1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اجلاس وزيران خارجه كشورهاى حوزه درياى خزر در مسكو

آرش تهرانى از مسكو۱۳۸۳ فروردین ۱۷, دوشنبه

وزراى امور خارجه ايران، تركمنستان، جمهورى آذربايجان و قزاقستان به منظور شركت در نشست كشورهاى ساحلى درياى خزر امروز دوشنبه وارد مسكو، پايتخت روسيه، شده اند. قرار است جلسه ى وزراى امور خارجه ى كشورهاى ساحلى فردا ۱۸ فروردين برگزار شود. اين چهارمين بار است كه از زمان فروپاشى اتحاد شوروى، وزراى خارجه كشورهاى منطقه خزر به صورت پنج جانبه و براى موضوع مشخص درياى خزر با يكديگر ملاقات مى كنند.

https://p.dw.com/p/A5Vy
عکس: AP

در همين حال به گفته نماينده ويژه رييس جمهورى روسيه در امور درياى خزر، هياتهاى بلندپايه ى كشورهاى ساحلى امروز مذاكراتى را بصورت دوجانبه با يكديگر برگزار خواهند كرد. از سوى ديگر رسانه هاى خبرى و مطبوعات چاپ مسكو بخش قابل توجهى از مطالب خود را به بررسى مشكلات تعيين رژيم حقوقى درياى خزر و آينده ى آن اختصاص داده اند. از جمله روزنامه معتبر «ميزاوى سى مايا» به اين نكته اشاره مى كند كه تركمنستان نزديكترين مواضع را به ايران در بين كشورهاى ساحلى درياى خزر دارد. اما اطمينانى درباره ى اينكه آنها به اين نزديكى ادامه دهند، وجود ندارد.

اين در حالى ست كه تركمنها در مورد تعيين محدوديت حاكميت و مالكيت خود با جمهورى آذربايجان مشكلات اساسى دارند، زيرا در محدوده ى فرضى براى مرزهاى دو كشور حوزه ى نفتى مهمى وجود دارد كه عشق آباد و باكو داراى چالشهاى سنتى برسر مالكيت آن هستند. تركمنستان همچنين بايد در منطقه اى كه اميد دستيابى به گاز در آن بيشتر است تا نفت، مشكلات مرزى خود را با قزاقستان حل و فص نمايد. اين نشريه در ادامه و در خصوص ايران مى نويسد: تركمنستان تا قبل از اجلاس سال ۲۰۰۲ ميلادى كه در عشق آباد برگزار شد مواضع نزديكى با اين كشور داشت، اما اكنون صرفنظر از تغيير موضع آنها بايد به يك مشكل احتمالى در روابط آتى تهران و عشق آباد توجه كرد.

اين مشكل از آنجا بروز خواهد كرد كه ايران ٪۲۰ درصد را حق و سهم طبيعى خود در صورت تقسيم درياى خزر مى داند و چنين امرى به معناى چالش ايران، تركمنستان و جمهورى آذربايجان خواهد بود. چرا كه اضافه شدن سهم هريك در جنوب خزر مى تواند به معناى كم شدن و كاهش سهم ديگرى باشد. روزنامه ى «ورميا نووستى» نيز با اشاره به اختلافات موجود ميان ايران، تركمنستان و جمهورى آذربايجان خاطرنشان مى كند كه با توجه به اختلاف بر سر مسئله ى تعيين حاكميت حوزه ى نفتى البرز، جمهورى آذربايجان تلاش نمود تا اختلافات خود را با روسيه در مناطق شمالى خزر حل و فصل كند. اتخاذ اين تاكتيك از سوى باكو به منظور بهره گيرى از توافق با روسيه براى تحت فشار قراردادن تهران و عشق آباد صورت گرفته است. به عقيده ى اين روزنامه در اين ميان قزاقستان به دليل سواحل گسترده اى كه در خزر دارد چندان از تقسيم به شعبات ملى ضرر نمى كند.

قزاقستان در تقسيم احتمالى درياى خزر به سهمى بيش از ٪۳۰ درصد دست خواهد يافت. اين كشور همانند ساير كشورهاى درياى خزر اقدامات يكجانبه خود را در بهره بردارى از منابع اين دريا موكول به تكميل رژيم حقوقى درياى خزر ننموده است و شركتهاى بين المللى نظير شركت نفتى شورون امريكا براى بهره بردارى از منابع نفت و گاز خود در منطقه بويژه حوزه ى عظيم تنگيز دعوت نموده است. اين در حالى ست كه نماينده ى رييس جمهورى روسيه در امور درياى خزر با اشاره به اختلاف نظرهاى موجود بين كشورهاى ساحلى، امروز دوشنبه در جمع خبرنگاران و در يك جمع بندى كلى گفت: كشورهاى ساحلى نه تنها درباره ى استفاده از بستر، بلكه نحوه ى استفاده از سطح، حفظ منابع زنده، تعيين مرزها و مسايل امنيتى اين دريا اختلاف نظر دارند.

وى همچنين افزود علاوه بر اين مسئله تردد ناوهاى جنگى در خزر هنوز مورد اختلاف كشورهاى ساحلى ست و انتظار مى رود كه اين مسايل در اجلاس فرداى وزيران امور خارجه ى ۵ كشور حوزه ى درياى خزر مورد بحث و بررسى قرار گيرد.