آيت اله سيد على سيستانى و بحران نجف

فقط ظاهر و كشور محل تولد سيد على سيستانى، او را به آيت اله خمينى شبيه مى سازد، ولى ديدگاه اين دو رهبر مذهبى تفاوت هايى چشمگيرى با يكديگر دارد. سيستانى در سال ۱۹۳۰ ميلادى در شهر مشهد، محل دفن امام هشتم شيعيان جهان، به دنيا آمد. آيت اله سيستانى ابتدا به مطالعه علوم دينى در شهر قم پرداخت و سپس به نجف رفت. او از شاگردان آيت اله العظمى خويى بود و توسط او به درجه مرجعيت تقليد رسيد. خلاف ديدگاه آيت اله خمينى، سيستانى خواهان جدايى دين از سياست بود و به همين جهت هم اختلافات نظرى فراوانى در اين زمينه ميان اين دو فقيه درگرفت.. آيت اله خمينى موافق ولايت فقيه بود و سيستانى مخالف آن. سيستانى به همين دليل ، پس از سرنگونى صدام حسين خواهان برقرارى جمهورى اسلامى در عراق، به سبك و سياق ايران نشد. او بر اين نظر بود كه سيستم حاكم بر ايران به درد عراق نمى خورد و نبايد از آن تبعيت كرد.

در حال حاضر آيت اله سيستانى سرشناس ترين رهبر مذهبى عراق به حساب مى آيد و بيشترِ شيعيان اين كشور، كه بيش از ۶۰ درصد جمعيتِ ۲۵ ميليونى عراق را تشكيل مى دهند، هوادار اويند.

آيت اله سيستانى در دوران صدام حسين، با تضييقات بسيارى روبرو بود و چند بار به حبس خانگى محكوم شد، اما جان سالم به در برد. اين در حالى بود كه بعضى از رهبران شيعه مذهب عراق به دام صدام افتادند، شكنجه شدند و جان خود را بر سر اعتقاداتشان نهادند. از جمله اين كشتگان مذهبىِ دوران صدام، پدر و پدر بزرگ مقتدا صدر بودند.

آمريكائيان پس از اشغال عراق سيستانى را متحد خود دانستند، زيرا او عليه خونريزى شعار مى داد و موافق جدايى سياست از دين بود، اما ديرى نپاييد كه آمريكائيان دريافتند او موافق اشغال خاك كشورش نيست و حكومت بيگانگان را بر عراق نمى پذيرد. سيستانى موفق شد با تاكيد بسيار به نيروهاى آمريكايي، آنها را متقاعد سازد كه در تركيب دولت موقت، نمايندگانى از كليه گروه هاى موجود در عراق شركت داشته باشند. در ضمن نيروهاى آمريكايى به او قول داده اند كه انتخابات سال آينده عراق، انتخاباتى آزاد و دمكراتيك باشد. سيستانى با صبر و بردبارى هميشگى خود، خوب مى داند كه در صورت انتخاباتى عادلانه در عراق، شيعيان اين كشور كه اكثريت جمعيت كشور را تشكيل مى دهند، بيش از همه سود خواهند برد.

به همين دلايل است كه آيت اله سيستانى موافق نظرگاه مقتدا صدر نيست و او را افراط گرايى جوان و متعصب مى داند. در ضمن هواداران سيستاني، مقتدا صدر را متهم به قتل پسر آيت اله خويى مى كنند. به هر حال اكنون آيت اله سيستانى پس از عمل قلب در لندن، به سرعت خود را به عراق رسانده و خواهان آرامش در شهرهاى شيعه نشين شده است. آيا او موفق به برقرارى چنين آرامشى خواهد شد؟