اتحادیه اروپا و تشدید تحریم‌ها علیه ایران
۱۳۸۵ بهمن ۴, چهارشنبه
زمانی اتحادیه‌ی اروپا مهمترین طرف گفتگوهای ایران در زمینه‌ی فعالیتهای هسته‌ای بود. اکنون کشورهای عضو این اتحادیه نه تنها از قطعنامه‌ی شورای امنیت علیه ایران پشتیبانی می‌کنند که خواهان اعمال فشارهای بیشتر نیز شده‌اند. روز دوشنبه وزرای خارجه‌ی کشورهای اتحادیه‌ی اروپا در نشستی توافق کردند از اول فوریه، پنجشنبه‌ی هفته‌ی آینده، تحریمهای گسترده‌ای علیه ایران اعمال شود. بنابر بیانیه‌ی وزرای خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا، قرار است علاوه بر اجرای سریع و موثر مفاد قطعنامه‌ی ۱۷۳۷ شورای امنیت محدودیتهایی نیز در سفر ایرانیانی که به نوعی در فعالیتهای هسته‌ای دخالت دارند اعمال شود. قطعنامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل که در ۲۳ ماه دسامبر به تصویب رسید ایران را ملزم می‌کند فعالیتهای خود را در زمینه‌ی غنی‌سازی اورانیوم متوقف کند.
روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، محمدعلی حسینی در واکنش به بیانیه‌ی وزیران خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا قطعنامه‌ی شورای امنیت را «غیرحقوقی و غیرعادلانه» و تصمیم‌گیریهای اروپا بر مبنای آن را «غیرمنطقی و تاسف‌بار» خواند. حسینی به اتحادیه‌ی اروپا پیشنهاد می‌کند «با اتخاذ راهبرد مبتنی بر عدالت و انصاف از رفتارهای چالش‌آمیز قدرت‌های فزون‌طلب فاصله گرفته و در تنظیم مناسبات خویش با كشورها، رویه‌ی احترام و منافع متقابل را مبنای اصلی تعاملات خویش قرار دهد.» سخنگوی وزارت امور خارجه از اروپاییان می‌خواهد «منافع حیاتی خویش را در منطقه با خط مشی‌های چالش‌برانگیز آمریكا مرتبط نسازد.» [ایسنا، ۴ بهمن]
ایران در واکنش به قطعنامه‌ی شورای امنیت و همزمان با بیانیه‌ی اتحادیه اروپا از ورود ۳۸ بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کشور جلوگیری کرد. در همین ارتباط علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت عصر دیروز پس از گفتگوی تلفنی با البرادعی، مدیر كل آژانس تاكید كرد كه ایران به همكاری خود با بازرسان آژانس ادامه می‌دهد. با اینحال معاون سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا نیکلاس برنز با اشاره به تسریع غنی‌سازی اورانیوم در مرکز نطنز خبر از اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران را داده است.
در روزها و هفته‌های اخیر انتقاد از سیاست خارجی دولت ابعاد وسیعتری به خود گرفته است. روز گذشته اکبر اعلمی نماینده‌ی تبریز در مجلس، در تذکر به وزیر امور خارجه، منوچهر متکی گفت «كشورهای قدرتمند هسته‌ای به‌ویژه آمریكا هیچگونه الزامی برای رعایت قواعد بازی ندارند. ما ناگزیریم این قواعد را رعایت كنیم و مانع از كیش و مات شدن كشورمان در جهان شویم.» اعلمی که سخنانش با اعتراض برخی از نمایندگان و نایب رئیس مجلس مواجه شد می‌افزاید «دكترین ایران باید معطوف به تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها و ندادن بهانه به كشورهای متخاصم و شكستن مجامع بین‌المللی علیه ایران باشد.»
نماینده‌ی تبریز در بخش دیگری از پرسش خود ایران را «فاقد راهبرد مدرن در سیاست خارجی» اعلام کرد. او با انتقاد از «برخی غوغاسالاری‌ها و ماجراجویی‌ها كه توسط رئیس دولت صورت می‌گیرد» افزود «چه ضرورتی دارد كه در شرایط فعلی بحث هولوكاست را مطرح كنیم كه مربوط به ٦٠ سال گذشته است یا همایش هولوكاست آن هم به صورت رسمی و توسط وزارت امور خارجه با حضور رئیس‌جمهور را برگزار كنیم كه همین بهانه‌ای به طرف مقابل بدهد.» [اعتماد ملی، ۴ بهمن]
به رغم تاکیدی که مقامات ایران بر حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی دارند قطعنامه‌ی شورای امنیت هر نرمشی را مشروط به توقف فعالیتهای غنی سازی اورانیوم کرده و بیانیه‌ی وزرای امور خارجه اتحادیه‌ی اروپا نیز بر آن اصرار دارد. با این‌همه وزیران اتحادیه‌ی اروپا، گرچه بر اجرای قطعنامه‌ی شورای امنیت پامی‌فشارند، از سرگیری مذاکرات با ایران را ممکن می‌دانند.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران