اتباع آلمان در دام گروگان‌گيران يمن
۱۳۸۴ دی ۸, پنجشنبه
”يورگن كروبوگ“، معاون سابق وزارت امور خارجه آلمان به همراه همسر و سه فرزندش در يمن به اسارت گرفته شد. بر اساس گزارش‌هاى رسيده، ربايندگان، آزادى يك يا چند تن از اعضاى گروه قومى خود را طلب كرد‌ه‌‌اند. اين حادثه تازه‌اى نيست. آدم ربايى طوايف و گروه‌هاى قومى سال‌هاست كه در يمن اتفاق مى‌افتد. كروبوگ كه خود در سال ۲۰۰۳ براى رهايى ۱۴ گردشگر خارجى در صحرا ميانجى‌گرى كرده، اين بار خود به دام ربايندگان افتاد. يمن، كشورى آكنده از قوميت‌هاى گوناگون است و آدم ربايى در آن حادثه غريبى نيست، تنها انگيزه‌ها متفاوت است. به گفته‌ى پتر فيليپ، مفسر دويچه وله:
آدم‌ربايى در يمن سنت است. در ۱۵ سال گذشته بيش از ۲۰۰ خارجى كه اغلب آنان جهانگرد بودند در اين كشور به اسارت گرفته شدند. آخرين مورد در هفته گذشته رخ داد، هفته‌اى كه در آن ۲ اتريشى ربوده شدند تا دولت مجبور شود، چند زندانى را آزاد كند. اما ماجرا فيصله يافت و در سالروز ميلاد مسيح اسرا رها شدند.
اگر موارد گوناگون گروگان‌گيرى در يمن را كنار هم بگذاريم، نقش پر اهميت قوميت‌ها و خواسته‌هايشان را مى‌بينيم. ربودن انسانها ابزارى در دست اين گرو‌ه‌هاست تا به اهدافشان برسند. اغلب، اندكى نمى‌گذرد كه جزئيات امر فاش مى‌شود. حتى معلوم مى‌شود، محل اختفاى ربوده شدگان كجاست. اما آزادى آنان از چند روز تا چند ماه طول مى‌كشد. گاهى مسئله به اين سادگى‌ها خاتمى نمى‌يابد و مذاكرات پيچيده‌اى لازم است. به طور مثال مى‌توان به ربودن ”راينار برنز“، ديپلمات آلمانى اشاره كرد. سال ۲۰۰۱ بود كه اين تبعه آلمان را در يمن ربودند. دولت آلمان در تكاپو براى رهاسازى او ”هلگا استراشويتس“، سفير پيشين اين كشور را به ميانجى‌گرى فراخواند. تلاش‌هاى استراشويتس كه هم از شناخت خوبى از يمن و هم از تجربه كافى برخوردار بود، پس از دو ماه ثمر بخشيد و برنز آزاد شد.
استراشويتس كه اكنون سفير آلمان در اتيوپى است، در مورد آدم‌ربايى‌هاى يمن ديدگاه قابل تأملى دارد. وى با وجود اينكه نمى‌خواهد گروگان‌گيرى در يمن را حادثه‌اى بى‌خطر نشان دهد، معتقد است كه نمى‌توان آدم‌ربايى در يمن را با ديگر مناطق جهان مقايسه كرد. در حقيقت اغلب گروگان‌گيرى‌هاى يمن بدون خونريزى پايان يافته‌اند. تنها در پايان سال ۱۹۹۸ بود كه سه بريتانيايى و يك استراليايى در جريان دخالت نيروهاى امنيتى براى رهاسازى اسرا به قتل رسيدند. همين بيم از خونريزى است كه مقامات امنيتى را وادار به پذيرفتن خواسته‌هاى ربايندگان مى‌كند، خواسته‌هايى كه اغلب اينچنين است: مدرسه‌اى و يا جاده‌اى بايد ساخته شود و يا اينكه اسيرى از قومى خاص مى‌بايست آزاد گردد. گاهى خواسته‌ها از اين هم كم اهميت‌تر است. ربايندگان، خودروى اسرا را مى‌دزدند و موضوع فيصله مى‌يابد. حتى مرورى بر تاريخ يمن نيز نشانگر رد پاى ديرين سنت آدم‌ربايى و نيل به خواسته‌ها از طريق زور است. طوايف مختلف، انسانها را مى‌ربودند و در ازاى آزادى‌شان موافقت ديگر طوايف و يا دولت مركزى را با خواست‌هايشان كسب مى‌كردند.
اما شايد دوران بى‌خطر بودن گروگان‌گيرى در يمن بسر آمده باشد. از آنجائيكه طايفه‌ی بن لادن، رهبر شبكه تروريستى القاعده از يمن منشاء گرفته و بعدها به عربستان سعودى مهاجرت كرده و از آنجا كه بسيارى از هواداران اين شبكه به اين كشور بازگشته‌اند، ديگر نمى‌توان آدم‌ربايى در اين سرزمين را آسان گرفت. اين خطر وجود دارد كه تندروهاى مسلمان يمن قدرت گيرند و ربودن انسانها با كشتن‌شان همراه شود.
از همين روست كه طى سال‌هاى گذشته سفر گردشگران آلمانى به يمن به مراتب كاهش يافته است. وزارت امور خارجه‌ى آلمان به گردشگران اين كشور توصيه مى‌كند تا به تنهايى به يمن سفر نكرده و در اين خصوص تنها از آژانس‌هاى مسافرتى معتبر استفاده كنند. معهذا اين توصيه كه به اراده آزاد مردم واگذار شده نتوانسته جلوى خطر را بگيرد.