ادامه بحث اخلاق، ۲۷ سال پس از بكارگيرى شيوه لقاح مصنوعى

�ثابه تنها شانس زندگى آنهاست. امروز در سالگرد تولد نخستين كودكى كه از طريق لقاح مصنوعى قادر به حيات شد، به اختصار به اين موضوع اشاره ميكنيم.

در تاريخ بيست و ششم ژوئيه سال ۱۹۷۸ بود كه، در Oldham واقع در نزديكى منچستر در انگليس، لوئيز براون چشم به جهان گشود. مادر او لسلى، ۹ سال تمام بخاطر مسدود بودن لوله هاى تخمدان، امكان آبستن شدن بصورت طبيعى را نداشت. اين دخترك كوچولو با موهاى بلوند و چشمهاى آبى، اينك خود، يك مادر است. در اين ميان، در سراسر جهان بيش از يك ميليون كودك، از طريق لقاح مصنوعى بوجود آمده اند.

همه اينها در سال ۱۹۴۴ آغاز شد، زمانيكه ۲ نفر آمريكائى با نامهاى جان روكJohn Rock و ميريام منكين Miriam Menkin موفق شدند، يك سلول تخمك را خارج از بدن زن مولد آن، لقاح دهند. ۳۰ سال پس از آن، روش لقاح مصنوعى بكار گرفته شد. در اين روش پزشكان پس از تحريك و تقويت تخمدانها با استفاده از هرمونهاى مربوطه، سلولهاى تخمك را از بدن زن خارج ميكنند. سپس سلولهاى تخمك و اسپرم ، نه درون بدن مادر، بلكه در داخل يك ظرف پترى در آزمايشگاه، لقاح داده ميشوند. تازه ۳ روز پس از عمل لقاح است كه، پزشكان جنين بوجود آمده را، در داخل رحم مادر جايگزين ميسازند. امروزه در بكارگيرى اين روش بهبودهائى انجام گرفته اند، با اين وجود ميزان تولد نوزادانى كه از اين طريق بوجود آمده اند، تنها در حد ۲۰ درصد ميباشد. به اين ترتيب آرزوى بچه دار شدن ميتواند، براى برخى از والدين به يك كابوس رنج آور تبديل گردد.

در آلمان براى اينكه امكان موفقيت اين روش افزايش يابد، قاعدتآ ۲ تا ۳ جنين در رحم مادر جايگزين ميشوند. به همين دليل، در صورتى كه اين عمل با موفقيت همراه باشد، والدين، صاحب نوزادان دوقلو يا حتى ۳ قلو ميشوند، كه تنها براى مادر با خطر همراه نيست. اغلب اين جنينها، پيش از موعد مقرر ۹ ماه بدنيا ميآيند و ممكن است، به معلوليتهاى روحى و جسمى دچار گردند. امكان چند قلوزائى در اين روش، تقريبآ ۴۰ درصد ميباشد. اگر چه اين ميزان ميتواند از طريق "انتخاب جنين" بصورتى واضح، كاهش داده شود، اما چنين امرى در آلمان بر طبق قانون ممنوع ميباشد. به نظر پزشكان متخصص، با اصلاح اين قانون، ميتوان زندگى بسيارى از خانواده هائى كه اجبارآ به عمل لقاح مصنوعى متوسل ميشوند را، آسانتر كرد يا حتى نجات داد.

امروزه پزشكان متخصص از اين امكان برخوردارند كه، از ميان جنينهاى بوجود آمده و جاى گرفته در رحم مادر، قويترين و سالمترين را انتخاب كنند. سپس ميتوان از خارج از شكم مادر، بوسيله تزريق محلول سمى كلريد پتاسيم در داخل قلب جنينهائى كه امكان زنده ماندن كمترى دارند، آنها را از ميان برد. برخلاف، اگر بر اساس علائم بيرونى، يكى از جنينها، پيش از جايگزين شدن در بدن مادر انتخاب گردد، باز هم اين پرسش پيش ميآيد كه، بايد با ديگر جنينهاى بوجود آمده چكار كرد؟ بويژه زيرا در آلمان عمل يخ زدن آنها براى استفاده هاى بعدى غير قانونى ميباشد. در كشورهاى فنلاند و سوئد، همين عمل مدتهاست كه امرى عادى به شمار ميآيد.

اگرچه اين شيوه هاى جديد علم پزشكى، براى برخى از زوجها، اقبالى وصف ناشدنى به حساب ميآيند اما، طرفداران اخلاق، هنوز هم با نگاهى انتقادى به آنها مينگرند. به اين ترتيب، روش لقاح مصنوعى، با وجود آگاهى بيشتر مردم جهان، همچنان يك موضوع داغ و حساس باقى ميماند.

نگين كروئى