ادامه تلاش‌ها براى آزادى على‌اكبر موسوى خويينى / گفتگويى با صالح نيكبخت
۱۳۸۵ مهر ۶, پنجشنبه
يكى از اين نهادها «انجمن دفاع از حقوق زندانيان» است كه همواره نسبت به نوع برخورد با زندانيان در ايران و پيامدهاى آن به مسئولان حكومتى هشدار داده و پس از بازداشت على‌اكبر موسوى خويينى نيز، وضعيت اين زندانى سياسى را پيگيرى كرده است. دكتر صالح نيكبخت حقوقدان و سخنگوى «انجمن دفاع از حقوق زندانيان» در مصاحبه‌اى با ما، گوشه‌اى از اين پيگيرها را شرح داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دکتر نیکبخت، ممکن است بفرمایید «انجمن دفاع از حقوق زندانیان» چه فعالیت‌هایی را برای آزادی آقای علی اکبر موسوی خوئینی تا کنون انجام داده و به چه نتایجی رسیده؟
صالح نیکبخت: همانطور که اطلاع دارید، آقای مهندس خوئینی بیش از ۳ماه است که در زندان بسر می‌برد و در این مدت با توجه به اینکه ایشان یکی از اعضای هیات امنای انجمن ما بوده و هستند، از طرف انجمن بارها و بارها با مقامات قضایی و همچنین مقامات وزارت اطلاعات از طریق انجمن مکاتبه به عمل آمده است. ولی با توجه به اینکه وکالت ایشان را یکی از همکاران وکیل دادگستری ما آقای محمد شریف که عضو «کانون مدافعان حقوق بشر» هستند به عهده دارند، اینها یک وکیلی که از طرف انجمن دفاع از حقوق زندانیان در جلسات تحقیقات ایشان و یا اینکه در مذاکرات با مقامات قضایی حاضر بشود امکانپذیر نبوده است و این یکی از نواقص کار هست که ما هیچ اطلاع دقیقی از وضعیت واقعی ایشان نداریم. در جریان حضور اخیر ایشان در مراسم چهلم پدرشان که مطالبی را ایشان ایراد کردند آقای باقی رییس هئیت مدیره حضور داشتند، ولی متاسفانه نتوانسته بودند با ایشان ملاقات یا صحبتی بکنند، برای اینکه ملاقات و صحبت کردن با ایشان از طرف مقامات منع شده بود. به دلیل اینکه مدتهاست ایشان در زندان باقی مانده و اظهاراتی در وضعیت بد ایشان در زندان مطرح می‌شود، این نگرانی در میان اعضای انجمن و کمیته حقوقی آن مطرح هست و با عنایت به اینکه آقای موسوی خوئینی‌ها هیچ کاری را که موجب تداوم مدت این بازداشت باشد نکرده است، ما امیدواریم در روزهای آینده با تمهیداتی که به‌عمل آمده و تصمیاتی که در کمیته حقوقی انجمن گرفته شده در این رابطه اقداماتی به‌عمل بیاید و از مقامات قضایی درخواست بکنیم با توجه به طول بازداشت ایشان در این رابطه مقامات قضایی وضعیت ایشان را روشن کنند.
همانطور که خود شما هم فرمودید، آقای موسوی خوئینی در مراسم چهلم پدرشان مدعی شده‌اند که مورد شکنجه‌های جسمی و روحی قرار گرفته‌اند. سخنگوی قوه قضاییه هم گفته که ایشان می‌توانند از دستگاه قضایی خواستار پیگیری ماجرا بشوند و دستگاه قضایی هم پیگیری خواهد کرد. از آنجا که ایشان با وکلایشان ملاقات و تماسی ندارند و از جمله با یکی از وکلایشان دکتر شریف، چگونه می‌شود از نظر شما ادعای ایشان را از مسیرهای قانونی پیگیری کرد؟ آیا اصولا چنین کاری مقدور هست؟
صالح نیکبخت: سخنگوی دستگاه قضایی کشور ما یکنفر هست که قاضى دادگستری بوده و خود ایشان باید ببیند وقتی که متهمی در زندان باشد و امکان دسترسی به وکیلش را بطور دائم نداشته باشد و ما حتا در موارد دیگر هم مجبوریم برای هر ملاقاتی برویم از مقام قضایی بازداشت‌کننده‌ی به اصطلاح متهم دوباره اجازه بگیریم و روال ملاقات وکلا با متهمین حالت عادی و روان و روتینی ندارد، ایشان می‌داند که این امر پیگیری آقای موسوی خوئینی از دستگاه قضایی یک امر تقریبا ناممکن هست، مگر اینکه آقای موسوی خوئینی بطور دائم با وکیلش ملاقات داشته باشد و از طریق منتقل کردن نظراتش که در فلان تاریخ و به این صورت و به این شکل مورد شکنجه قرار گرفته‌ام، این موضوع را به وکیلش منتقل بکند و وقتی این موضوعات را منتقل بکند، وکیل می‌تواند اقدامی به عمل بیاورد در مورد کار ایشان. ولی وقتی ایشان امکان ملاقات دائمی و مستمر و روان و روتین با وکیلش ندارد، بطریق اولی وکیلش نمی‌تواند اصلا این شکایت را مطرح بکند. می‌ماند این مسئله که در این رابطه هم مطرح هست و قوه قضاییه هم می‌داند و ایشان قطعا از منهم بهتر قوانین آیین بررسی کیفری ایران را می‌داند و همچنین قطعا با توجه به اینکه در بسیاری از مسافرتها آقای کریمی راد بعنوان سخنگوی قوه قضاییه در کمیسیونهای بین‌المللی که ایران هم بعنوان مدافع حقوق بشر وارد می‌شود، ایشان می‌دانند که ادامه بازداشت یک فردی که اتهام ایشان شرکت در یک تظاهرات قانونی یا غیرقانونی بوده، اصلا بگیریم غیرقانونی بوده، این موضوع از مسایلی نیست که از موجبات بازداشت موقت ایشان باشد. بنابراین آقای موسوی خوئینی اصلا نباید در بازداشت بسر ببرد، چه برسد به اینکه در بازداشت هم باشد، در انفرادی هم باشد و آنطوری که خودش ادعا کرده مورد شکنجه و اذیت و آزار قرار گرفته باشد.
