اختلاف بر سر نحوه برخورد با بازداشت‌شدگان بريتانيايى در تهران
۱۳۸۶ فروردین ۱۰, جمعه
ان ارزيابى مى‌كنند.
روز گذشته جفری آدامز، سفیر بریتانیا در تهران، برای پنجمین بار از زمان بازداشت نظامیان بریتانیایی توسط سپاه پاسداران ايران، به وزارت خارجه ايران احضار شد و نامه رسمی و البته اعتراضى دولت ایران خطاب به دولت بريتانيا را تحويل گرفت.
یک مقام آگاه در وزارت خارجه ایران گفته است که این نامه حاوی اعتراض رسمی ایران بوده و در این ملاقات به سفیر بریتانیا یادآوری شده است که "جنجال‌های سیاسی و رسانه‌ای" کمکی به حل مساله نظاميان انگليسى بازداشت شده، نمی‌کند.[خبرگزارى ايرنا]
در همين حال دولت بریتانیا نيز در حاليكه روابط ديپلماتيك خود با ايران را به حالت تعليق در آورده، گفته است كه یادداشت رسمی دولت ایران در مورد پانزده نظامى بريتانيايى بازداشت شده را بررسی می‌کند.
اما در پی صدور بیانیه‌اى از سوى شورای امنیت سازمان ملل در انتقاد از ادامه بازداشت پانزده نظامی بریتانیایی در ایران، نيز نمایندگی ايران در سازمان ملل با صدور بيانيه‌اى چنين موضع‌گيرى‌اى از سوى شوراى امنيت را متناقض با اختیارات آن اعلام کرد.
در بیانیه دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی آمده است: «متاسفانه یک بار دیگر شورای امنیت با صدور بیانیه در خصوص موضوعی که به هیچوجه در حیطه اختیارات آن شورا قرار نمی‌گیرد و کاملا دارای ماهیت دو جانبه است، مورد سوء استفاده قرار گرفته است.»
در همين حال "رجب طیب اردوغان" نخست وزير تركيه نيز شب گذشته در گفت وگويی تلفنی با محمود احمدی نژاد به مذاكره و تبادل نظر درباره بازداشت نظامیان انگلیسی در آب‌های شط العرب پرداخت. آقاى اردوغان در اين گفت وگوى تلفنى از آقاى احمدى نژاد خواست تا درجهت کمک به از بین بردن فضای تبلیغاتی نادرست، سفیر ترکیه در تهران با نظامیان بازداشت شده انگلیسی ملاقات کند. او همچنین از رئيس دولت ايران خواست تا امكان آزادى تنها نظامی زن انگلیسی را فراهم کند.
محمود احمدى نژاد نيز در پاسخ به در خواست نخست وزير تركيه با اشاره به اینکه به دلیل برخورد نادرست دولت بريتانيا، این مسئله وارد روند رسیدگی حقوقی شده است، گفت كه دستور لازم برای بررسی درخواست ترکیه را با نظر مثبت صادر خواهد کرد اما انگليس بايد به خاطر تجاوز به حريم ايران عذرخواهى كند.
اكنون اما به رغم آنكه مقامات ايران آزادى يكى از نظاميان بازداشت شده انگليسى كه زن بود، را پيشتر وعده داده بودند، به نظر مى‌رسد كه حتى از تحقق اين وعده نيز چشم پوشيده‌اند. دستور اوليه براى آزادى اين نظامى زن اما، ذهن‌ها را به ۲۷ سال پيش برد، آنگاهى كه درپى تسخير سفارت امريكا و گروگانگيرى ديپلمات‌هاى امريكايى توسط دانشجويان پيرو خط امام، آيت‌الله خمينى دستور آزادى آن دسته از گروگانهايى را داد كه جنسيت‌شان زن و يا سياه پوست بودند.
