آمريكايى‌ها، بيشترين برندگان نوبل
۱۳۸۵ مهر ۲۴, دوشنبه
جایزه نوبل پزشکی امسال به دو دانشمند امريكايى اهدا شد كه در زمينه ار–ان–آ اينترفرنس (RNA-Interferenz) تحقيق مى‌كنند. RNA ای که نسخه برداری از ژن را متوقف مى‌کند. هر دو برنده جایزه نوبل اندرو فاير (Andrew Fire) و کريج ميلو (Craig Mello) امريكايى هستند. اما نفر سومی که به همین اندازه در اين زمينه فعال و مطرح است و بسيارى احتمال مى‌دانند كه نامش در میان برندگان جایزه نوبل باشد، دانشمند جوانی است به نام توماس توشل (Thomas Tuschl). توشل كه از آلمان به آمريكا مهاجرت كرده در دانشگاه راكفلر نیويورک کار مى‌کند. یکی از مطرح‌ترین مراکز تحقیقاتی دنیا.
توشل دست کم می‌توانست به عنوان نفر سوم در تیم نوبل باشد. با آنكه بسيارى از دوستان و همكاران، حتى همسرش معتقدند كه در مورد او بى‌انصافى شده و از تصميم هيئت داوران متعجب‌اند، خودش چندان دلخور نيست. مى‌گويد: ”من موفقیت‌های زیادی در کارم داشتم. دست کم وقتى صحبت از تحقيق در اين زمينه مى‌شود نامم برای خیلی‌ها آشناست. در حال حاضر كه احساس خوبى دارم. نمی‌دانم جایزه نوبل چه تاثیری روی کارم مى‌گذاشت مثبت، شاید هم منفی. اما در هر حال خوشحالم که گذشت.“
البته او هم مانند سايرين از اینکه آمریکایی‌ها تمامی جوایز نوبل رشته‌هاى علوم پايه رابه خانه بردند کمی تعجب مى‌کند و مى‌گويد: ” البته غافلگیر کننده است، من هم جاخوردم که هر پنج نفر آمریکایی بودند هرچند تعدادى از اين دانشمندان، اروپايى هستند که به آمريكا مهاجرت كرده‌اند. اين مسلم است که اینجا خیلی دقیتر و جدی‌تر تحقیق مى‌شود. اما نکته مهم این است که مراکز پژوهشی هر محقق خوبی را به سرعت دعوت به كار مى‌کنند.“
دانشگاه‌هاى معروف رقابت تنگاتنگی برای جذب نخبه‌ها دارند. توماس توشل با خنده مى‌گوید: بعضى وقتها کار به دعوا مى‌کشد. دو برنده جایزه نوبل امسال هم پيشنهادهاى خوبى داشته‌اند. مثلأ بسیاری حدس مى‌زدند که اندرو فاير کاندید جازه نوبل خواهد بود. توشل مى‌گويد: ”همين يك سال پيش مشغول كار شد. اول هاروارد دعوتش کرد، استنفورد هم تلاشش را کرد. البته او خودش جایی را انتخاب کرد که شرايط بهترى برايش فراهم بود.“
توشل خودش هم مهاجری است که جذب شرایط خوب کار در آمریکا شده است. او در دانشگاه راكفلر مدیر يك تیم پانزده نفره تحقيقاتى است، پانزده نفر از برترين‌هاى رشته خودش. وقتی كه می‌پرسی تصور مى‌کنید برای کار به آلمان برمى‌گردید؟ مى‌گوید:”خوب البته من مرتب با همسرم در این مورد بحث مى‌کنم. اما سوال اینجاست که کجا مى‌شود كار كرد؟ من در حال حاضر در یکی از موفق‌ترین انستیتوها کار مى‌کنم. آن هم با این شرایط خوب و حمایت مالی وسيع.“
با آنكه توشل به بودجه خوبى كه انستیتو براى تحقيق در اختيار دارد اشاره مى‌كند، ولی دليل قانع كننده‌ترى براى ماندن در امریکا دارد. آلمان هم هر سال مبالغ هنگفتى را براى تحقيق هزينه مى‌كند. اما همانطور که توشل هم از آن گله‌مند است مشکل کار در آلمان چیز دیگری است. ”در آلمان تصمیم گیری در مورد یک موضوع خیلی به درازا مى‌کشد، كارهاى اداری! دست‌کم دوسال طول مى‌کشد تا پایین یک قرارداد امضا شود. اما اینجا رئیس دانشگاه تصمیم مى‌گیرد. گاه حتى در عرض یک هفته قرارداد حاضر است. لازم نیست درخواست کار پر کنی، این ماه صبر کنی تا پایان وقت مقرر برسد و همه متقاضی‌ها مدارکشان را بفرستند که مطمئنا خیلی‌هاشان اصلا به درد این کار هم نمى‌خورند. اینجا وقتى پای نخبگان در میان است کاغذ بازی در كار نيست. آدم از اين بروكراسى وحشت مى‌كند.“
روشن است آمريكايى‌ها به اين راحتى توشل را از دست نخواهد داد. او چهل ساله است و با این سن در میان دانشمندان از جوانترین‌ها به شمار مى‌آيد. توشل هم از نخبگانی است که آمريكا از اروپا ربوده است.