احياى پليس مذهبى، يادواره‌ى طالبان در افغانستان
۱۳۸۵ مرداد ۱۱, چهارشنبه
�.
بيش از چهار سال از براندازى حكومت طالبان در افغانستان مى‌گذرد. در اين مدت نيروهاى بين‌المللى تلاش كرده‌اند، چه با ارسال كمك‌هاى مالى و چه با اعزام نيروهاى حافظ امنيت، كشور را به مسير ايجاد ثبات، امنيت و دمكراسى سوق دهند، اما نگاهى به اوضاع كنونى نشان مى‌دهد كه استبداد ميل به بازگشت دارد. حملات تروريستى به داستانى هر روزه تبديل شده و اينك ”شوراى روحانيون“ تلاش دارد تا با تأسيس اداره‌ى ”امر به معروف و نهى از منكر“ كه پيش از اين در دوران رژيم طالبان نيز وجود داشت، خاطرات آن دوران را باز هم زنده كند. حامد كرزى رييس‌جمهورى افغانستان به رغم دفاعش از دمكراسى با تأسيس اين اداره موافقت كرد و اينك بايد مجلس، تصميم نهايى را بگيرد.
محمد حاذمى واعظ يكى از مساجد كابل در دفاع از مبارزه با منكرات مى‌گويد: بزرگترين منكراتى كه فعلا وجود دارد، ضعف اعتقادى و عملى مردم نسبت به احكام شريعت است. كسى دلش بخواهد، نماز مى‌خواند، كسى دلش نخواهد، نماز نمى‌خواند. دوم، اختلاطى در حد و حصر زن و مرد در دفاتر است، شوخى‌ها، مزاح‌ها، خلوت‌ها، عدم مراعات حجاب از طرف زنها، اكثرا زنها بصورت مطلق به قسمى به دفاتر مى‌آيند كه گويا اينها به عروسى آمده‌اند. از همه مهم‌تر، شهر و بازار ما پر از كاست‌ها و سى‌دى‌‌هاى هندى است، مثلا در رسانه‌هاى تصويرى و غير تصويرى، فعلا منكرات زيادى ديده مى‌شود.
براى حاذمى و بسيارى از مردان ديگر افغان، روند برقرارى دمكراسى، تهديدى براى اخلاق و سنت بشمار مى‌آيد. با وجود اين، آن روندى كه حاذمى از آن در هراس است تنها در كابل و تعداد معدودى از شهرهاى بزرگ افغانستان وجود دارد. در روستاها و شهرهاى كوچك، انگار دوران، همان دوران سيادت طالبان است. مدارس دخترانه كه طى چهار سال و نيم، با تكيه بر كمك‌هاى مالى بين‌المللى ساخته شده، با اين شعار كه: دختران و زنان نياز به آموزش و پرورش ندارند، بسته مى‌شوند و خشونت عليه زنان در سراسر كشور بيداد مى‌كند. بازسازى نيز كه انتظار مى‌رفت، با كمك‌هاى چندين ميلياردى بين‌المللى به پيش رود، آنچنان پيشرفتى نداشته است.
دكتر عالمه از كميته‌ى مشاركت سياسى زنان در افغانستان مى‌گويد: اكثريت فاميل‌ها فعلا دخترهاى خود را به مكتب نمى‌فرستند، به آن لحاظ هم در ولسوالى‌ها (قصبات) مكاتب دخترانه بسته شده و شب‌نامه‌ها در مساجد پخش مى‌شود و دخترها را تهديد مى‌كنند، فاميل‌ها را تهديد مى‌كنند كه اگر دخترهاى شما به مكتب بروند، قدم اول اخطار مى‌دهيم، قدم دوم اسيد مى‌پاشيم و بعدا سر مى‌بريم و ما اين هراس را داريم كه يكبار ديگر جامعه به عقب برگردد و زن افغان دوباره با همان معضلات سابق مواجه شود.
دكتر عالمه خوش‌بينى چندانى ندارد. ۶۵ درصد پارلمان فعلى را همان جنگ‌سالاران گذشته تشكيل مى‌دهند. در كابينه‌ى حامد كرزى تنها يك زن به عنوان وزير زنان وجود دارد كه هنوز از پارلمان، رأى اعتماد نگرفته است. دكتر عالمه مى‌گويد، اگر وزارت زنان وجود نداشت، در كابينه‌ى كرزى همين يك وزير زن هم ديده نمى‌شد.
