدود ۴۵ تا ۶۰هزار يورو می‌شود و اين در شرايطى ست كه شرايط استخدامى براى مهندسان آرشيتكت در آلمان به شدت بحرانى ست.
در اين كشور در حال حاضر، استخدام دائمى، حالتى بسيار استثنائى به شمار می‌رود و حقوقى ميان ۱۵ تا ۲۰ يورو در ساعت بدون محاسبه‌ی مالياتی، حد متوسط پولى ست كه به اين افراد متخصص دانشگاه ديده پرداخت می‌شود. آندرآ پس از مراجعه به اداره كاريابى در آلمان و مايوس شدن از يافتن شغلى براى خود تقاضاى كار در يك دفتر مهندسى ساختمان در لندن را می‌كند و ديرى نمی‌گذرد كه جواب مثبت دريافت می‌دارد. در دفتر ساختمانى‌ای كه آندرآ در آن كار می‌كند، كارمندانى از سراسر جهان حضور دارند. از كشورهايى مثل كره جنوبی، فرانسه و آلمان.
۹۰۰۰ آلمانى در سال ۲۰۰۵ ميلادى در انگلستان به كار آغاز كرده‌اند. اين افراد پس از پيدا كردن كار فقط بايد به جستجوى مسكنى براى خود باشند، زيرا بقيه كارها، مثلا در ارتباط با شرايط استخدامى در اداره‌ى كار و بيمه‌ی درمانى و مشكلات ديگر را معمولا كارفرما به عهده می‌گيرد و سامان می‌دهد.
حسن مصطفى رئيس بخشى ست كه آندرآ در آن كار می‌كند. او كه اصليت ترك دارد، مثل بقيه‌ی كارمندان ِ شركت، با علاقه نسبت به ديسيپلين آلمانى و دقت همكاران آلمانى و بخصوص در مورد آندرآ می‌گويد:
”از كارش بى‌نهايت رضايت دارم. او كارمند نمونه‌ی منه. كارش حرف نداره. به هر كارى كه دست می‌زنه تا ۹۹ درصد صحيح انجام می‌ده.”
چرا آلمانى‌ها دست به مهاجرت می‌زنند؟ كرستين فينكِل‌اشتين، كه شش ماه به جستجوى مهاجران آلمانى به كشورهاى مختلف دنيا سفر كرده در اين مورد مى‌گويد: ”در مرحله‌ى اول كسانى دست به مهاجرت از آلمان می‌زنند كه در اين كشور كارى پيدا نكرده‌اند و به همين جهت مهاجرت می‌كنند. اما گروه ديگه‌ای هم هست كه توى آلمان خيلى موفق بوده و پول زيادى به دست آورده و ديگه نمی‌خواد بقيه‌ى عمرشو كار كنه و به همين جهت با پول به دست آورده به كشورى ديگه می‌ره. گروه سوم از افراد مسنى تشكيل می‌شه كه به مرز بازنشستگى رسيدند و می‌خوان با حقوق ِ بازنشستگى‌شون، بقيه‌ى عمر رو، در جاى راحتى كه آب و هواى خوبى هم داشته باشه، بگذرونند.”
دو سال است كه بتينا گانزر ِ آلمانى در يك موسسه‌ی كمك‌هاى اجتماعى در لندن به نام موسسه‌ی ”پشتيبانى از كولى‌هاى روما” فعاليت می‌كند. بتينا گانزر از سال ۲۰۰۲ ميلادى به انگليس آمده و آينده خود را در اين كشور بنا كرده است: ”از حدود ۴ سال پيش تا كنون اينجا هستم. دوره‌ی فوق ليسانس رو همين‌جا تموم كردم و تو يه موسسه‌ی غير دولتى ِ نوع دوستانه كار می‌كنم. ما اينجا جلسات مشاوره می‌گذاريم براى كمك به كولى‌هاى روما كه از لهستان و كشورهاى شرق اروپا به اينجا ومدن.”
در انگليس ارتباط با دنياى كار در همان دوران دانشگاه انجام می‌گيرد و دانشجويان دوره‌هاى كارآموزى خود را در همين زمان در موسسات ِ مختلف به پايان می‌رسانند و در صورت موافقت مسئولان اين موسسات می‌توانند پس از پايان دوران دانشگاهی‌شان، استخدام شوند. بتينا گانزر كه خودش در انگليس خارجى و مهاجر به حساب می‌آيد، وظيفه دارد به مهاجران ديگر كمك برساند. او در اين راستا از جمله برنامه‌هاى فرهنگى ِ رقص و موسيقى براى شهروندان ِ اروپاى شرقى برنامه ريزى می‌كند و اين مهاجران را به هنگام رفتن به ادارات، براى حل مشكلات روزانه شان، يارى می‌رساند.
بتينا كه در جنوب آلمان به دنيا آمده، به بازگشت به كشورش آلمان نيز مى‌انديشد: ”هميشه فكر می‌كنم به آلمان برگردم. سعى می‌كنم در آلمان كارى پيدا كنم. اما اينجا موقعيت كارى در بخشى كه من توش فعالم، بيشتر از آلمانه. كارهايى مثل كار من در لندن خيلى بيشتر از برلين و هامبورگ پيدا می‌شند. ”
حقوقى كه بتينا در انگليس می‌گيرد خيلى بيشتر از حقوقى ست كه در آلمان به او پيشنهاد می‌كنند. البته بتينا به اين نكته هم اشاره می‌كند كه كرايه‌ی خانه در لندن در مقايسه با آلمان بسيار گران تر است.
از سال ۱۹۹۰ ميلادى به تدريج شمار تحصيل كردگانى كه از آلمان به كشورهاى ديگر جهان مهاجرت كردند، افزايش يافته است. سخن از فرار مغزها از آلمان سالهاست كه موضوع روز در اين كشور گشته و اين در حالى ست كه حدود نيمى از مهاجران آلمانى كه به كشورهاى ديگر جهان مهاجرت می‌كنند، تحصيلات دانشگاهى دارند و متخصص به حساب می‌آيند.