اختلاف مالی، بهانه مسکو برای فاصله‌گيرى از تهران؟
۱۳۸۵ اسفند ۲۳, چهارشنبه
�.
در حالی که گفت وگوهای نمایندگان ایران و روسیه در خصوص تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر تاکنون نتیجه خاصی را به همراه نداشته، سایت خبری "میدل ایست نیوزلاین" به نقل از یک منبع اطلاعاتی ناشناس غربی مدعی شده است که مسکو و واشنگتن گفت و گوهای مفصلی را درخصوص ساخت و تحویل نیروگاه اتمی بوشهر انجام داده و ولادیمیر پوتین پذیرفته‌است که انتقال سوخت اتمی به نیروگاه بوشهر تا زمانی که ایران خواسته‌های شورای امنیت مبنی بر تعلیق غنی‌سازی را بپذیرد، به تعویق بیافتد.
این منبع غربی همچنین به "میدل ایست نیوزلاین" گفته است که:«روس‌ها مسائل اقتصادی را دستاویزی برای عدم تکمیل به موقع نیروگاه بوشهر و عدم ارسال سوخت برای آن قرار داده‌اند.»
در همین حال برخی گزارشها حاکی از آن است که دبیر شورای امنیت ملی روسیه نیز در سفر چندی پیش خود به ایران حامل چنین پیامی بوده و از مقامات ایران خواسته است که برای ایستادن در برابر امریکا، روی مسکو حسابی باز نکنند. به رغم چنین اخباری مقامات ایران اختلاف ایران و روسیه بر سر تکمیل نیروگاه بوشهر را اختلافی مالی معرفی می کنند، امری که اگرچه واقعیت دارد اما تمام واقعیت نیست.
چندی پیش نیز در همین راستا خبرگزاری "نووستی" به نقل از "سرگئی اشماتکو" رئیس شرکت "اتم استروی اکسپورت" که کار ساخت نیروگاه اتمی در بوشهر را بر عهده دارد گزارش داد که سیاسی سازی این پروژه پاسخگوی اهداف روسیه نبوده و مانعی برای پیشرفت موفقیت آمیز آن ایجاد می کند.
با این حال اکنون طرف روسی نیز اختلاف خود با ایران را اختلافی مالی جلوه می دهد، همچنانکه دو روز پیش نیز شرکت "اتم استروي اكسپورت" روسيه در بيانيه‌اي با اشاره به اختلافات مالی خود با تهران اعلام كرد :«راه اندازي نيروگاه بوشهر در ماه سپتامبر، غيرممكن است و هيچ مذاكره‌ای درخصوص تامين سوخت اين نيروگاه در اين ماه نخواهيم داشت.»
گفتنی است که تهران و مسکو در سال ۱۹۹۵ يك قرارداد يك ميليارد دلاري براي ساخت نيروگاه اتمي بوشهر را به امضا رساندند. در شهریورماه سال گذشته اما توافقنامه‌ای با حضور آقای آقازاده از سوی ایران و آقای کرینکو از طرف روسیه امضا شد که مبتنی بر آن، باید در سپتامبر ۲۰۰۷ (شهریور ۱۳۸۶) کار نیروگاه اتمی بوشهر به اتمام رسد و در ماه ژانویه نیز این نیروگاه راه‌اندازی شود. بر اساس این توافقنامه همچنین مقرر شده بود که ۶ ماه قبل از راه‌اندازی این نیروگاه، سوخت هسته ای آن تحویل ایران شود؛ امری که با بدقولی طرف روسی مواجه شده است . و اکنون پيمانكار روسي اعلام كرده است با توجه به ديركرد در پرداخت بدهي ايران در مورد نيروگاه بوشهر و همينطور مشكلات مربوط به تحويل تجهيزات، امكان دارد تكميل نيروگاه بوشهر به تعويق بيفتد.
اين در حاليست كه آقای محمد سعيدي معاون بين‌الملل سازمان انرژي اتمي مشکل را بر سر آن دانسته است که طرف روسی، اقساط قرارداد را زودتر از موعد مقرر طلب می کند. آقای سعیدی با این حال گفته است که «ايران انعطاف كاملي دارد تا همه مشكلات مالي را حل كند ومبالغي را پيش از موعد مقرر طبق قرارداد به شركت سازنده پرداخت كند، مشروط بر اين كه دولت روسيه نيز طبق قرارداد عمل نماید.»
درهمین حال آقای کاظم جلالی مخبرکمیسیون امنیت ملی پارلمان ایران نیز پس از جلسه ای با حضور آقای سعیدی معاون بین‌المللی سازمان انرژی اتمی، به خبرنگاران گفت :«این جلسه به صورت فوق العاده و به منظور بررسی تأخیر ارائه سوخت نیروگاه اتمی بوشهر برگزار شد.»
وی که رئیس گروه دوستی پارلمان ایران و روسیه نیز هست، با اشاره به اینکه در قرارداد اولیه مصوب شده بود که نیروگاه در سال ۲۰۰۰ به اتمام و در سال ۲۰۰۱ به بهره برداری برسد گفت :«از نظر ایران این تأخیرهای مکرر پذیرفتنی نیست.»
در حاشیه چنین اتفاقاتی، روزنامه «ورميا نوواستي»، در گزارشی نوشته است:«روابط روسيه و ايران به راستي رو به تيرگي گذاشته است.» به نوشته این روزنامه چاپ مسکو، «ريشه اصلي اختلافات بين مسكو و تهران، احتمالا به مسئله هسته‌اي ايران باز مي گردد و مقامات روسي آشكارا لحن خود را نسبت به ايران تغيير داده‌اند. همچنانکه سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه بر خلاف گذشته،اكنون تهران را به غير سازنده بودن رفتارهایش متهم مي كند و خواستار انجام كامل مطالبات شوراي امنيت سازمان ملل از سوي ايران شده است.»
روز گذشته اما آقای الهام سخنگوی دولت ایران در پاسخ به سوال خبرنگاري كه به اظهاراتي از روس‌ها مبني بر تعلیق فعاليت‌هاي هسته‌اي ایران به عنوان پیش شرطی برای مذاکره در خصوص نيروگاه بوشهر، اشاره داشت گفت:«نمي‌توانم اين اظهارنظرها را تاييد كنم چراکه ما اين‌گونه صحبتي نداشته‌ايم و مساله بوشهر ربطي به اين موضوع ندارد.»
بدین ترتیب مقامات ایران درحالی یک بار دیگر در روابط دیپلماتیک خود با روسیه و اعتماد حداکثری به این کشور با درهای بسته مواجه می شوند که بسیاری از تحلیلگران،همواره ایران را به خاطر چنین اعتمادی به مسکو در برابر غرب، مورد نکوهش قرار داده اند.
رضا خجسته رحیمی،برای دویچه وله از تهران