ابرلاى/ تنها بخشودگى قروض كافى نيست!

مصاحبه: محمود صالحى

دويچه وله:آقاى دكتر ابرلاى، هفت كشور صنعتى و روسيه بدهكارى هاى ۳۸ كشور جهان در آفريقا و آمريكاى لاتين به ميزان ۵۵ ميليارد دلار را بخشودند. بسيارى از كشورهاى مقروض بخش زيادى از بودجه خود را صرف پرداخت بهره بدهكارى هاى خود ميكنند و به همين خاطر هم فقير ترين كشورهاى جهان در تله اى موسوم به تله بدهكارى بسر ميبرند كه از دير باز با آن آشنائى داريم. چرا حالا اين بدهى ها بخشوده ميشوند؟

ابرلاى: تصميم جديد كشورهاى صنعتى ادامه يك رشته طولانى از تصميمات اين كشورها در عرصه بخشودگى بدهى هاى كشورهاى فقير است. اينكه كشورهاى فقير از آنچنان ميزان بالاى بدهى برخوردارند، از اواخر دهه هفتاد آشكار شده است. اولين دور بخشودگى بدهى اين كشورها در اواخر دهه هفتاد صورت گرفت و هربار مشخص شد كه ميزان اين بخشودگى ها كافى نيست تا به حل اين مشكل كمك نمايد.

دويچه وله: اكنون صحبت از برداشتن يك «قدم تاريخى»، «بزرگترين بخشودگى بدهى ها در سراسر جهان» و يا «موفقيت براى دنيا» ميشود. خوب اگر بگوئيم كه نخستين قدم برداشته شد، اما آيا اين براى مبارزه با فقر، بخصوص در آفريقا، كافى است؟

ابرلاى: سياستمداران تمايل دارند كه براى قدمهاى كوچك از لغات بزرگ استفاده كنند و اكنون هم اينگونه است. من معتقد نيستم كه اين يك قرارداد تاريخى است، بلكه تدوين سند اشتباهات تاريخى است كه سياستمداران سالهاست انجام داده اند، يعنى اينكه با اين مشكل بصورت جدى برخورد نكردند. اما اينجا بايد بگويم كه يك قدم كوچك و درستى در راه تامين مالى امر عمران برداشته شده است و در عمل يك قدم درست در راهى درست است. اما همين قدم هم بسيار پيچيده و با دست اندازهاى زيادى همراه است. براى نمونه شما گفتيد كه ۳۸ كشور از اين بخشودگى بهرمند خواهند شد، در اصل اما اينگونه نيست. نخست ۱۸ كشور مشمول اين بخشودگى ميشوند. ساير كشورها هم در صورتى كه اقداماتى را انجام دهند مشمول خواهند شد. اكنون صحبت از بخشودگى ۱۰۰درصد است. اين هم درست نيست. ۱۰۰ درصد بخشى از بدهى ها با مختصات مشخصى كه آن هم بحث تكنيكى دارد، بخشوده خواهند شد. در اينجا سياستمداران از آن بخشودگى ۱۰۰ درصد ميسازند كه در اذهان عمومى خيلى عالى است. اما وقتى جملاتى كه ريزتر نوشته شده را ميخوانيم ميبينم كه اينگونه نيست. اما بهر حال اين قدم درستى است.

دويچه وله: ما صحبت از مبارزه با فقر كرديم. در اين مورد چه اقداماتى بايد صورت بگيرد؟

ابرلاى: براى مبارزه با فقر، تامين مالى بسيار مهم است و بخشودگى بدهى ها يكى از راههاى تامين مالى اين امر است. اما پول به تنهائى كافى نيست و بعضى مواقع هم ميتواند زيانبار باشد. كشورهاى صنعتى هم تاكيد دارند كه حكومت خوب لازم و ضرورى است. در كشورهائى كه مشمول بخشودگى ميشوند اگر چنين حكومتى وجود نداشته باشد، اين پولها در جيب نخبگان آن به هدر ميرود و مردمى كه در فقر زندگى ميكنند از آن بهره نخواهند برد. برخى از سازمانهاى غير دولتى خواستار بخشودگى بدهى هاى همه ۵۰ يا ۶۰ كشور مقروض هستند كه بنظر من اين درست نيست. مثلا بخشودگى قروض نيجريه كه از منابع نفتى سرشارى برخوردار است عقلانى نيست و همه ميدانند كه فقط يك بخش كوچكى از نخبگان اين كشور از اين ثروت بهرمند هستند.

دويچه وله: شما به نيجريه اشاره كرديد، چه اقداماتى بايد در اين كشورها صورت گيرد؟

ابرلاى: بنظر من اين كشورها احتياج به دمكراتيزه شدن دارند. بين ۶۰ تا هشتاد درصد مردم اين كشورها در زير خط فقر زندگى ميكنند. اين اكثريت احتياج به نفوذ سياسى بيشترى دارد، كه ميتواند از طريق تقويت پارلمان، تقويت قانون، تقويت عناصر جامعه مدنى مثل آزادى ها و سنديكاها و غيره صورت گيرد. آنجائى كه چنين چيزى وجود ندارد، منابع مالى بهدر خواهند رفت.

دويچه وله: اما فاكتورهاى ديگرى چون دسترسى به بازراهاى جهانى هم وجود دارد، در اينجا چه اقداماتى بايد صورت بگيرد؟

ابرلاى: مبارزه با فقر در حقيقت بسيار پيچيده است. براى دست يابى به هدف بايد در عرصه ها و ابعاد مختلف وارد عمل شد. در عرصه كارشناسى عوامل داخلى و خارجى از يكديگر متمايز هستند. به فاكتورهاى داخلى مثل دمكراسى و حكومت خوب اشاره كردم. اما فاكتورهاى خارجى و بين المللى براى مبارزه با فقر، همانا بخشودگى قروض، تخصيص بيشتر بودجه عمرانى، بازكردن بازارها در كشورهاى صنعتى و كاهش سوبسيد ها براى محصولات كشاورزى هستند. براى نمونه اين سوبسيد ها در اتحاديه اروپا بازار محصولات كشاورزان جهان سوم را نابود ميكند. بنابراين فاكتورهاى بسيارى وجود دارد كه بايستى بطور همزمان و هماهنگ به آنها توجه كرد. اما در آخر بايد از موارد مثبت و موفقى مثل غنا، تانزانيا و موزامبيك نام ببرم كه به پيشرفتهاى بزرگى در امر حكومت خوب نائل آمده اند و اكنون با بخشودگى قروض به آنها كمك بزرگى در عرصه مبارزه با فقر صورت ميگيرد.

دويچه وله: از وقتى كه در اختيارمان قرار داديد متشكرم.