دکتر نیکبخت آقای موسوی خوئینی، همانطوری که شما هم فرمودید، در انفرادی بسر می‌برند، و طبق گفته خودشان با دستبند و پابند هم می‌خوابند. نظر شما را می‌خواهم بدانم به عنوان یک حقوقدان، آیا خود این موارد شکنجه محسوب نمی‌شود؟
صالح نیکبخت: اگر هر یک از این موارد در مورد هر یک از زندانیان در ایران صورت بگیرد، اعم از اینکه زندانی مانند مهندس خوئینی باشد و يا هر زندانی دیگر و حتا یک زندانی مواد مخدر هم اگر این قضایا در موردش اتفاق افتاده باشد، هم مخالف قانون اساسی ایران است، هم مخالف قوانین عادی کشور است و هم مخالف یک قانونی‌ست که بصراحت در سال ۱۳۸۳ در آخرین روزهای مجلس ششم براساس بخشنامه‌ی شخص رییس قوه قضاییه تصویب شده بنا به قانون حقوق شهروندی و از طرف دیگر مخالف اعلامیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون‌های بین‌المللی. اگر دستگاه قضایی کشور در مسایلی مانند «قتل‌های زنجیره‌ای»، در مسایلی مانند فوت خانم زهرا کاظمی، در مسایلی مانند شکنجه‌کردن اکبر گنجی و سایر زندانیان سود و فایده یا طرفى داشته باشد، در این مورد هم طرفى خواهد داشت. من بعنوان یکی از اعضای «انجمن دفاع از حقوق زندانیان» از دستگاه قضایی کشور مصرانه درخواست می‌کنم، یک هیات بی‌طرفی را با حضور وکیل خود ایشان و همچنین سازمانهایی که دفاع از حقوق زندانیان و حقوق بشر می‌کنند، تشکیل بدهد و به این موضوعات رسیدگی بکند.
آخرین پرسش من دکتر نیکبخت. رییس «انجمن دفاع از حقوق زندانیان» آقای باقی، هشدار داده‌اند که نوع برخورد با آقای موسوی نشان می‌دهد که زمینه بروز فجایعی مثل مورد خانم زهرا کاظمی وجود دارد. این را می‌شود در میان سطور صحبت شما هم دید. چه چیزی «انجمن دفاع از حقوق زندانیان» را تا این حد در مورد مهندس موسوی خوئینی نگران کرده یا می‌کند؟
صالح نیکبخت: آنطوری که از شنیده‌ها برمی‌آید آثار ضرب و جرح بر روی سر و بدن ایشان مشاهده شده است. قول این را من فقط نقل می‌کنم و نمی‌دانم آیا چنین چیزی صحیح هست یا نه! من امیدوارم و حل مسئله را آنطوری که از رییس «انجمن دفاع از حقوق زندانیان» نقل قول می‌کنند و آنطوری که از مهندس خوئینی‌ها نقل می‌شود و به آن صورتی که سخنگوی قوه قضاییه گفته است، راه حل این قضیه این نیست که قوه قضاییه یک ادعا بکند و طرف مقابل، خانواده زندانی و یا سایر مدافعان حقوق بشر یک‌جور دیگری ادعا بکنند. راه اصلی این قضیه این است که یک کمیته‌ای برای رسیدگی به آن تشکیل بشود و من با اطمینان خاطر می‌گویم که اگر چنین کمیته‌ای تشکیل بشود، تنها راه حل این قضیه این است که حتما این کمیته با حضور وکیل مدافع آقای مهندس موسوی خوئینی باشد و تحقیقاتی که از ایشان می‌شود توسط یک مرجع بی‌طرف باشد و چرا یک چنین رفتاری با یک انسان زندانی به‌عمل می‌آید.