اروپا و آمریکا<br>بحث در باره‌ی چشم‌انداز وضعیت افغانستان

به رغم افزایش حملات به نیروهای آلمانی مستقر در افغانستان، وزیر خارجه‌ی آلمان سخن‌گفتن از تهیه‌ی استراتژی خروج نیروها از افغانستان را بی‌مورد می‌داند. او می‌گوید که طرح چنین بحث‌هایی در حال حاضر تنها نتیجه‌اش ایجاد اغتشاش در اذهان عمومی است.

فرانک اشتاین‌مایر، در مصاحبه‌ای با یک روزنامه‌ی آلمانی، ضمن ابراز هشدار نسبت به سیاست‌های حزب سوسیال مسیحی، این نیروی حاضر در ائتلاف حاکم را از برخورد غیرمسئولانه با موضوع خروج نیروهای آلمانی از افغانستان برحذر داشت. هشدار اشتاین‌مایر ظاهراَ اشاره‌ای به سخنان پتر رمز‌آور، رئیس فراکسیون نمایندگان حزب سوسیال مسیحی در مجلس آلمان است. رمزآور در آستانه‌ی آغاز بحث در مجلس در باره‌ی تمدید حضور نیروهای آلمانی در افغانستان، خواهان تهیه‌ی استراتژی خروج این نیروها شده است.

اشتاین‌مایر در مصاحبه‌ی یادشده گفته است که طرح چنین درخواست‌هایی خاک‌پاشیدن در چشم مردم است و کار متقاعد‌کردن جامعه‌ی آلمان به لزوم ادامه‌ی حضور نیروهای این کشور در افغانستان را دشوارتر می‌کند. در همین حال، خاویر سولانا، هماهنگ‌کننده‌ی سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا نیز از ضرروت ادامه‌ی حضور درازمدت قوای آلمان در افغانستان سخن گفته است.

استدلال‌های موافقان و مخالفان

دولت و مجلس آلمان قرار است روز سه‌شنبه، ۷ اکتبر، درباره‌ی تمدید حضور نیروهای آلمان در افغانستان به بحث بپردازند. خواست دولت این است که تمدید یادشده یک دوره‌ی زمانی ۱۴ ماهه را شامل شود و هزار نیروی تازه‌نفس نیز به کمک ۳۵۰۰ نیروی موجود در افغانستان گسیل شوند. به نوشته‌ی روزنامه‌ی "فایننشال تایمز دویچلند"، با افزایش نیروها تا این مقیاس، هزینه‌ی سالانه‌ی حضور نظامی آلمان در افغانستان از ۴۸۷ میلیون به ۶۸۸ میلیون یورو خواهد رسید.

مجلس آلمان بحث در باره‌ی تمدید حضور نیروها در افغانستان را تا یک هفته ادامه خواهد داد و احتمالاَ در روز ۱۴ اکتبر در این باره تصمیم خواهد گرفت. از هم اکنون تقریباَ آشکار است که فراکسیون‌های سه حزب عضو ائتلاف حاکم، یعنی احزاب سوسیال دمکرات، دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی با این تمدید موافقت خواهند کرد. این در حالی است که احزاب اپوزیسیون یا کلاَ با ادامه‌ی حضور نیروها در افغانستان مخالفند یا خواهان تعریف چارچوب این ماموریت و ارائه‌ی یک جدول زمانی برای آن هستند. آنها برای تأکید بر این خواسته‌های خود به پیچیده‌‌ترشدن بیشتر اوضاع امنیتی افغانستان و به خبرها و گزارش‌ها در باره‌ی افزایش حملات به نیروهای آلمانی اشاره می‌کنند. برای مثال، اولریش کیرش (Ulrich Kirsch)، از اتحادیه نیروهای ارتش آلمان، اخیراَ از رخنه‌ی هر چه بیشتر نیروهای طالبان و شبکه القاعده به مناطق شمالی افغانستان خبر داده است. به گفته‌ی وی، طیف خطرات و تهدیداتی که نیروهای آلمانی با آنها روبرو هستند، بسیار گسترده است، از دام‌های انفجاری گرفته تا سوقصدهای گوناگون. کیرش می‌افزاید: « در هفته‌های گذشته، یعنی هفته‌های پیش از تمدید مأموریت سربازان آلمان درافغانستان، اوضاع به‌شدت خطرناک و پرتنش بوده است...سوقصدهایی که در حال حاضر روی می‌دهند، بدون شک به مسئله تمدید مأموریت نیروهای آلمانی مرتبط است. ما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که دشمنان ما در افغانستان، رسانه‌ها و روزنامه‌های ما را پیوسته دنبال می‌کنند و طبیعی است که بحث‌های داغ و تا حدودی مبالغه‌آمیزی که در آلمان صورت می‌گیرد، از دید آنان دور نمانده است.»