دكتر عالمه نگران احياى مجدد ”پليس مذهبى“ در افغانستان است. وظيفه‌ى اين مأموران مبارزه با منكرات و پايمال شدن قوانين شرع، اخلاق و سنت است. او با اشاره به اداره‌ى منكرات مى‌گويد: با وجوديكه اين اداره بوجود نيامده، اما در ولسوالى‌ها (قصبات) و ولاياتى كه بنيادگراها دست بالا را دارند، مكاتب دخترانه بسته شده، در يك سوم ولايات كشور در طول سال جارى، ۲۰۷ حمله به مكاتب، بخصوص مكاتب دخترانه صورت گرفته و ۱۷ معلم كشته شدند.
دولت كرزى به مردم وعده‌ى استقرار امنيت، دمكراسى و برقرارى عدالت را داده، با تأسيس اداره‌ى ”امر به معروف و نهى از منكر“ و يا به عبارتى همان پليس مذهبى اين قول‌ها، دست كم براى نيمى از مردم كشور يعنى زنان، پايمال مى‌شوند. دكتر عالمه مى‌گويد: به نظر من، موجوديت چنين اداره‌اى در افغانستان با دمكراسى در مغايرت قرار دارد. از يك طرف، آقاى كرزى به مردم وعده دمكراسى را داده و از جانب ديگر، دمكراسى را نقض مى‌كند. اينچنين است كه جاى دمكراسى را استبداد خواهد گرفت. ما اين پديده را در مغايرت با قانون اساسى افغانستان مى‌يابيم. بار ديگر تأكيد مى‌كنيم، روى ماده ۲۴، ۲۲، ۶ و ۲۹ قانون اساسى. با وجوديكه آقاى كرزى قانون اساسى جمهورى اسلامى افغانستان را تأييد كرده، به نظر ما زنها، خودش اولين نقض‌كنند‌ه‌ى قانون قلمداد مى‌شود.
دكتر عالمه در آلمان در رشته‌ى علوم اجتماعى تحصيل كرد. وى چهار سال پيش به افغانستان بازگشت و در پروژه‌هاى بازسازى شروع به فعاليت كرد. هدف زندگى او آزادى زنان افغان و احقاق حقوق آنهاست. دكتر عالمه مى‌گويد: در جامعه‌ى مردسالارى مانند افغانستان، زنان رنج زيادى را متحمل مى‌شوند و باز مى‌گويد: زنان براى مسلمان بودن و اطاعت از دين نيازى به پليس مذهبى و يا شلاق ندارند. وى همچنين متذكر مى‌شود كه استفاده از بودجه‌ى مختص بازسازى، به منظور احياى مجدد پليس مذهبى، سوء استفاده از اين پول و از هدف‌هاى كشورهاى اهدا كننده‌ى آن است.
تأسيس اداره‌ى ”امر به معروف و نهى از منكر“ ياد خاطرات وحشتناك گذشته را بخصوص براى زنان زنده مى‌كند. طالبان، پليس مذهبى را مأمور كنترل زنان كردند، تا زنان بدون چادرى (چادر و روبند) و همراهى مردان به خيابان‌ها نيايند. زنان حق برخوردارى از تحصيل، كار و بهداشت و درمان را نداشتند. مردان نيز اگر بدون ريش بودند و يا اصلاح سر و صورتشان شبيه غربى‌ها بود، از مجازات در امان نمى‌ماندند. اگر مؤذن در مسجد شروع به اذان گفتن مى‌كرد و مردان كوچه و خيابان براى اداى نماز به مسجد نمى‌رفتند، گناهكار محسوب مى‌شدند. هر كه به محرمات اسلامى توجه نمى‌كرد، كافر محسوب مى‌شد و پاسخش شلاق، حبس و گاهى هم سنگسار بود.
اكنون تنها اميد دكتر عالمه تصميم پارلمان است. وى خطاب به نيروهاى مترقى مى‌گويد: ما با وجود اينكه زياد از پارلمان كشور توقع نداريم، چرا كه بيشتر نمايندگان را بنيادگراها تشكيل مى‌دهند، اما باز هم از نيروهاى مترقى، روشن و دمكرات خواهش مى‌كنيم، نگذارند تا بار ديگر جامعه به نظام قرون وسطايى گذشته بازگردد و جاى دمكراسى را استبداد بگيرد و نگذارند كه اين موضوع از طرف پارلمان تأييد شود.