آيا فضاى پرتنش بين‌المللى شانسى براى مذاكرات مسكو باقى می‌گذارد؟
۱۳۸۴ بهمن ۲۷, پنجشنبه
.
صبح امروز (پنج شنبه) فيليپ دوست بلازى وزير خارجه فرانسه در يك مصاحبه تلويزيونى اعلام كرد كه فرانسه اطمينان دارد هدف ايران از فعاليت‌هاى هسته‌اى توليد سلاح اتمى در خفاست. وزير خارجه فرانسه با اين سخنان در حقيقت ظن جامعه جهانى به برنامه اتمى ايران را بر زبان آورد. او مجددا تاكيد كرد كه ايران بايد به راهى عاقلانه بازگردد و تلاش‌هايش به منظور غنى سازى اورانيوم را متوقف سازد. دوسته بلازى درعين حال گفت كه تازمانی‌كه ايران اين تقاضا را ناديده می‌گيرد و به راه خود ادامه می‌دهد، از صلح آميز بودن فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران نيز نمی‌توان سخنى گفت.
على لاريجانى دبير شوراى عالى امينت ملى جمهورى اسلامى بلافاصله در مقابل سخنان دوست بلازى وزير خارجه فرانسه واكنش نشان داد. او به دوسته بلازی پيشنهاد كرد که از لحنی ديپلماتيک استفاده کند و با چنين اظهارنظرهايی درباره برنامه‌های هسته‌ای ايران تنش ها را افزايش ندهد.
باوجود اينكه به عقيده لاريجانى اعلام پايبندى ايران به قرارداد "منع توليد و گسترش سلاح‌هاى هسته‌اى" براى اثبات مقاصد صلح آميزبودن برنامه‌های هسته‌ای اين كشور كافى است، اما به نظر نمی‌رسد اصرار رهبران ايران بر استفاده غيرنظامى از انرژى هسته‌اى در حرف، موجبات خوشبينى جامعه جهانى را فراهم كند. چرا كه غرب به عمل ايران چشم دوخته و از سرگيرى غنى‌سازى اورانيوم در تاسيسات نظنز در اوائل هفته جارى اين ابهام را كه ايران در پى توليد سلاح اتمى است قوت بخشيده است.
دولت واشنگتن اين اقدام ايران را حركتى آشكار در برابر جامعه جهانى ارزيابى نمود و وزير خارجه ايالات متحده خانم كاندوليزا رايس روز گذشته بار ديگر ايران را تهديد به تحريم كرد. او هفته آينده به مصر، عربستان سعودى، و امارات متحده عربى سفر خواهد كرد و بنابر گزارش وزارت خارجه آمريكا، يكى از موضوعات محورى ديدار وى با سران اين كشورها ، مناقشه اتمى ايران خواهد بود.
اوائل ماه مارس يعنى حدود يكماه ديگر قرار است مناقشه‌ی هسته‌ای ايران در اجلاس شوراى حكام آژانس بين‌المللى انرژى اتمى مورد بررسی قرار گيرد. اين در حالى است كه حتى كشورهايى مانند چين و روسيه كه تاكنون در كنار ايران قرار داشتند، در روش خود نسبت به ايران تغيير محسوس داده‌اند. اكنون ايران آمادگى خود را براى انجام مذاكرات با روسيه كه قرار است روز دوشنبه آينده شروع شود اعلام كرده. اما مسكو شرط گفتگو با ايران را متوقف ساختن كامل فعاليت‌های غنى‌سازى اورانيوم عنوان نموده است. وزير خارجه روسيه سرگى لاوروف ديروز ضمن اشاره به اين شرط، درعين حال تاكيد كرد روسيه با تحريم اقتصادى ايران موافق نيست. اينكه آيا روسيه از حق وتوى خود براى جلوگيرى از تحريم ايران استفاده خواهد كرد يا نه را نتايج گفتگوهاى دو كشور روشن می‌سازد.
مذكرات ايران و روسيه در فضايى آغاز می‌شود كه به نظر نمی‌رسد از طرف ايران اميد چندانى به نتايج آن وجود داشته باشد. چنانچه عليرضا اكبرى رييس موسسه مطالعات راهبردى ”تصميم” و معاون وزير دفاع سابق ايران در گفتگويى با خبرگزارى ايسنا طرح مسكو را ”طرحى نه روسى كه لندنى” خوانده و گفته است كه ”اين طرح علاوه بر آنكه براى حل وفصل مساله هسته‌اى ايران خاصيتى جدى ندارد، به طور دقيق با منافع ملى جمهورى اسلامى در تضاد نيز قرار می‌گيرد.”
اما برسر منافع ملى اختلاف نظر در ايران بسيار است.
محمود احمدى‌نژاد ديروز به هنگام بازديد از تاسيسات هسته‌اى نظنز وعده داد كه ”دستيابى ملت ايران به دانش صلح آميز هسته‌ای سبب خواهد شد تا كشور در همه عرصه‌ها به تحول و پيشرفت دست يابد.” ولى اين وعده به عقيده پاره‌اى صاحبنظران در ايران با واقعيت‌هاى حاد اوضاع داخلى و بين‌المللى قرابتى ندارد.
تنى چند از شخصيت‌هاى سياسى ايران طى بيانيه‌اى ضمن اشاره به موارد چشمگير سوءاستفاده‌هاى مالى، اختلاس، رانت خوارى و فشارهاى سياسى هشدار داده‌اند كه كشور در معرض تهديدهاى جدى است. امضا كنندگان اين بيانيه كه از اعضاى شوراى انقلاب بوده‌اند معتقدند دست اندكاران سه قوه، ناتوان در مواجه با اوضاع خطير داخلى و بين‌المللى، به جاى تلاش در راه حسن رابطه با ساير ملل جهان، در مسير دشمن تراشى و خصومت حتى با كشورهايى كه آمادگى برقرارى مناسبات احترام آميز با ايران را دارند، گام برمی‌دارند.