هر چه شمار سوءقصدها به نیروهای آلمانی در افغانستان بیشتر باشد و خبرهای موفقیت‌آمیز کمتر، به همان میزان نیز صدای منتقدان به مأموریت ارتش آلمان در افغانستان بلندتر خواهد شد. در این رابطه پرسش‌های زیادی مطرح می‌گردد، از جمله این‌که آیا آلمان با حضور در افغانستان واقعاّ از امنیت خود نیز دفاع می‌کند؟ و آیا در روند بازسازی در افغانستان پیشرفت حاصل شده؟

هانس لوتار دومروزه، فرمانده‌ی آلمانی نیروهای تامین‌کننده امنیت و بازسازی در افغانستان (آیساف)، در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی "راین‌سایتونگ"، پاسخ به سوال‌های فوق را به طور نسبی مثبت می‌داند و می‌گوید که دستکم ۵ سال دیگر به حضور نیروهای آلمانی در این کشور نیاز خواهد بود، زیرا که ایجاد نیروهای مسلح بومی تا ۲۰۱۳ به درازا خواهد کشید.

مواضع متفاوت در بریتانیا و آمریکا

در این میان، اظهارات برخی از مقامات بریتانیایی در ارزیابی اوضاع افغانستان همچنان موضوع بحث‌های متفاوتی است. یک روزنامه‌ی فرانسوی از قول شرارد ساوپر کولس، سفیر بریتانیا در کابل، نوشته است که بحران افغانستان تنها با به قدرت رسیدن یک «دیکتاتور قابل قبول» حل‌شدنی است. ژنرال مارک کارلتون-اسمیت، از فرماندهان ارشد بریتانیا که به تازگی از افغانستان بازگشته نیز، به روزنامه‌ی انگلیسی "ساندی تایمز" گفته است، یک پیروزی نظامی قاطع بر شورشیان افغانستان امکانپذیر نیست. وی تاکید کرده است: «ما دراین جنگ پیروز نخواهیم شد».

به گفته‌ی کارلتون-اسمیت، مسئله اصلی اینک این است که شورش‌ها را به سطحی برسانیم که تهدید استراتژیک برای افغانستان ایجاد نکنند و نیروهای مسلح افغانستان قادر باشند آن‌ها را مهار نمایند. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، در واکنش به اظهارات ژنرال بریتانیایی هشدار داده است که باید از افتادن به دام بدبینی پرهیز کرد و شانس موفقیت در افغانستان را دستکم نگرفت. گیتس ضمن اشاره به لزوم گفتگو با آن نمایندگانی از طالبان که آماده‌ی همکاری با دولت کابل هستند، بر تقویت نیروهای مسلح افغانستان نیز تأکید کرده است.

این سخنان رابرت گیتس در حالی است که در آمریکا نیز بحث و بررسی در باره‌ی استراتژی‌ها و رویکردهای حضور نیروها در افغانستان جریان دارد. آمریکا با ۳۳ هزار سرباز، بیشترین نیروی خارجی را در افغانستان مستقر کرده است.