اين چنين است كه سردار افشار معاون ستاد کل نیروهای مسلح نيز با طرح چنين مقايسه‌اى گفته است: «در جریان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در سال ۵۸ نیز، با آن که آمریکا خواسته‌های ملت ایران را برآورده نکرده بود، گروگان هایی که زن بودند بر اساس آموزه های دینی و اخلاقی و انسانی آزاد شدند.»
سردار افشار البته در توضيح علت انصراف ايران از آزادى اين نظامى زن، اعلام كرده است: «رفتار نادرست لندن نشینان موجب تعلیق و بلاتکلیفی وضعیت نظامی زن انگلیسی متجاوز به آب های ساحلی کشورمان شد که قرار بود آزاد شود.»[خبرگزارى مهر]
بحث‌ها در خصوص آزادى اين نظامى زن انگليسى اما درحالى مطرح شد كه اعترافاتى تلويزيونى از وى در تلويزيون رسمى ايران پخش شد. اين زن بريتانيايى كه "فى ترنى" نام دارد در حين بازداشت، همچنين نامه‌هايى را در انتقاد از ادامه حضور نظاميان انگليسى در عراق و انتقاد از مقامات كشورش منتشر كرده است.خانم مارگارت بکت، وزیر خارجه بریتانیا، اما در واكنش به چنين اتفاقى گفته است:«ايران درحال استفاده تبلیغاتی از این ملوان زن به شیوه ای منزجرکننده و دردآور است.»
اكنون اما برخى كارشناسان معتقدند كه تداوم بازداشت نظاميان انگليسى ، صورتى ازگروگانگيرى به اين ماجرا مى بخشد و داستان را پيچيده تر مى‌كند. "محمد حسین عادلی" سفیر سابق ایران در لندن با اشاره به اينكه "بازداشت نظامیان بریتانیایی حق ایران بوده است" ، تداوم بازداشت آنها را توجيه پذير ندانسته و گفته است: «طولانی کردن مدت بازداشت نظامیان انگلیسی زمینه افزایش فضای تبلیغاتی علیه ایران را فراهم کرده و منافع این اقدام ایران را کاهش می‌دهد.»
آقاى عادلی همچنين افزوده است:«این احتمال وجود دارد که قایق‌های انگلیسی و سایر کشتی‌های مستقر در خلیج فارس با تشدید شدن فضای بین المللی علیه ایران، علاقه‌مندی بیشتری برای نشان دادن قدرت خود به ایران پیدا کنند و به اقداماتى تحریک آمیز دست بزنند.» [خبرگزارى آفتاب]
با اين حال برخى مقامات ايران همچنان از ضرورت محاكمه و دادگاهى كردن پانزده نظامى بازداشت شده بريتانيايى سخن مى گويند."حميدرضا حاجى بابايی" عضو هيئت رئيسه پارلمان ايران در همين خصوص گفته است كه«جمهورى اسلامى ايران بر اساس قوانين جارى خود بايد نيروهاى دريايى متجاوز انگليسى را محاكمه و بر اساس قوانين با آنها برخورد كند».[خبرگزارى فارس]
امروز احمد خاتمى خطيب جمعه تهران نيز در سخنان خود با انتقاد از انگلستان اعلام كرد:«انگليسى‌ها بدانند حال و هواى قرن ۱۹ كه ژست امپراطورى مى‌گرفتند گذشته است و امروز انگليس يك قدرت شكست خورده و منزوى است كه به عنوان دلال سياسى آمريكا عمل مى‌كند.»
بدين ترتيب به نظر نمى‌رسد كه مقامات ايران دورنماى مشخصى از نحوه ادامه داستان بازداشت شدگان بريتانيايى داشته باشند. همچنانكه ۲۷ سال پيشتر و با تسخير سفارت امريكا در تهران نيز كسى گمان نمى‌برد كه ماجراى گروگانگيرى ديپلمات‌هاى امريكايى، ۴۴۴ روز به طول بيانجامد.
رضا خجسته رحيمى، براى دويچه وله از تهران